Jeśli osoba fizyczna lub przedsiębiorca nie są w stanie osobiście przeprowadzić pewnych działań, czynności lub w nich uczestniczyć, mogą je zlecić innej osobie, o ile prawidłowo upoważnią ją do działania w ich imieniu. Robią to za pomocą pełnomocnictwa.
Pokaż więcej

Pełnomocnictwo to nie umowa

Pełnomocnictwo to jednostronne oświadczenie mocodawcy, czyli osoby, która upoważnia pełnomocnika do wykonania zleconych działań. Upoważnia go, aby w jego imieniu i na jego rzecz wykonał określone czynności, np. kupił samochód, sprzedał działkę czy odebrał emeryturę z poczty.

To, w jaki sposób należy kogoś umocować do występowania w naszym imieniu, regulują art. 98-109 kodeksu cywilnego.

Rodzaje i forma pełnomocnictwa

Wyróżniamy pełnomocnictwo ogólne, rodzajowe i szczególne. W sytuacjach, gdy przepisy nie wymagają szczególnej formy dla pełnomocnictwa, można go udzielić ustnie, a nawet w sposób dorozumiany. Jednak zarówno dla mocodawcy, jak i pełnomocnika korzystniej jest, gdy pełnomocnictwo ma formę dokumentu. Wtedy łatwiej wykazać umocowanie.

Poza tym z przepisów może wynikać, że pełnomocnictwo trzeba sporządzić w jakiejś szczególnej formie, np. aktu notarialnego. Trzeba też pamiętać o tym, że gdy do ważności pewnej czynności prawnej potrzebna jest forma szczególna, to pełnomocnictwa do jej dokonania też udziela się w tej samej formie.

Pełnomocnictwo ogólne

Najprostsze umocowanie dla pełnomocnika nie musi mieć specjalnej formy. Wystarczy odręczne upoważnienie spisane na kartce papieru i podpisane przez osobę umocowujacą np. babcię, która prosi wnuczka o odebranie jej listu poleconego z poczty. Babcia powinna podać w pełnomocnictwie swoje dane personalne i nr PESEL oraz szczegółowe dane wnuka z jego numerem PESEL i numerem dowodu osobistego, aby ten mógł podjąć dla niej przesyłkę.

To tzw. pełnomocnictwo ogólne, bo nie musi precyzować zadań, czynności, do których ma być użyte. Obejmuje zakres umocowania do tzw. zwykłego zarządu. Takie ogólne pełnomocnictwo określa art. 98 kodeksu cywilnego. I zgodnie z art. 99 k.c. powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności. Nie ma znaczenia czy pismo będzie sporządzone odręcznie, czy komputerowo, ale mocodawca musi je własnoręcznie podpisać. To drugi warunek jego ważności.

Pełnomocnictwo ogólne w zwykłej formie pisemnej najczęściej wystawiają osoby fizyczne, aby je reprezentować przed instytucjami, osobami fizycznymi i prawnymi, organami administracji rządowej i samorządowej, urzędami, ZUS czy w placówce służby zdrowia. To ogólne upoważnienie służy np. do tego, żeby przedstawić dokumenty w urzędzie, odebrać z niego pismo czy korespondencję z poczty. Wiele instytucji i urzędów nieufnie traktuje jednak tych, którzy posługują się takim upoważnieniem. Życzą sobie np. pełnomocnictwa z notarialnie poświadczonym podpisem.

Pełnomocnictwo rodzajowe

Drugie zdanie art. 98 kodeksu cywilnego wskazuje, że do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

To oznacza, że dla pewnych powtarzalnych co miesiąc działań, np. odbioru emerytury z poczty czy pobierania czynszu za najem mieszkania babcia powinna udzielić wnukowi pełnomocnictwa rodzajowego. Te czynności nie dotyczą bowiem zwykłej korespondencji pocztowej, ale wiążą się ze sprawami finansowymi. A te mogą być uznane za czynności, które przekraczają zwykły zarząd. Dlatego tu przyda się pełnomocnictwo z podpisem notarialnie (urzędowo) poświadczonym.

Stosuje się je też do czynności, do których zgodnie z przepisami wymaga się takiej formy pełnomocnictwa. Przykładowo będzie ono potrzebne do zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, sprzedaży przedsiębiorstwa czy udziału w licytacji.

Pełnomocnictwo szczególne (np. notarialne)

Jeśli mocodawca upoważnia wykonawcę tylko do jednej, określonej czynności jest to pełnomocnictwo szczególne. Może to być np. jednorazowa sprzedaż nieruchomości czy samochodu. I tu trzeba mieć pełnomocnictwo sporządzone w takiej formie, w jakiej powinna być dokonana czynność z pomocą pełnomocnika.

Dlatego np. pełnomocnictwo notarialne będzie obowiązkowe w sprawach związanych z obrotem nieruchomościami np. do zbycia/nabycia nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa użytkowania wieczystego, do zniesienia współwłasności, działu spadku, w skład którego wchodzi nieruchomość. To wymóg zachowania formy aktu notarialnego przy rozporządzaniu prawami własności i pokrewnymi.

Ile kosztuje ustanowienie pełnomocnictwa notarialnego?

Za sporządzenie pełnomocnictwa na dokonanie jednej czynności opłata notarialna wynosi 30 zł plus 23 proc. VAT. Przy czynnościach, które dotyczą umocowania do więcej niż jednej czynności, opłata w kancelarii notarialnej rośnie do 100 zł plus 23 proc. VAT. Oprócz tego notariusz pobierze 6 zł (+ 23 proc. VAT) za jedną (każdą) stronę pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego.

Kto może być pełnomocnikiem?

Nie ma ograniczeń w tym, aby w zwykłych codziennych sprawach niemal każdego ustanowić pełnomocnikiem. Musi to być jednak osoba, która ma przynajmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Mogą to więc być małoletni, którzy ukończyli 13 lat, a nawet osoby ubezwłasnowolnione częściowo lub takie, dla których ustanowiono doradcę tymczasowego.

To, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie wpływa na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy (art. 100 k.c.). Dużo ważniejsza od pełnomocnika jest osoba mocodawcy i jej zdolność prawna.

Nawet gdyby jednak pełnomocnik działał bez umocowania lub przekroczył jego zakres przy zawarciu umowy, to jej ważność będzie zależała od tego, czy potwierdzi ją osoba, w której imieniu umowa została zawarta (art. 103 k.c.).

Kiedy udzielone pełnomocnictwo traci ważność?

Mocodawca może w każdym czasie odwołać swoje pełnomocnictwo. Chyba że zrzekł się tego z przyczyn, które uzasadnia treść stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Tak stanowi art. 101 kodeksu cywilnego. Takie odwołanie nie wymaga ani szczególnej formy, ani udziału notariusza. Lepiej jednak – dla celów dowodowych – sporządzić je na piśmie.

Umocowanie wygasa także z chwilą śmierci mocodawcy lub pełnomocnika. Upoważniający może jednak zastrzec w treści pełnomocnictwa, że będzie ono ważne także po jego śmierci, np. gdy pełnomocnik ma prowadzić sprawy w interesie spadkobierców.

Gdy umocowanie wygaśnie, pełnomocnik musi zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może jednak domagać się, aby upoważniający poświadczył odpis tego dokumentu. Na odpisie zaznacza się wówczas, że umocowanie wygasło (art. 102 k.c.).

Pełnomocnictwo dla przedsiębiorców – prokura

Dla prowadzących biznes szczególnym rodzajem pełnomocnictwa jest prokura. Dotyczy to przedsiębiorców podlegających wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie wiążą się z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Podobnie jak pełnomocnictwo ogólne dla osoby fizycznej prokury trzeba udzielić na piśmie pod rygorem nieważności. Prokurentem może być jednak tylko osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych.

Wzór pełnomocnictwa ogólnego

Warszawa, 26 marca 2019 r.

Zenobia Zalewska
ul. Żelazna 49 m. 51
Warszawa
PESEL 46121206789
nr dow. osob. BBA 987654

PEŁNOMOCNICTWO OGÓLNE

Ja, niżej podpisana Zenobia Zalewska, 26 marca 2019 r. udzielam pełnomocnictwa ogólnego mojemu wnukowi Maksymilianowi Zalewskiemu, zamieszkałemu w Warszawie przy ul. Żelaznej 49 m. 51, legitymującemu się dowodem osobistym seria AAB numer 123456 wydanym przez prezydenta m. stoł. Warszawy, do występowania w moim imieniu przed: władzami państwowymi, urzędami, organami administracji publicznej, sądami, podmiotami gospodarczymi, osobami fizycznymi, a także do składania oświadczeń oraz wniosków procesowych w kontaktach z wymienionymi podmiotami.

Pełnomocnictwo mogę odwołać w każdym czasie bez podania przyczyny.

Zenobia Zalewska

(własnoręczny podpis)

Wzór pełnomocnictwa rodzajowego


Warszawa, 31 marca 2019 r.

Zenobia Zalewska
ul. Żelazna 49 m. 51
Warszawa
PESEL 46121206789
nr dow. osob. BBA 987654

PEŁNOMOCNICTWO RODZAJOWE

Ja, niżej podpisana Zenobia Zalewska, 31 marca 2019 r. udzielam pełnomocnictwa mojemu wnukowi Maksymilianowi Zalewskiemu, zamieszkałemu w Warszawie przy ul. Żelaznej 49 m. 51, legitymującemu się dowodem osobistym seria AAB numer 123456 wydanym przez prezydenta m. stoł. Warszawy, do występowania w moim imieniu, a w szczególności do:
- pobierania czynszu z tytułu najmu mojego mieszkania na osiedlu Zielone Echo w Warszawie przy ul. Świtezianki 11 A,
- regulowania rachunków za to mieszkanie i media,
- odbierania dokumentów ze wspólnoty mieszkaniowej, zawiadomieniach o zebraniach itp.,
- reprezentowania mnie na zebraniach wspólnoty mieszkaniowej i udziału w nich.

Pełnomocnictwo mogę odwołać w każdym czasie bez podania przyczyny.

Zenobia Zalewska
(własnoręczny podpis)

Wzór pełnomocnictwa notarialnego

Żelazna Wola, 1 kwietnia 2019 r.

PEŁNOMOCNICTWO PROCESOWE

My, niżej podpisani Agata Chmiel i i Jacek Chmiel, działając jako wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Chmiel w Żelaznej Woli, ul. Żelazna 5/5, nr KRS 11111111, REGON 555555555, NIP 444555666, niniejszym udzielamy pełnomocnictwa radcy prawnemu Marzenie Kowalskiej, prowadzącej Kancelarię Radcy Prawnego MultiPrawnik, Stalowa 1/1 00-000 Żelazna Wola, wpisanej na listę radców prawnych pod nr Aa 1111, do reprezentowania tej spółki przed

sądem rejonowym w Żelaznej Woli w sprawie o zapłatę należności między spółką a Janem Malinowskim, prowadzącym działalność handlową pod nazwą sklep Żuczek, o sygn. akt Nn 123456/19, zgodnie z zakresem umocowania, o którym mowa w art. 91 kodeksu postępowania cywilnego.

Pełnomocnictwo to upoważnia do udzielenia dalszych pełnomocnictw.

Podpisy, pieczątki

……………………………

Nasi Partnerzy

logo
logo
logo
logo
logo
logo