Spis z natury - jak obliczyć remanent końcowy

Pokaż więcej

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przedsiębiorcy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów zobowiązani sią do sporządzania spisu z natury. Przedsiębiorca powinien dokładnie sprawdzić stan majątku i przeliczyć towary, którymi dysponuje. Nie wystarczy jedynie sporządzenie wydruku stanów produktowych. Ministerstwo Finansów podkreśla, że spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie.

Kwestie związane z przygotowaniem spisu z natury reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z tym aktem prawnym, przedsiębiorca jest zobowiązany do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów w następujących sytuacjach:

• na dzień 1 stycznia,
• na koniec każdego roku podatkowego,
• na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego,
• w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• zmiany wspólnika lub zmiany proporcji udziałów wspólników,
• likwidacji działalności.

Przy czym obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W takiej sytuacji zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.

Co powinien zawierać spis z natury?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, spis z natury powinien zawierać następujące dane:

• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• datę sporządzenia spisu,
• numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
• szczegółowe określenie towaru i innych składników
• jednostkę miary,
• ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
• łączną wartość spisu z natury
• klauzulę „Spis zakończono na pozycji ...”,
• podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Należy pamiętać, że remanent powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, nawet jeśli znajdują się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem przedsiębiorcy. W spisie z natury należy też uwzględnić towary obce znajdujące się w zakładzie. Towary obce nie podlegają wycenie - wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Spis z natury - wycena

Remanent należy wycenić, żeby można było go zaksięgować w księdze przychodów i rozchodów. W sytuacji, gdy wartość spisu z natury przewyższa remanent początkowy, powstała różnica powiększa dochód podlegający opodatkowaniu. I odwrotnie – jeżeli wartość remanentu jest niższa niż spis początkowy – różnica pomniejsza dochód przedsiębiorcy. Podatnik jest obowiązany dokonać wyceny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury.

Przygotowując spis z natury należy wycenić materiały i towary handlowe według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. W przypadku spisu półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji przedmioty te wycenia się według kosztów wytworzenia. Z kolei odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

W razie przyjęcia wyceny towarów w kwocie niższej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosztów wytworzenia, np. z powodu uszkodzenia czy wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.

Wartość spisu z natury pomniejsza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów lub zwiększył przychody, jeżeli zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów związane było z zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących:

• towarów handlowych,
• materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych,
• półwyrobów (półfabrykatów),
• produkcji w toku,
• wyrobów gotowych,
• braków i odpadów, objętych tym spisem.

Zerowy spis z natury

Przedsiębiorca, który nie posiada składników majątku, też jest zobowiązany do przygotowania spisu z natury. W takiej sytuacji jest to zerowy spis z natury, gdyż wartość spisu wynosić będzie 0,00 zł. Przepisy nie zwalniają bowiem z konieczności przeprowadzenia remanentu firm, niedysponujących majątkiem. W takiej sytuacji spis z natury powinien zawierać wszystkie te same elementy (opisane wyżej), o których mówi rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.