Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa: znieważenia, pomówienia lub uporczywego nękania
Jestem w sytuacji, w której ojciec mojego partnera kieruje w naszą stronę wiele oskarżeń. Tematem jest nasz związek. Człowiek ten nie chce zaprzestać kontaktowania się ze mną, grozi mi policją, oskarżeniem o molestowanie seksualne, obraża mnie ustnie i pisemnie. Czy w sytuacji ktora nie ma końca z jego strony możliwe jest oskarżenie go o nękanie i zastraszanie? Co jest potrzebne policji do zgłoszenia takiej sprawy? Mamy dowody w postaci rozmów telefonicznych oraz tekstowych.
Pytanie od: Agata
W oparciu o informacje zawarte w pytaniu należy wskazać, że zachowanie ojca Pani partnera może wypełniać znamiona kilku czynów zabronionych opisanych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (dalej „k.k.”).
Znieważenie
Mianowicie, zgodnie z art. 216 § 1 k.k. kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność lub publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Zniewagę mogą stanowić wypowiedzi godzące w godność osoby, mające charakter obelżywy, ośmieszający i niedający się zracjonalizować. Znieważenie może przejawiać się ubliżaniem komuś słowem lub czynem.
Pomówienie
Zgodnie natomiast z art. 212 § 1 k.k. kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwość, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności. Komentowany przepis zapewnia więc ochronę dla czci i dobrego imienia człowieka, którą deklaruje w art. 47 Konstytucja RP, jako jedną z wolności i praw osobistych. Warto wskazać, że o zaistnieniu podstaw do odpowiedzialności karnej na podstawie tego przepisu można mówić wtedy, jeżeli sprawca zakomunikuje przynajmniej jednej osobie lub w obecności przynajmniej jednej osoby wiadomości o postępowaniu lub właściwościach osoby, mogących ją poniżyć lub też narazić na utratę zaufania. Kluczowe jest zatem, aby pomówienie nastąpiło w obecności innej osoby, np. Pani partnera.
Uporczywe nękanie
Ponadto, zgodnie z art. 190a § 1 k.k., kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Pod pojęciem nękania należy rozumieć takie zachowanie, które polega na ustawicznym dręczeniu, dokuczaniu, trapieniu, a także niepokojeniu innej osoby. Jako uporczywe zachowanie sprawcy należy nadto rozumieć zachowanie powtarzające się, nieustające i długotrwałe. Co istotne, do wypełnienia przesłanek tego przepisu nie ma konieczności, aby sprawca zachowywał się agresywnie, a dla bytu tego przestępstwa nie ma znaczenia, czy sprawca ma zamiar wykonać swoje groźby. Decydujące jest bowiem subiektywne odczucie zagrożenia pokrzywdzonego.
Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa
Powyższe przestępstwa są przestępstwami o charakterze prywatnoskargowym, zatem ich ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. W związku z powyższym należy złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie to można złożyć w formie pisemnej lub w formie ustnej na dowolnym Komisariacie Policji lub w Prokuraturze. W zawiadomieniu należy dokładnie opisać zachowanie ojca Pani partnera. Jeżeli posiada Pani jakiekolwiek dowody potwierdzające Pani twierdzenia, jak choćby wspominane wiadomości tekstowe, należy je dołączyć do zawiadomienia. W zawiadomieniu może Pani również wskazać dane osób, które posiadają informacje dotyczące zgłaszanego przez Panią przestępstwa lub też były ich bezpośrednimi świadkami.
Jeżeli w powyższej sprawie zostanie wszczęte postępowanie karne, w razie uznania przez sąd, że ojciec Pani partnera dopuścił się zarzucanych mu czynów, może oprócz kary za ich popełnienie orzec stosowne środki karne, jak choćby zakaz zbliżania się czy zakaz kontaktowania się z Panią.
Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
Niezależnie od powyższego, zachowania opisane w pytaniu można zakwalifikować jako naruszające dobra osobiste, co rodzi możliwość dochodzenia roszczeń na drodze postępowania cywilnego. Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej „k.c.”) dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Do powyższego katalogu dóbr osobistych można także zaliczyć godność osobistą czy dobre imię, które swoim zachowaniem narusza ojciec Pani partnera. W razie bezprawnego naruszenia dobra prawnego osoba poszkodowana może żądać zaniechania bezprawnego działania, a także usunięcia skutków tego naruszenia, złożenia oświadczenia odpowiedniej treści, jak również może dochodzić zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia pieniężnego.
W związku z powyższym, poza złożeniem zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, może Pani wytoczyć powództwo przed sądem cywilnym o zapłatę na swoją rzecz odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
