Czy przedsiębiorca może skorzystać z ochrony konsumenckiej? Nowelizacja ustawy o prawach konsumenckich

Od 1 czerwca 2020 roku obowiązywać będzie nowelizacja Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 134 z późn. zm.). Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. 2019 poz. 1495), art. 1 i art. 55.

Na mocy zmian przedsiębiorca, który jest osobą fizyczną uzyska w części ochronę, jaka przysługuje konsumentom. Ochrona ta nie będzie przysługiwać innym przedsiębiorcom – w szczególności spółkom lub podmiotom nie będącym osobami fizycznymi (np. fundacjom).

Zmiana w Kodeksie cywilnym będzie dotyczyła objęcia ochroną w zakresie postanowień niedozwolonych oraz rękojmi.

Zmiana w zakresie postanowień niedozwolonych otrzymała następujące brzmienie:

Art. 3855. Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 3851–3853, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wyżej zacytowany przepis nie wprowadza ochrony przedsiębiorcy w zakresie jego całej działalności gospodarczej. Tam, gdzie przedsiębiorca pozostaje profesjonalistą, nadal ochrona nie będzie go dotyczyć. Wprowadza się jednak ochronę tam, gdzie działalność przedsiębiorcy nie jest związana głównym przedmiotem zaangażowania. Na przykład może być to korzystanie z usług telekomunikacyjnych, podczas gdy głównym przedmiotem działalności jest handel zabawkami lub remont pojazdów samochodowych.

Przepisy rozszerzające prawa dotyczące konsumentów na przedsiębiorców brzmi następująco:

Art. 5564. Zawarte w niniejszym dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Art. 5565. Przepisów art. 563 oraz art. 567 § 2 dotyczących kupującego nie stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Jak widać, rozszerzenie zakresu ochrony nie jest pełne. Nadal wobec podmiotu, który nie jest konsumentem, można będzie rękojmię ograniczyć lub wyłączyć. Jednak w pozostałym zakresie, przy braku wyłączenia lub ograniczenia, ochrona będzie taka sama.

Podobny zapis zawiera znowelizowana ustawa o prawach konsumenta. Nowy przepis art. 38a będzie stanowił:

Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Dział, w którym zamieszczono cytowany przepis dotyczy umów zawieranych na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy objęci przepisem uzyskają m.in. możliwość korzystania z prawa do odstąpienia od umowy bez podawania przyczyn, zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.