Co jeśli sprzedawca jest gwarantem
dzień dobry Proszę o przeanalizowanie takiego przypadku. Sprzedawca udziela rocznej gwarancji na towar (jakaś elektronika), w treści ogłoszenia była informacja - gwarancja sprzedającego - 1 rok. Po pół roku urządzenie przestaje działać. Do urządzenia nie dołączono karty gwarancyjnej. Sprzedający kazał wypełnić prosty formularz reklamacyjny i odesłać urządzenie na jego koszt. Po ok dwóch tygodniach przedmiot wrócił naprawiony. Po kolejnych dwóch miesiącach urządzenie znowu przestało działać. Klient składa reklamację powołując się na Art. 560 §1 KC i żąda zwroty ceny za kupiony towar. Pytania: 1. Jak potraktować fakt pierwszego zgłoszenia, czy jest to reklamacja czy reklamacja na zasadach rękojmi - nie załączono karty gwarancyjnej przy sprzedaży. 2. Czy fakt drugiego zgłoszenia reklamacyjnego można uznać za zgłoszenie za zasadach rękojmi ? 3. Czy w związku z tym, że sprzedawca jest też gwarantem, można uznać fakt, że urządzenie było już raz naprawiane (nawet jeśli pierwsze zgłoszenia potraktowało by się jako zwykłą reklamację - nie rękojmię) i zażądać zwrotu ceny - zgodnie z przepisami dotyczącymi wielokrotnych napraw Art. 560 §1 KC.
Pytanie od: szym
Ze sprzedażą rzeczy łączy się przede wszystkim odpowiedzialność z tytułu rękojmi, ujęta w art. 556 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.), dalej k.c. Jest to odpowiedzialność bezwzględna – wobec konsumenta nie można jej ograniczyć ani wyłączyć.
Drugą z najczęściej eksponowanych odpowiedzialności przy sprzedaży jest gwarancja. Ta z kolei odpowiedzialność ma charakter dobrowolny, alternatywny wobec rękojmi. Udzielana jest głównie przy droższych produktów, przy czym nawet sprzedawcy drobniejszych rzeczy oferują gwarancję, choć w takim wypadku bywa ona po prostu mylona z rękojmią (stosowana zamiennie nazwa).
Niemniej jednak, jeżeli w ofercie sprzedawca wskazał, że udziela gwarancji na rok, należy przyjąć, że taka odpowiedzialność powstała. Konsumenta tym samym chroniła zarówno rękojmia (ustawowo 2-letnia) oraz roczna gwarancja.
Jakkolwiek gwarancja powinna określać obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu, przyjmuje się, że w razie gdy odpowiedzialność nie jest sprecyzowana, po prostu należy przyjąć minimalny zakres gwarancji wskazany w Kodeksie cywilnym. Zakres ten jest zdecydowanie mniej korzystnym dla konsumenta, którego jednocześnie chroni rękojmia. Jest to jeden z powodów, dla których sprzedawcy starają się – jak wynika ze skarg otrzymywanych przez Federację Konsumentów – skierować proces reklamacyjny na ścieżkę gwarancyjną, z pominięciem rękojmi. Różnice, które świadczą na korzyść rękojmi, to chociażby możliwość odstąpienia od umowy, szerszy zakres odpowiedzialności odszkodowawczej i objęcie odpowiedzialnością całej rzeczy (odpowiedzialność za niezgodność z umową).
Sam wybór pomiędzy rękojmią a gwarancją (jeśli została udzielona) należy do konsumenta i jest dokonywany każdorazowo przy składaniu reklamacji. Wcześniejszy wybór nie wiąże konsumenta na przyszłość, ale też co do zasady wykonanie świadczeń z jednego tytułu nie wpływa wprost na drugi.
Wybór dokonywany jest przez złożenie stosownego oświadczenia woli. Najlepiej, aby oświadczenie wprost wskazywało na wybór, ale może on też wynikać z kontekstu (por. wykładnia oświadczenia woli, art. 65 k.c.).
Jeżeli konsument kieruje pismo reklamacyjne do sprzedawcy, bez wskazywania tytułu, z którego składa reklamację, należy przyjąć, że jest to reklamacja złożona z tytułu rękojmi, jako odpowiedzialności podstawowej i najbardziej korzystnej dla kupującego konsumenta. Naturalnie nie stoi nic na przeszkodzie, aby sprzedawca po otrzymaniu reklamacji bez wskazanego tytułu odpowiedzialności „dopytał” się, o podstawę reklamacji. W takim jednak wypadku należy podkreślić, że sprzedawca zobowiązany będzie działać w zgodzie z dobrymi obyczajami, a więc także wyjaśnić różnicę pomiędzy rękojmią i gwarancją.
Przenosząc powyższy opis na stan faktyczny z zapytania należy stwierdzić, że pierwsza reklamacja konsumenta została złożona najprawdopodobniej z tytułu rękojmi. To z kolei powoduje, że konsument przy kolejnej reklamacji miał prawo odstąpić od umowy, o ile reklamowana wada była istotna. Ocena, czy wada rzeczy sprzedanej jest istotna, powinna być dokonywana z punktu widzenia kupującego (subiektywna kwalifikacja wady), a nie - przydatności rzeczy do zwykłego użytku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 maja 2016 r., sygn. akt I ACa 899/15).
Druga reklamacja z pewnością była złożona z tytułu rękojmi, skoro konsument powołał się na przepis zawierający roszczenia i uprawnienia wynikające z tej odpowiedzialności (art. 560 § 1 k.c.).
Odpowiadając na pytanie trzecie, należy udzielić jednak odpowiedzi negatywnej. Jakkolwiek wcześniej pojawiały się postulaty, aby w sytuacji, gdy sprzedawca jest zarazem gwarantem, traktować jego świadczenia z tytułu gwarancji jako przekładające się bezpośrednio na odpowiedzialność z tytułu rękojmi, to obecnie uważa się, że alternatywność rękojmi i gwarancji powinna pozostać raczej rozłączna. Innymi słowy wykonanie naprawy z tytułu gwarancji nie będzie się zaliczało do napraw (usunięcia wady) w ramach rękojmi, pomimo tożsamości świadczącego.
