Przeczytasz w 6 min.
Budżet domowy – co to właściwie jest
Budżet domowy to finansowy plan, który pomaga zarządzać pieniędzmi oraz kontrolować wydatki i przychody w gospodarstwie domowym. Składają się na niego wszystkie źródła przychodów, takich jak wynagrodzenie za wykonywaną pracę, zyski z realizowanych inwestycji, renty lub zasiłki. Ich suma pozwala realizować wydatki, czyli opłaty, jakie musimy ponosić za różnego rodzaju zobowiązania, takie jak rachunki za media czy raty kredytów oraz plany, czyli aktywności, które pozwalają nam rozwinąć się lub należycie wypocząć. Planując budżet domowy warto, w miarę możliwości, zadbać o równowagę uwzględniając wszystkie wymienione w tym artykule rodzaje wydatków na siebie i najbliższych.
Planowanie domowego budżetu – od czego zacząć
Planowanie budżetu domowego zaczyna się od zbudowania świadomości, że pieniędzmi, które zasilają gospodarstwo domowe można zarządzać. Fakt, że czytasz ten artykuł znaczy, że jesteś na dobrej drodze, by sprawować kontrolę nad własnymi finansami. Teraz warto rozważyć, jaki pozytywny wpływ może mieć zaproszenie do tego projektu swoich najbliższych.
Przygotowując budżet rodzinny musicie skompletować informacje o waszych wydatkach i przychodach. Podsumujcie, ile pieniędzy łącznie trafia do waszej skarbonki w każdym miesiącu. Będą to przede wszystkim przychody stałe: pensja z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło, świadczenia socjalne, takie jak zapomogi, renty i emerytury. Mogą to być także przychody dodatkowe: z pracy wykonywanej dorywczo lub sezonowo. Warto podzielić te kwoty na przychody stałe i okazjonalne.
Gdy jasne jest, jakimi pieniędzmi dysponujecie, pora spojrzeć na czekające w kolejce wydatki. Te również można podzielić na podgrupy.
Na szczycie inwentarza znajdą się wydatki stałe. To koszty, które pojawiają się w każdym miesiącu i które wymagają regulowania w trybie bieżącym. Zazwyczaj ich poziom jest możliwy do określenia z góry. Przykłady takich wydatków z życia codziennego to rachunki za telefon, internet, tv, prąd, gaz, wodę, czynsz, raty kredytów i pożyczek oraz abonamenty za różnego rodzaju usługi.
Nieco dalej znajdują się wydatki zmiennie lub wydatki nieregularne. Równie istotne, jednak trudniejsze do precyzyjnego zaplanowania. Mogą się różnić co miesiąc, bo wynikają z bieżących i zmiennych potrzeb. Wydatki zmienne to między innymi pieniądze wydane na zakupy spożywcze, kosmetyki, a także koszty transportu ponoszone jednorazowo. Z czasem wydatki z kategorii zmiennych mogą przejść w stałe. Jeśli przez kilka miesięcy będziecie śledzić historię swoich faktycznych wydatków można będzie określić górny limit tego rodzaju kosztów, których zazwyczaj nie przekraczacie. Pomocą będą tu zgromadzone rachunki i paragony oraz historia konta bankowego w aplikacji bankowej.
Jeśli po podliczeniu wskazanych wyżej rodzajów wydatków otrzymujecie saldo ujemne oznacza to, że wydajecie więcej niż zarabiacie. To niebezpieczna sytuacja, dlatego że w dłuższej perspektywie może spowodować większe kłopoty finansowe. Przykładem mogą być niespłacane na czas rachunki za media i zaciągnięte zobowiązania. Nieuregulowane mogą zwiększyć się o odsetki za opóźnienie i dodatkowe kary finansowe, a w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do odcięcia dopływu energii czy gazu, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie.
Przykładem takiego rozwiązania może być rozłożenie niemożliwych do uregulowania opłat na mniejsze części. Pamiętaj, że całkowita odpowiedzialność za podjęte zobowiązania spoczywa na tobie, jednak zawsze może skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy pomogą opracować plan na wyjście z patowej sytuacji.
Jeśli po podliczeniu powyższych wydatków w waszym budżecie rodzinnym wciąż pozostają wolne środki pozycją zdecydowanie wartą rozważenia są oszczędności. Nawet niewielka kwota ujęta w planie budżetu domowego to swojego rodzaju zabezpieczenie na trudniejszy moment. Zaoszczędzone pieniądze można wykorzystać w różny sposób. Jednym z nich jest fundusz na nieprzewidziane wydatki. Zaliczą się do nich naprawa awarii sprzętu domowego lub nagłe wydatki medyczne.
Planowanie domowego budżetu można realizować co najmniej w dwóch perspektywach. Spojrzeć na to w ujęciu miesięcznym oraz rocznym. To drugie z jednej strony pozwoli uwzględnić ewentualne nadwyżki finansowe za pracę okresową (na przykład sezonową), z drugiej zaplanować większe wydatki jednorazowe. Można je określić jako fundusz na zaplanowane wydatki. W jego skład wejdą rachunki za wyjazd na wakacje, zakup nowego sprzętu, remont albo edukację.
Budując budżet rodziny warto pamiętać o przyjemnościach. Chodzi tu o szeroko pojęte wydatki na rozrywkę i rekreację. Każdy może zgłosić pomysły na wypoczynek, rodzinne wyjście do kina, na jedzenie na mieście czy realizację hobby.
Tam, gdzie po uwzględnieniu powyższych przykładów wydatków zostają wolne złotówki można traktować je albo jako pulę zwiększającą oszczędności, albo jako środki przeznaczona na wsparcie organizacji charytatywnych lub innych celów społecznych.
Kalkulator budżetu domowego
Budżet domowy można przygotować samodzielnie, na kartce lub w arkuszu kalkulacyjnym, konstruując tabelkę uwzględniającą opisane powyżej sposoby obliczeń i kategoryzacji. Można też ułatwić sobie to zadanie korzystając z gotowych szablonów. W internecie istnieją strony tematyczne, na których można znaleźć kalkulator budżetu domowego. Robiąc domowy budżet najlepiej zacząć od rozwiązania, które będzie przydatne konkretnie dla ciebie. Jego autorską wersję przedstawiamy także na Kapitalni.org. Narzędzie pomaga uporządkować domowe finanse prezentując je w ujęciu miesięcznym oraz jako bilans roczny. Korzystając z kalkulatora można przygotować zestawienie finansowe dla singla i dla całej rodziny. Kalkulator budżetu domowego jest wszechstronnym narzędziem, które może pomóc w lepszym zarządzaniu finansami osobistymi, ale też w realizacji finansowych celów długo- i krótkoterminowych.
