Przeczytasz w 5 min.
Chargeback - na czym polega i jak z niego skorzystać?
Regularne czytanie wyciągów transakcji wykonywanych kartą jest bardzo dobrym zwyczajem. Może się zdarzyć, że jakiś sprzedawca naliczy podwójnie daną transakcję albo przestępcy skopiują lub wykradną dane Twojej karty i użyją ich do zakupów na Twoje konto. Sprawdzaj regularnie wyciągi i zwracaj uwagę na wszystkie transakcje, których przeprowadzenia sobie nie przypominasz. W razie jakichkolwiek wątpliwości masz do wyboru dwa sposoby wyjaśnienia sytuacji i odzyskania swoich pieniędzy: możesz zgłosić bankowi standardową reklamację lub skorzystać z tzw. procedury chargeback.
Wszyscy posiadacze kart płatniczych oprócz zwykłej procedury reklamacyjnej w swoim banku mogą także wszcząć procedurę obciążenia zwrotnego, tzw. chargeback. Możesz z niej skorzystać, jeśli nie rozpoznajesz transakcji z wyciągu, sprzedawca obciążył Twoją kartę dwukrotnie mimo pojedynczego zakupu, opłacony kartą towar nie dotarł, usługa nie została zrealizowana lub odesłałeś towar sprzedawcy, a on nie zwrócił Ci pieniędzy. Najczęściej wystarczy w tym celu zadzwonić do banku i poinformować o transakcji, której dotyczy problem oraz chęci skorzystania z chargebacku. Bank powinien przysłać Ci odpowiedni formularz, który po wypełnieniu i odesłaniu do banku trafi do wystawcy karty. Ten z kolei zweryfikuje sytuację ze sprzedawcą i w razie uzasadnionych roszczeń zwróci środki na Twój rachunek. To bardzo skuteczna procedura, zatem warto o niej pamiętać i w razie konieczności skorzystać. Termin na zgłoszenie chargebacku jest różny w zależności od powodu żądania zwrotu środków, lecz najczęściej wynosi 120 dni.
Co zrobić gdy nie wiem gdzie jest moja karta?
Gdy tylko zorientujesz się, że nie wiesz gdzie jest Twoja karta, nie czekaj i zgłoś tę sytuację do banku (warto w tym celu wcześniej zapisać numer telefonu do banku). Szybka reakcja może oszczędzić Ci wielu kosztów. Przepisy mówią, że od momentu zgłoszenia przez Ciebie bankowi utraty karty, to bank odpowiada za wykonane nią nieautoryzowane transakcje (chyba że doprowadzisz do nich celowo lub np. zapiszesz kod PIN na karcie, znacząco ułatwiając działanie przestępcom). Oznacza to, że jeśli zachowujesz podstawowe reguły bezpieczeństwa (takie jak nie przechowywanie kodu PIN razem z kartą), to od momentu telefonu do banku możesz przestać się martwić tym, ile z karty zdążą ukraść złodzieje. Nieautoryzowane transakcje należy zgłosić niezwłocznie, jednak nie później niż 13 miesięcy od ich wystąpienia.
Niestety może się tak zdarzyć, że złodzieje zdążą wykorzystać kartę, zanim zgłosisz bankowi jej utratę. W takiej sytuacji przepisy ograniczają Twoją odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje do kwoty równowartości 150 euro. Jeśli zatem przestępcy zrobią Twoją kartą zakupy na wyższą kwotę, to nadwyżkę ponad 150 euro pokryje bank. Limit ten dotyczy zarówno transakcji wykonywanych w sklepie, jak i w internecie.
A co z kartami zbliżeniowymi?
W przypadku transakcji zbliżeniowych nie wymagających autoryzacji, limit Twojej odpowiedzialności wynosi mniej, bo tylko 50 euro. Gdyby bank chciał odmówić pokrycia strat spowodowanych przez złodzieja, to na banku zgodnie z przepisami leży odpowiedzialność za udowodnienie, że to właśnie Ty dokonywałeś płatności. O ile w przypadku podania przez złodzieja prawidłowego kodu PIN bank może przyjąć, że powodem są Twoje zaniedbania lub przekazanie karty z kodem PIN złodziejowi, o tyle w przypadku transakcji zbliżeniowych do kwoty 50 zł nie wymagających autoryzacji, bank już takiego argumentu nie ma, i możesz takie transakcje wykonane przez złodzieja zakwestionować.
Ogranicz straty dzięki ustawieniu limitów transakcji dla kart płatniczych
Innym mechanizmem ograniczającym potencjalne straty związane z utratą karty są limity transakcji, zarówno zdefiniowane przez Ciebie, jak i narzucone przez bank. W większości banków możesz z łatwością określić osobno dla każdej karty ile transakcji takich jak zakupy czy wypłaty z bankomatu można dokonać dziennie oraz jaki ma być limit pojedynczej transakcji i limit dzienny. Takie ograniczenia warto zdefiniować, uwzględniając swoje zwyczaje, aby nie paść ich ofiarą (nie mogąc np. zrobić wieczorem zakupów). W przypadku wyższego salda rachunku mogą one znacznie utrudnić przestępcom kradzież pieniędzy.
Banki często oferują także dodatkowe ubezpieczenia, w których zapewniają większą ochronę transakcji wykonywanych za pomocą kart płatniczych. Ochrona może obejmować np. transakcje wykonane przez okres 48 godzin przed zgłoszeniem bankowi utraty karty, czy też ubezpieczenie przed skutkami napadu związanego z kradzieżą gotówki wypłaconej właśnie z bankomatu.
