Przeczytasz w 6 min.
Prezydent stolicy Rafał Trzaskowski 18 lutego 2019 r. podpisał przełomowy dokument pt. „Warszawska Polityka Miejska Na Rzecz Społeczności LGBT+” (Deklaracja LGBT+). Powstał on z inicjatywy organizacji pozarządowych, zajmujących się sprawami społeczności LGBT+.
A Aldona Machnowska-Góra, dyrektorka koordynatorka ds. kultury i komunikacji powiedziała: - Samorządy mogą wpłynąć na sytuację społeczną osób LGBT+ poprzez poprawę ich bezpieczeństwa, zapewnienie wsparcia psychologicznego, edukację i uwrażliwienie społeczeństwa. Na sytuację prawną, w tym legalizację związków jednopłciowych nie mamy wpływu, to są kompetencje polskiego rządu. Warszawianki i Warszawiacy muszą czuć się w naszym mieście bezpiecznie. Ich kreatywność i potencjał nie mogą być ograniczane, także w wymiarze sztuki. Powinni być szanowani i akceptowani niezależnie od tożsamości płciowej, orientacji seksualnej, religii czy koloru skóry.
Zgodnie z art. 32 ust 1 i 2 Konstytucji RP: „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”.
A art. 21 Karty Praw Podstawowych UE mówi: „Zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub światopogląd, opinie polityczne lub wszelkie inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”.
Deklaracje w Karcie LGBT+
Warszawska deklaracja zakłada realizację wielu postulatów, których od lat domagali się przedstawiciele LGBT+. Są to m.in.:
- reaktywacja hostelu interwencyjnego dla osób LGBT+, będących w trudnej sytuacji życiowej, zmuszonych do opuszczenia domu
- stworzenie miejskiego mechanizmu zgłaszania, monitorowania przestępstw wynikających z homofobii i transfobii, jak też wzmocnienie działań antyprzemocowych w szkole
- edukacja antydyskryminacyjna i seksualna zgodna ze standardami WHO, wspieranie nauczycieli i otwartość na inicjatywy organizacji pozarządowych
- patronat prezydenta miasta nad Paradą Równości
- stworzenie centrum kulturowo-społecznościowego dla osób LGBT+
- wsparcie klubów sportowych skupiających osoby LGBT+
- podpisanie Karty Różnorodności i współpracy z pracodawcami przyjaznymi osobom LGBT+
- rozszerzenie stosowania klauzul antydyskryminacyjnych w umowach z kontrahentami miasta
- powołanie w strukturach urzędu Pełnomocnika Prezydenta m. st. Warszawy ds. Społeczności LGBT+.
Dokument ten nazywany jest potocznie „Kartą LGBT+”. Dlaczego jego podpisanie przez prezydenta było tak ważne? Stołeczny ratusz tak to uzasadniał:
- wśród prawie 2 milionów mieszkańców Warszawy, 200 tys. to członkowie społeczności LGBT+;
- niemal 70 proc. osób LGBT doświadczyło przemocy w ciągu ostatnich lat. W przypadku nastolatków nieheteronormatywnych miejscem, w którym najczęściej spotykają się z agresją, jest szkoła (26 proc.). Sprawcami przemocy są inni uczniowie lub uczennice;
- tylko 26 proc. młodych osób LGBT zapytanych o to, czy czują się akceptowane przez matki, odpowiedziało twierdząco. W przypadku ojców wynik jest gorszy. Tych akceptujących ma 12 proc. badanych.Tylko 9 proc. ma taką opinię o swoich braciach;
- 70 proc. młodych, nieheteronormatywnych ludzi uskarża się na osamotnienie. 70 proc. nastolatków LGBT ma myśli samobójcze, połowa objawy depresji. Odsetek osób zmagających się z depresją dla ogółu społeczeństwa wynosi zaledwie 5 proc.
Deklarację LGBT+ poparł Rzecznik Praw Obywatelskich. Uważał on, że sytuacja osób LGBT+ w przepisach prawa krajowego od lat nie uległa zmianie. Zauważył, że ze skarg obywateli, które otrzymuje wynika, iż w większości obszarów życia, osoby LGBT spotykają się z: dyskryminacją, odrzuceniem, przemocą. Domagał się zmian prawnych jak np.:
- zwiększenie ochrony osób pokrzywdzonych przestępstwami związanych z homofobią, transfobią;
- zwiększenie ochrony przed dyskryminacją poza obszarem zatrudnienia, poprzez nowelizację ustawy o równym traktowaniu;
- uzupełnienie podstawy programowej dla szkół o treści dotyczące praw człowieka, edukacji antydyskryminacyjnej;
- samorządy powinny korzystać z dostępnych narzędzi, aby poprawić sytuację osób LGBT+.
RPO widziałby działania dla społeczności LGBT w takich obszarach jak: bezpieczeństwo, edukacja, kultura, sport, praca, administracja.
Karta LGBT+ to zobowiązanie samorządów
Deklaracja prezydenta Warszawy jest zobowiązaniem, które nie pociąga za sobą skutków prawnych czy finansowych. Tzw. „Karty LGBT+” nie wprowadzono, bo formalnie nikt jej nie powołał. Sama deklaracja, to zadeklarowanie dobrej woli przez samorządowców, zamierzenia zrealizowania kilkunastu postulatów.
Jeden z postulatów został do tej pory w pełni spełniony przez stołeczny samorząd: objęto patronatem miasta Paradę Równości. Dwa lata temu prezydent Warszawy ją otwierał. Kolejnym punktem deklaracji, który jest w trakcie realizacji, to „Szkoła przyjazna prawom człowieka. Jak przeciwdziałać wykluczeniu i przemocy w szkole”. Zaczęto od warszawskiej dzielnicy Ochota, potem wprowadzano je w: Wilanowie, Woli, Wawrze. Ratusz podaje, że zajęcia mają się odbywać z poszanowaniem prawa oświatowego, autonomii szkół i nauczycieli. Respektowane będą zapisy prawa oświatowego dotyczące tworzenia szkolnych programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, roli rodziców w procesie ich powstawania. Deklaracja nie koliduje z konstytucyjnym prawem rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi poglądami. Podpisanie Deklaracji LGBT+ ma na celu bezpieczeństwo i ochronę osób o orientacji LGBT przed przemocą i nienawiścią ze strony rówieśników i organizacji stosujących mowę i czyny nienawiści.
Sztandarowa deklaracja stolicy czyli założenie hostelu interwencyjnego dla osób LGBT+ ruszyła pod koniec lutego 2021 r., kiedy ratusz ogłosił konkurs na prowadzenie tego miejsca. Pobyt w nim będzie miał charakter interwencyjny. W konkursie mogą startować organizacje pozarządowe, które spełnią warunki jakie są wymagane do prowadzenie całodobowego punktu schronienia i wsparcia interwencyjnego dla osób o innej tożsamości psychoseksualnej. Organizacja, która wygra konkurs, będzie prowadziła hostel w lokalu miejskim. Wstęp do niego będzie ograniczony dla osób postronnych. Chodzi o bezpieczeństwo osób, które będą tam przebywały. W pierwszej kolejności będą przyjmowane osoby zameldowane w stolicy.
Prezydent Warszawy zobowiązał się, że wszystkie punkty deklaracji zrealizuje do końca kadencji, czyli do 2023 r.
