Przeczytasz w 6 min.
Co to jest konto mieszkaniowe?
Pod nazwą konto mieszkaniowe na chętnych i uprawnionych czeka rządowy program oszczędnościowy. Jest przeznaczony dla osób, które dopiero myślą o zakupie własnego m i chcą gromadzić środki na preferencyjnych warunkach. Podstawa prawna tego programu jest szczegółowo opisana w ustawie o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, która (poza pewnymi wyjątkami) obowiązuje od 1 lipca 2023 roku.
Dla kogo jest konto oszczędnościowe na mieszkanie?
O konto oszczędnościowe na mieszkanie mogą wnioskować osoby fizyczne mające od 13 do 45 lat, które spełniają podane przez ustawodawcę warunki. W programie może więc uczestniczyć przede wszystkim osoba, która nie ma i nie miała mieszkania, domu jednorodzinnego lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Przewidziano również możliwość uczestnictwa dla osób, które posiadają jedno mieszkanie, ale mieszkają w nim z przynajmniej dwójką dzieci. Takie mieszkanie może mieć powierzchnię od 50m2 – gdy wnioskodawca sprawuje opiekę nad dwójką dzieci, 75m2 – w przypadku trójki, 90m4 – w przypadku czwórki dzieci. Jeśli wnioskodawca sprawuje opiekę nad przynajmniej piątką potomstwa lub przysposobionych limit metrów nie obowiązuje.
Konto mieszkaniowe może otworzyć również wnioskodawca mający prawo do mieszkania lub domu, które zostało nabyte w drodze dziedziczenia w okresie już po rozpoczęciu oszczędzania albo odnosi się albo odnosiło do współwłasności nie więcej niż jednego lokalu w udziale nie wyższym niż 50 procent, nabytego w drodze dziedziczenia jeszcze przed rozpoczęciem oszczędzania, albo dotyczy lub dotyczyło lokalu wyłączonego z użytkowania w związku z katastrofą budowlaną lub wskutek działania żywiołu, albo zostało ustanowione w wyniku roszczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (przy tym ten wariant dotyczy spółdzielczego prawa do lokalu).
Konto mieszkaniowe - zasady prowadzenia
Konto mieszkaniowe – jedno dla jednego wnioskodawcy – jest prowadzone w polskich złotych. Można na nim oszczędzać przez 3 do 10 lat, przy czym nie dłużej niż do 31 marca roku następnego po upływie 10 lat liczonych od 31 grudnia roku, w którym zawarto umowę na program konto mieszkaniowe. Innymi słowy, umowa zawarta w styczniu 2024 roku będzie obowiązywać maksymalnie do końca marca 2035 roku.
Istotne, że oszczędzać można określone kwoty pieniędzy: minimalnie 500 zł, jednak nie więcej niż 2 tysiące zł miesięcznie (odpowiednio od 6 tysięcy zł do 24 tysięcy złotych). W każdym miesiącu właściciel konta może wpłacić inną kwotę, ważne, by mieściła się ona w podanych widełkach.
Przykładowo na konto mieszkaniowe możesz wpłacić 500 zł w styczniu, tysiąc złotych w lutym i dwa tysiące złotych w marcu danego roku.
Ile możesz zyskać na koncie mieszkaniowym? O premii mieszkaniowej i zwolnieniu z podatku Belki
Wyróżnikiem i korzyścią wynikająca z prowadzenia mieszkaniowego konta oszczędnościowego jest możliwość uzyskania państwowej premii wyliczanej od wartości odłożonych środków. Dopłata realizowana z Rządowego Funduszu Mieszkaniowego trafi na każde konto mieszkaniowe, którego właściciel będzie odkładać środki przez przynajmniej 11 miesięcy w roku, wpłacając ustawowe minimum, czyli 500 zł miesięcznie.
Dopłata będzie wyliczana na dwa sposoby, z uwzględnieniem tego, który w danym roku jest korzystniejszy dla właściciela konta. Będzie zależeć od rocznego wskaźnika inflacji albo wynikać ze wskaźnika zmiany wartości 1m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. Obie te wartości są publikowane przez GUS. Jednak niezależnie od podanych wskaźników ustawodawca wskazał widełki, w myśl których dopłata będzie nie niższa niż 1 procent i nie wyższa niż 15 procent.
Innymi słowy, gdy inflacja w danym roku będzie wyższa od wskaźnika zmiany ceny 1 m² budynku mieszkalnego, wówczas zgromadzone na koncie środki będą waloryzowane o wskaźnik inflacji. W przeciwnym wypadku zebrane oszczędności będą powiększone o wzrost wartości nieruchomości.
Premia za dany rok będzie naliczana do 15 marca roku następnego (przykładowo do 15 marca 2024 za rok 2023).
Uzyskana premia mieszkaniowa musi zostać przeznaczona na konkretny cel, jakim są wydatki na cele mieszkaniowe (np. na budowę i wykończenie domu, na remont albo przebudowę lokalu mieszkalnego).
Jeśli skorzystasz z premii zgodnie z jej przeznaczeniem nie zapłacisz podatku od wzbogacenia, czyli tzw. Podatku Belki.
Konto mieszkaniowe - warunki przystąpienia i oprocentowanie
Niezależnie od premii konto mieszkaniowe objęte jest zmiennym oprocentowaniem odkładanych środków. Ustawowo określono, że nie może być ono niższe niż 0,75 wartości oferowanej aktualnie dla standardowego rachunku oszczędnościowego (na przykład przy oprocentowaniu równym 8 procent konto mieszkaniowe musi być oprocentowane przynajmniej na 6 procent) albo przynajmniej 0,5 wartości WIRON, jeśli dany bank nie ma w swojej ofercie tradycyjnie rozumianych kont oszczędnościowych.
Ponadto banki biorące udział w programie z dopłatami rządowymi nie mogą pobierać od właścicieli kont mieszkaniowych żadnych prowizji ani opłat za prowadzenie takiego konta.
Gdzie można założyć konto mieszkaniowe?
Aktualna lista banków biorących udział w programie jest dostępna na stronach Banku Gospodarstwa Krajowego. Na moment publikacji tego artykułu możesz składać wniosek o konto mieszkaniowego do trzech instytucji: Alior Banku, Banku PEKAO SA oraz Banku PKO Bank Polski SA.
Czy można otworzyć konto mieszkaniowe dziecku?
Konto mieszkaniowe może założyć każda osoba fizyczna mająca przynajmniej 13 lat. W przypadku osób małoletnich niezbędny jest udział rodzica lub opiekuna. Warto pamiętać, że w takim scenariuszu ustawowy warunek nieposiadania prawa do lokalu dotyczy dziecka, nie zaś osób sprawujących nad nim pieczę.
Konto mieszkaniowe – podstawa prawna
- Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (Dz.U. 2023 poz. 1114) – link
