Przeczytasz w 5 min.
Co to są obligacje skarbowe?
Inwestycja w obligacje powinna być poprzedzona zrozumieniem na czym polega taka forma pomnażania własnych środków. Obligacje skarbowe to papiery wartościowe sprzedawane przez Ministra Finansów danego kraju. Państwa emitują obligacje, pożyczając w ten sposób pieniądze od swoich obywateli. To jeden ze sposobów zdobywania pieniędzy do budżetu krajowego. Aktualnie jedna obligacja skarbowa kosztuje 100 zł. Po umówionym z góry czasie Skarb Państwa zobowiązuje się odkupić wyemitowane wcześniej papiery wartościowe, czyli oddać nabywcy wszystkie pieniądze przeznaczone na kupno danej partii obligacji skarbowych. Kwota będzie jednak powiększona o należne kupującemu odsetki.
Oznaczenia obligacji skarbowych - jak należy je rozumieć?
OTS, DOR, ROR czy COI – każda obligacja skarbowa przynależy do jednej z kategorii, na które zostały pogrupowane obligacje państwowe.
Skarb Państwa emituje kilka rodzajów obligacji, różniących się od siebie terminem wykupu (czyli czasem oszczędzania) oraz proponowanym oprocentowaniem (zasadniczo: im dłużej, tym wyższe).
Obligacje skarbowe OTS należy czytać, jako obligacje trzymiesięczne oszczędnościowe. Charakteryzują się stałym oprocentowaniem, a odsetki są wypłacane po 3 miesiącach od dnia zakupu. Oznacza to, że zysk jest określony z góry, już w dniu zakupu obligacji. W lutym 2024 roku obligacje OTS są oferowane na 3 proc. w skali roku (czyli 0,75 proc w skali kwartału, na który zakup obligacji skarbowych.
Obligacje państwowe z oznaczeniem ROR należy czytać, jako roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o zmiennej stopie procentowej. W tym wypadku wypłata odsetek następuje po każdym z 12 miesięcy oszczędzania, jednak nie podlegają one kapitalizacji (czyli powiększaniu puli pieniędzy, od której naliczane są odsetki). Aktualnie obligacje skarbowe ROR są oferowane na 6,05 proc. w skali roku. W tym przypadku nie jest możliwe ustalenie kwoty, którą nabywca zyska poprzez zakup obligacji. Ma na to wpływ potencjalna zmiana oprocentowania w trakcie roku.
Obligacje skarbowe DOR to dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe, o zmiennej stopie procentowej. Podobnie, jak poprzedniczki, mają zmienne oprocentowanie, a zysk wypłacany jest po każdym z 24 miesięcy oszczędzania.
Opcją dla zainteresowanych zyskiem znanym w momencie zakupu obligacji są obligacji TOS, czyli trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe, o oprocentowaniu stałym. W tym wypadku nabywca może liczyć na stałe oprocentowanie z kapitalizacją odsetek po każdym z trzech lat oszczędzania.
Ministerstwo Finansów proponuje też zakup obligacji skarbowych, z których zysk będzie wynikać z aktualnie postępującej inflacji oraz z góry określonej marży ponad jej poziomem. COI, czyli czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe są oferowane na 6,55 proc. na pierwszy rok oszczędzania oraz marża 1,25 proc. + inflacja - w kolejnych rocznych okresach odsetkowych. Wypłata wypracowanych odsetek następuje raz w roku.
Na podobnych zasadach (marża ponad inflację od drugiego roku oszczędzania) funkcjonują EDO, czyli emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe. Różnią się one oprocentowaniem na start (6,8 proc.), wysokością marży (1.5 proc.) i faktem, że nabywca może liczyć na kapitalizację odsetek po każdym roku oszczędzania. Zysk otrzyma jednak dopiero po upływie dekady.
W ostatnich latach osoby rozważające zakup obligacji skarbowych mają jeszcze dwie możliwości. Oferta jest dedykowana dla odbiorców programów realizowanych w oparciu o zapisy ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (czyli 800 plus).
Do wyboru ROS, czyli rodzinne sześcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (na 6,75 proc. w pierwszym roku, z marżą 1,75 proc. ponad inflację w kolejnych latach oszczędzania i z coroczną kapitalizacją odsetek) oraz ROD, czyli rodzinne dwunastoletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (na 7,05 proc. w pierwszym roku, z marżą 2 proc. ponad inflację w kolejnych latach oszczędzania i z coroczną kapitalizacją odsetek). Zysk z obu form inwestowania będzie wypłacony po wykupie obligacji.
Poza skróconymi nazwami (OTS, ROR, DOR, COI, EDO, ROS, ROD) obligacje skarbowe posiadają istotne informacje dodatkowe, jakie zawiera seria. Przykładowo obligacje skarbowe ROD sprzedawane w lutym 2024 roku posiadają numer serii ROD0236. Skrót literowy wyjaśniliśmy powyżej w tym artykule, zaś cyfry oznaczają miesiąc i rok planowanego wykupu kupionych obligacji (w tym wypadku będzie to luty 2036 roku).
Kto może kupić obligacje skarbu państwa?
Zakup obligacji skarbowych to opcja, z której mogą korzystać osoby fizyczne będące rezydentami i nierezydentami, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe oraz fundacje wpisane do rejestru sądowego. Przy czym, Obcokrajowiec - osoba fizyczna, czyli nierezydent obligacje skarbowe może kupić, wyłącznie w Punkcie Sprzedaży Obligacji
Czy warto kupić obligacje skarbu państwa?
Obligacje państwowe uznawane są za najbezpieczniejszą formę oszczędzania, ponieważ gwarantem wykupu jest Skarb Państwa, a nie żaden prywatny podmiot. Z tej formy lokowania pieniędzy korzystają zarówno klienci indywidualni, jak i duzi nabywcy, tacy jak np. banki. Kolejną zaletą obligacji skarbowych jest fakt, że nabywca może dokonać wcześniejszej sprzedaży Państwu posiadanego aktualnie pakietu (robi się to za stosunkową niewielką opłatą za przedterminowy wykup, aktualnie od 0 do 2 złotych za obligację). Dodatkowo w większości przypadków obligacje skarbowe pozwalają uchronić zgromadzony kapitał przed inflacją.
Jednak jak przy każdej formie inwestowania decyzja czy kupić obligacje skarbowe powinna zostać podparta stosowną analizą, uwzględniającą potencjalne zyski i straty.
