Przeczytasz w 6 min.
Zacznijmy od wyjaśnienia, że samo prawo do wolnego od pracy, jak też wymiar urlopu wypoczynkowego jest uregulowany przepisami Kodeksu pracy (k.p). W artykule 14 tej ustawy wskazano, że pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Z tego przywileju nie można zrezygnować (art.152 k.p.). Dodajmy, że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art.2 k.p.).
Po ilu latach pracy jest 26 dni urlopu?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją karierę zawodową to w roku kalendarzowym, w którym podejmiesz pracę, uzyskujesz prawo do urlopu wraz z upływem każdego miesiąca pracy. Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi wówczas 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowaniu całego roku (czyli 1/12 z 20 dni podstawowego wymiaru urlopu, czyli 1.67 dnia miesięcznie).
Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi odpowiednio
- 20 dni urlopu rocznie – jeśli twój staż pracy jest krótszy niż 10 lat oraz
- 26 dni urlopu rocznie – jeśli pracujesz przynajmniej dekadę.
Odpowiedź na pytanie, po ilu latach pracy możesz liczyć na 26 dni urlopu, brzmi: po dziesięciu latach. Istotne, że pracodawca musi uwzględnić także twoje wcześniejsze zatrudnienia.
Przejście z 20 na 26 dni urlopu - czy trzeba pracować 10 lat?
Wymiar urlopu wypoczynkowego w Polsce zależy od stażu pracy. Jednak nie tylko zatrudnienie daje ci tego rodzaju uprawnienie. Istotny jest także czas nauki. Zgodnie z art. 155 k.p. do okresu pracy, który jest podstawą wyliczenia dni urlopowych wlicza się od 3 do 8 lat, zależnie od tego, jaki poziom edukacji ukończysz.
Studia a urlop
Najwięcej, bo aż jako 8 lat stażu pracy będzie traktowane ukończenie szkoły wyższej. Nie ma tu znaczenia, czy możesz pochwalić się dyplomem licencjata, czy magistra. Innymi słowy, jeśli podejmujesz pierwszą pracę po ukończeniu studiów masz już osiem lat stażu pracy. Musisz więc przepracować jeszcze dwa pełne lata, by uzyskać 26 dni urlopu. Uwaga! W pierwszym roku zatrudnienia twój urlop będzie wyliczany proporcjonalnie z każdym przepracowanym miesiącem (czyli jako 1/12 z 20 dni wymiaru urlopu wypoczynkowego za każdy przepracowany miesiąc).
Jeżeli uczyłeś się w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy twój wymiar urlopu, wlicza się wariant korzystniejszy. Albo okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, albo sam okres nauki.
Technikum a urlop
Ukończenie szkoły średniej zawodowej – a taka jest technikum – staż pracy zapisywany na konto twojego urlopu wypoczynkowego wyniesie tyle, ile program nauczania w twojej szkole. Maksymalnie może to być jednaj 5 lat. Podobnie jak w przypadku powyżej, łączyłeś naukę z pracę – do obliczenia stażu pracy stosuje się wariant lepszy dla ciebie, jako pracownika.
Jeśli zaczynasz pracę po ukończeniu technikum, w pierwszym roku otrzymasz urlop proporcjonalny (1.67 dnia za każdy miesiąc), a przez cztery kolejne lata będziesz dysponować stażem 26 dni urlopu. Ważne, że czasu nauki w różnych typach jednostek nie można sumować (przykładowo ukończenie najpierw technikum, a później studiów nie da łącznie stażu pracy równego 13 lat).
Czy zmiana miejsca pracy wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego?
Przeniesienie się do nowego miejsca pracy nie skutkuje automatycznym przyznaniem dodatkowych 20 lub 26 dni urlopu w ciągu roku. Jeśli zmieniasz pracę w trakcie roku kalendarzowego (czyli przechodzisz do innego pracodawcy), dni urlopowe są łączone z poprzednimi miejscami pracy.
Jeśli na poprzednim etacie wykorzystałeś przysługujący ci wymiar urlopu wypoczynkowego, nie masz możliwości skorzystania z kolejnych dni płatnego wolnego. Na to musisz zaczekać do nowego roku kalendarzowego. Alternatywą dla urlopu płatnego może być urlop bezpłatny, jednak (zgodnie z nazwą) nie otrzymasz za niego wynagrodzenia. Niezależnie od tego czy masz 20 czy 26 dni urlopu, warto rozplanować je w skali pełnego roku.
Zmiana urlopu z 20 na 26 dni w trakcie roku
Jeśli wykorzystałeś należy ci urlop wypoczynkowy, a w trakcie tego samego roku nabywasz prawo do wyższego wymiaru możesz upomnieć się o urlop uzupełniający. Szef zgodnie z prawem musi udzielić go w roku kalendarzowym, w którym wpływa wniosek o jego przyznanie (art. 158 i 161 k.p.). Spójrzmy na przykładową sytuację.
Tomek Kapitalny ukończył technikum, a następnie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez 3 lata i 6 miesięcy od listopada 2020 do maja 2023 w firmie Jabłuszko. W ostatnim roku pracy w Jabłuszku Kapitalny wykorzystał przysługujący mu wymiar urlopu wypoczynkowego 20 dni i zmienił miejsce zatrudnienia. W nowej firmie – po sześciu kolejnych miesiącach, czyli w listopadzie 2023 roku zyskał prawo do 26 dni urlopu. Ma prawo, by ubiegać się o urlop uzupełniający.
Jak sprawdzić ile dni urlopu mi przysługuje?
Prawo do konkretnej ilości dni urlopu wynika ze stażu pracy (lub czasu nauki) możesz go więc zsumować na podstawie otrzymanych świadectw lub dyplomów. W przypadku wątpliwości informacji powinien udzielić przedstawiciel zespołu kadrowo-płacowego lub twój bezpośredni przełożony.
26 dni urlopu - podsumowanie
Na koniec wspomnimy jeszcze, że niezależnie od tego czy przysługuje ci 20 czy 26 dni urlopu, warto planować go odpowiednio wcześniej. Z jednej strony to zalecenie prawne: Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy (art. 163 k.p.). Z drugiej strony, planowanie wolnego biorąc pod uwagę wymiar urlopu wypoczynkowego, jaki ci przysługuje w danym roku z wyprzedzeniem to przydatny krok, który może przynieść wiele korzyści. Pozwala to nie tylko lepiej zorganizować czas wolny, ale także zapewnia większą elastyczność i możliwość dostosowania się do własnych preferencji oraz zobowiązań. Poprzez wcześniejsze ustalenie terminów urlopu, można uniknąć niepotrzebnego stresu związanego z ostatnią chwilą oraz zaplanować bardziej satysfakcjonujące i spełniające podróże lub inne aktywności. Ponadto, planowanie z wyprzedzeniem pozwala lepiej wykorzystać dostępne oferty i promocje, co może przynieść wymierne oszczędności finansowe i usprawnić zarządzanie domowym budżetem. W rezultacie, świadome i wcześniejsze planowanie urlopu wypoczynkowego sprzyja zarówno lepszemu relaksowi, jak i może mieć wpływ na domowe finanse.
