Przeczytasz w 9 min.
Co to jest dywidenda?
Dywidenda jest formą wynagrodzenia, które właściciele zdobyli od zainwestowanego w spółkę kapitału. Ma zastosowanie w spółkach kapitałowych, a więc spółce z ograniczonej odpowiedzialnością, akcyjnej czy komandytowo-akcyjnej. Innymi słowy dywidenda to zysk wypłacany w ustalonym z góry terminie. Od tak wypracowanego zysku trzeba odprowadzić stosowny podatek. Wyjaśniamy ten proces w dalszej części artkułu.
Warto wiedzieć, że wysokość dywidendy może różnić się zależnie od wyników finansowych danej spółki oraz innych czynników, takich jak strategia rozwoju czy plany inwestycyjne. Dywidenda może być wypłacana zarówno osobo fizycznym, jak też prawnym.
Dywidenda jest więc ważnym czynnikiem dla udziałowców czy akcjonariuszy, ponieważ stanowi formę zwrotu zainwestowanego kapitału. Otrzymanie dywidendy może być sygnałem dobrze prosperującej spółki oraz postrzegane jako nagroda za udział w sukcesie przedsiębiorstwa. Dywidenda może być również istotnym źródłem dochodu dla inwestorów, szczególnie dla tych, którzy polegają na regularnych wypłatach z inwestycji. To jedna z możliwości powiększania domowego budżetu. Zawsze powinna być jednak podejmowana po szczegółowej analizie oferty dostępnych udziałów lub akcji.
Rodzaje dywidend
Istnieją różne rodzaje dywidend, które mogą być wypłacane przez spółki kapitałowe. Forma tego bonusu powinna być zawsze jasno określona na etapie inwestowania kapitału.
1. Dywidenda gotówkowa. To najpopularniejszy rodzaj dywidendy, w którym udziałowcy lub akcjonariusze otrzymują wypłatę w formie gotówki. Spółka przeznacza część swojego zysku na wypłatę dywidendy w postaci pieniędzy, które są przekazywane bezpośrednio na konta akcjonariuszy.
2. Dywidenda akcyjna. W tym przypadku zamiast wypłaty gotówkowej, spółka oferuje dodatkowe akcje jako formę dywidendy. Akcje te są przyznawane akcjonariuszom proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów. Dywidenda akcyjna zwiększa liczbę akcji w posiadaniu inwestora, co może mieć wpływ na jego udział procentowy w spółce.
3. Dywidenda w formie świadczeń. Czasami spółka może zdecydować się na wypłatę dywidendy w innej formie niż gotówka lub akcje. Może to obejmować na przykład darmowe produkty lub usługi oferowane przez spółkę dla swoich akcjonariuszy.
4. Dywidenda specjalna. Jest to dodatkowa wypłata dywidendy, która jest udzielana przez spółkę w wyjątkowych okolicznościach, takich jak duży sukces finansowy lub sprzedaż znacznej części aktywów. Dywidenda specjalna może być większa niż typowa wypłata dywidendy i ma na celu nagrodzenie akcjonariuszy za osiągnięcie szczególnie korzystnych wyników.
5. Dywidenda likwidacyjna. Zgodnie z nazwą – trafia do udziałowców w momencie przeprowadzenia likwidacji spółki.
Dywidenda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Wysokość dywidendy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) zależy od wielu czynników, takich jak jej wynik finansowy, decyzje podjęte przez wspólników czy aktualne potrzeby spółki. Jej wysokość lub zasady wypłaty mogą zostać określone na samym początku, w umowie spółki. Inną możliwością uzyskania dywidendy jest podjęcie stosownej uchwały o jej wypłacie. Przeprowadza się to w ramach zgromadzenia zwyczajnego wspólników spółki z o.o. do 6 miesięcy od zamknięcia roku obrotowego.
Zazwyczaj dywidenda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest wypłacana proporcjonalnie do kapitału zainwestowanego przez każdego ze wspólników. Nie ma jednak przeszkód, by zainteresowani ustalili inne kryteria podziału. Jeśli zasady wypłaty nie są sprecyzowane w umowie spółki, decydująca będzie wysokość udziałów poszczególnych wspólników.
Warto zauważyć, że dywidenda w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie zawsze jest wypłacana. Bywa, że ze względu na sytuację finansową spółki lub inne czynniki, może być wstrzymana lub ograniczona. Decyzję w tej sprawie również podejmuje zgromadzenie. Wspólnicy mogą zdecydować, by cały wypracowany w ubiegłym roku zysk przeznaczyć na inwestycje rozwojowe.
Dywidenda w spółce akcyjnej
Zagadnienie wypłaty dywidendy w spółce akcyjnej regulują zapisy Kodeksu spółek handlowych. Do jej otrzymania ma prawo każdy akcjonariusz, który posiadał akcje spółki w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku – to tzw. dzień dywidendy. Kwota dywidendy jest proporcjonalna względem ilości posiadanych akcji. Zanim tego rodzaju premia trafi do kieszeni właściciela akcji musi zostać przygotowane sprawozdanie finansowe spółki. Po sprawdzeniu go przez biegłego rewidenta spółka akcyjna może podjąć w formie walnego zgromadzenia akcjonariuszy decyzję o przeznaczeniu wypracowanego zysku. Dywidenda może być złożona z całości albo z części zysku. Zgodnie z prawem kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe (art. 348, par.1 ustawy).
Kiedy dywidenda trafi na konto posiadacza akcji? Jak wspomnieliśmy dzień dywidendy ustala walne zgromadzenie akcjonariuszy. Dzień ten może wypaść jako przypadający nie wcześniej niż pięć dni i nie później niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały o podziale zysku. Jeśli taka data nie zostanie wskazana przez zgromadzenie decydującą moc ma zapis ustawy. Wówczas dniem dywidendy jest dzień przypadający pięć dni od dnia powzięcia uchwały o podziale zysku. Jeśli chodzi o termin płatności, dywidendę w spółce akcyjnej wypłaca się w terminie określonym w uchwale walnego zgromadzenia, a jeżeli uchwała walnego zgromadzenia nie określa terminu jej wypłaty, dywidenda jest wypłacana w terminie określonym przez radę nadzorczą. Termin wypłaty dywidendy wyznacza się w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia dywidendy. Jeżeli walne zgromadzenie ani rada nadzorcza nie określą terminu wypłaty dywidendy, wypłata dywidendy powinna nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy.
Co to jest i ile wynosi podatek od dywidendy?
Podatek od dywidendy to część polskiego systemu podatkowego. Reguluje go Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Ustawa o PIT). W jej myśl dywidenda stanowi przychód z kapitałów pieniężnych i należy od niej odprowadzić stosowną płatność, tzw. podatek od dywidendy. Obowiązek podatkowy pojawia się w momencie otrzymania tego rodzaju premii. Nie ma więc zastosowania do dywidend należnych, lecz jeszcze niewypłaconych.
Przywołana ustawa wskazuje, że podatek od dywidendy ma formę ryczałtu wynoszącego 19 procent. Jednak trzeba mieć na uwadze, że uiszcza się go od przychodu – bez pomniejszania o sumę kosztów przychodu (art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy).
Dla akcjonariuszy lub udziałowców istotne jest, że chociaż obowiązek podatkowy ciąży na nich, to rolę płatnika pełni tutaj spółka dokonująca wypłaty dywidendy. Odprowadza ona należny podatek do urzędu skarbowego wg miejsca siedziby spółki. Jednocześnie fakty otrzymania bonusu nie trzeba wskazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.
Kto płaci podatek od dywidendy?
Obowiązek podatkowy ciąży na odbiorcy dywidendy, czyli na osobie, do której dywidenda ma trafić. Wszak to jej część dywidendy zostanie pomniejszona o 19 procent. Jednak rolę płatnika pełni tutaj spółka kapitałowa, która dokonuje wypłaty od wygenerowanego zysku. To spółka odprowadza należny podatek od dywidendy. Reguluje to art. 42 ust. 1 ustawy PIT. Taka zasada ma zastosowanie jedynie względem dywidend uzyskanych ze spółek działających na terenie Polski.
Podatek od dywidendy zagranicznej
Sytuacja zmienia się, gdy w grę wchodzi podatek od dywidendy spółki zagranicznej. Zgodnie z zapisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi mają nieograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 1 ustawy). Oznacza to, że muszą rozliczać wszystkie swoje dochody, zarówno te osiągnięte w kraju, jak i za granicą. Zasada dotyczy także dywidend otrzymanych z zagranicznych spółek. W tym wypadku nie ma płatnika, który dokona odprowadzenia należnego podatku za odbiorcę dywidendy. Trzeba to uregulować we własnym zakresie. Podatek płaci się między 15 lutego a 30 kwietnia roku przypadającego po roku, w którym dywidenda została wypłacona.
Jak obliczyć podatek od dywidendy - przykład
Podatek od dywidendy otrzymanej za granicą należy obliczyć korzystając z 19-procentowego ryczałtu. Jak to obliczyć? Otrzymana dywidenda pomniejszona o 19 procent. Od tak obliczonej sumy należy odjąć podatek zapłacony uprzednio za granicą. Pozostała kwota to wartość, jaką należy uregulować w polskim urzędzie skarbowym.
Zwolnienia z podatku od dywidendy
Tzw. zwolnienie dywidendowe dotyczy kwestii regulowania podatku od osób prawnych (CIT). Może z niego skorzystać spółka, która ma swoją siedzibę na terenie Unii Europejskiej lub EOG, a dywidendę otrzymała od spółki mającej siedzibę w Polsce. Lista warunków uprawniających do zwolnienia z podatku obejmuje między innymi dolny limit udziałów w spółce wypłacającej dywidendę, a także czas przez jaki spółka – odbiorca dywidendy uzyskuje przychody z tej pierwszej. Szczegółowo reguluje to Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Innym dokumentem, który reguluje podatek od dywidendy we wspólnym systemie podatkowym UE jest Dyrektywa Rady 90/435/EWG.
Podatek od dywidendy – podstawa prawna
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350)
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86)
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 Nr 94 poz. 1037)
