Ulga termomodernizacyjna została wprowadzona w styczniu ubiegłego roku i po raz pierwszy można było ją odliczyć w zeznaniu podatkowym za 2019 r. Ulga ma na celu wsparcie przedsięwzięć termomodernizacyjnych w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Podstawą prawną regulującą kwestie ulgi termomodernizacyjnej jest ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 26h oraz 21 ust. 1 pkt 129a) oraz ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (art. 11).
Z kolei lista wydatków kwalifikujących się do przedsięwzięć termomodernizacyjnych została wyszczególniona w Rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
Kto może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
Z ulgi mogą korzystać podatnicy opodatkowujący swoje dochody według skali podatkowej lub według jednolitej 19 proc. stawki podatku oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ulga dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych przez podatnika będącego właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego.
Ulga termomodernizacyjna – przykłady Ministerstwa Finansów:
Podatnik zamieszkuje budynek mieszkalny jednorodzinny, którego właścicielami byli jego zmarli krewni. Podatnik posiada prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające nabycie spadku wraz z innymi osobami. Nie przeprowadzono działu spadku. Podatnik może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej, o ile spełni pozostałe warunki.
Podatnik jest właścicielem kamienicy wielorodzinnej (użytkuje jej piętro), w której są stare piece węglowe. Zamierza wymienić piece na nowe. Podatnik nie może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej, gdyż kamienica nie jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym (zatem podatnik nie jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego).
Ulga przysługuje podatnikowi, jeśli remont termomodernizacyjny w danym budynku zostanie zakończony w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Jeżeli termin ten nie zostanie dotrzymany, podatnik jest obowiązany zwrócić ulgę. Należy to zrobić doliczając kwoty poprzednio odliczone od dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął termin na zakończenie przedsięwzięcia. Przy czym należy zastrzec, że z ulgi termomodernizacyjnej nie można korzystać w przypadku budynku będącego w budowie. Odliczenie dotyczy budynków już wybudowanych.
Podatnik rozpoczął przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Pierwsze wydatki na zakup styropianu na docieplenie ścian zewnętrznych w budynku poniósł w dniu 28 stycznia 2019 r. Ostatnie wydatki planuje ponieść w 2021 r. Podatnik nie będzie obowiązany do zwrotu ulgi, jeżeli zakończy przedsięwzięcie do końca 2022 r.
Jakie budynki obejmuje ulga termomodernizacyjna?
Ulga termomodernizacyjna obejmuje budynki jednorodzinne. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane, za budynek jednorodzinny rozumie się budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 proc. powierzchni całkowitej budynku.
Przykład Ministerstwa Finansów:
"Podatnik jest właścicielem budynku wolno stojącego, dotychczas użytkowego. Zamierza zmienić przeznaczenie tego budynku na mieszkalno-użytkowy, w tym celu dokonał zgłoszenia do właściwego urzędu o zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego. Budynek wymaga jedynie niewielkich zmian wewnątrz, które wydzielą lokal mieszkalny od części użytkowej. Podatnik zamierza zamontować na tym budynku instalację fotowoltaiczną. Podatnik może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej, o ile spełni pozostałe warunki, w tym m.in. w zakresie 30 proc. udziału lokalu użytkowego w powierzchni całkowitej budynku mieszkalnego".
Co można rozliczyć w uldze termomodernizacyjnej?
Katalog wydatków uprawniających do ulgi termomodernizacyjnej został określony w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju.
Odliczeniu podlegają wydatki na materiały budowlane i urządzenia:
- materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem,
- węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury,
- kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin,
- kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin,
- zbiornik na gaz lub zbiornik na olej,
- kocioł na paliwo stałe spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100),
- przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej,
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej,
- materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego,
- pompa ciepła wraz z osprzętem,
- kolektor słoneczny wraz z osprzętem,
- ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem,
- stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne,
- materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.
Odliczeniem objęte są wydatki na następujące usługi:
- wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
- wykonanie analizy termograficznej budynku,
- wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
- wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej,
- docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów,
- wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych,
- drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych,
- wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- montaż kotła gazowego kondensacyjnego,
- montaż kotła olejowego kondensacyjnego,
- montaż pompy ciepła,
- montaż kolektora słonecznego,
- montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego,
- montaż instalacji fotowoltaicznej,
- uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin,
- regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji,
- demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.
Dokumentacja wydatków poniesionych na termomodernizację
Jak informuje Ministerstwo Finansów, wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.
Przykład Ministerstwa Finansów:
"Podatnik niebędący podatnikiem podatku od towarów i usług, poniósł wydatek na przedsięwzięcie termomodernizacyjne w kwocie 12 300 zł, w tym 2 300 zł to podatek VAT. Kwoty 2 300 zł podatnik nie odliczył na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. W ramach ulgi termomodernizacyjnej podatnik uwzględnia kwotę 12 300 zł, tj. wraz z podatkiem VAT, ponieważ podatek VAT nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług".
Od grudnia 2019 r. obowiązują nowe druki formularzy PIT, w których uwzględniono już miejsce na ulgę termomodernizacyjną. Żeby z niej skorzystać należy wraz z zeznaniem złożyć formularz PIT/O. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki. W przypadku gdy kwota odliczenia nie znajduje pokrycia w rocznym dochodzie podatnika, można ją odliczyć w kolejnych latach. Należy to zrobić maksymalnie w ciągu 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Jakie wydatki nie podlegają uldze termomodernizacyjnej?
Maksymalna kwota odliczenia wynosi 53 tys. zł, przy czym dotyczy ono łącznie wszystkich realizowanych remontów termomodernizacyjnych w budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Odliczeniu nie podlegają wydatki w tej części, w jakiej zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Ponadto nie można odliczyć wydatków, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o ryczałcie lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej. Chodzi o to, by podatnik nie odliczał wydatków, których rzeczywiście nie poniósł (bo zostały dofinansowane), lub które pomniejszyły zobowiązania podatkowe właściciela lub współwłaściciela budynku.
Przykłady Ministerstwa Finansów:
"Podatnik przeprowadził przedsięwzięcie termomodernizacyjne, na którego realizację otrzymał pożyczkę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, którą w całości spłacił. Podatnik ma prawo do odliczenia wydatków sfinansowanych tą pożyczką, gdyż ponosi pełen ciężar ekonomiczny spłaty pożyczki".
"Podatnik przeprowadził przedsięwzięcie termomodernizacyjne ze swoich środków, a następnie otrzymał dotację z wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w wysokości 10% poniesionych wydatków. Podatnik ma prawo do odliczenia wyłącznie 90% poniesionych wydatków, czyli tej części, która nie została dofinansowana podatnikowi w formie dotacji. Dotacja ta stanowi bowiem częściowy zwrot uprzednio poniesionych wydatków".
"Podatnik poniósł wydatek na zakup okien w stanowiącym jego własność budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Wydatek ten w ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczył od przychodu opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w zeznaniu PIT-28. Dodatkowo podatnik osiągnął dochody ze stosunku pracy, które rozlicza w zeznaniu PIT-37. Podatnik nie ma prawa do odliczenia wydatku na zakup okien w ramach ulgi termomodernizacyjnej od podstawy obliczenia podatku w zeznaniu PIT-37, ponieważ wydatek ten został już odliczony w zeznaniu PIT-28 na podstawie przepisów ustawy o ryczałcie".