Wniosek o uchylenie mandatu karnego

Jedną z konsekwencji naruszenia przepisów drogowych mających wpływ na domowe finanse może być mandat karny. Jeśli ukarana osoba ma podstawy, by go podważyć może złożyć wniosek o uchylenie mandatu. Wykroczenia drogowe to jednak tylko jedna grupa zdarzeń, za które możemy być obciążeni finansowo. W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku jak należy postępować w takiej sytuacji oraz publikujemy przykładowy wniosek o uchylenie mandatu.

Pokaż więcej

Mandat za wykroczenie drogowe – kiedy można go dostać

Ukaranie mandatem grozi między innymi za drogowe wykroczenia takie jak przekroczenie prędkości, udział w niegroźnej stłuczce czy przejechanie przez skrzyżowanie na pomarańczowym lub czerwonym świetle. Nagła, stresowa sytuacja oraz interwencja policjanta często powodują, że bez specjalnego namysłu przyjmujemy i podpisujemy druk mandatu karnego. Bywa, że dopiero po czasie kierujący zastanawiają się, czy była to słuszna decyzja. Warto wiedzieć, że nawet po podpisaniu się na formularzu mandatu nie wszystko jest jeszcze stracone. Możliwe, że po przeanalizowaniu ukarany dojdzie do wniosku, że kara została nałożona bezpodstawnie. Pomocą w takiej sytuacji jest wniosek o uchylenie mandatu. W drugiej części tego artykułu opisujemy także wariant, gdy warto złożyć wniosek o umorzenie mandatu z powodu braku dochodów lub innych przyczyn.

Wniosek o uchylenie mandatu oraz wniosek o umorzenie mandatu wzór do skopiowania jest dostępny w dalszej części tego artykułu

Wniosek o uchylenie mandatu można złożyć także kwestionując radarowe nagranie za szybką jazdę ze zdjęciem kierowcy. Trzeba jednak umieć wykazać, że taka fotografia nie stanowi dowodu, bo jest nieczytelna lub radar nie ma homologacji. Gdy kontrola drogowa odbywa się przez odczyt z urządzenia mobilnego, którym policjanci mierzą prędkość samochodów, kierowcy zwykle powołują się na to, że tzw. pistolet mierzył nieprecyzyjnie, wadliwie lub pomiar był zrobiony ze zbyt dużej odległości. Niezależnie od opisanych wyżej okoliczności, w jakich doszło do ukarania mandatem - gdy istnieją stosowne przesłanki, pierwszym krokiem jest wniosek o uchylenie mandatu.

Mandat karny za wykroczenie drogowe a wezwanie do zapłaty

Nie każde wezwanie do uiszczenia zapłaty to mandat. Warto mieć w pamięci, że na przykład wezwania do uiszczenia opłaty dodatkowej za parkowanie wystawione przez straż miejską lub zarząd dróg miejskich nie są mandatami. To uchybienia z zakresu prawa administracyjnego, a mandaty karne mogą dotyczyć tylko spraw o wykroczenia, czyli m.in. przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji, zwane potocznie wykroczeniami drogowymi.

Choćby z tego powodu warto poznać bliżej podstawę prawną w tym zakresie, czyli kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (ustawa z 24 sierpnia 2001 r., Dz.U. z 2018 r., poz. 475 t.j.) ponieważ reguluje on wszystkie zagadnienia związane z mandatami o wykroczenia (nie tylko drogowe), tryb postępowania organów i sądów w tych sprawach oraz wskazuje środki odwoławcze od nałożonych grzywien.

Rodzaje mandatów karnych: gotówkowy, kredytowy czy zaoczny

Artykuł 98 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wskazuje trzy rodzaje mandatów: gotówkowy, kredytowy i zaoczny. Grzywnę na podstawie mandatu gotówkowego otrzyma tylko osoba czasowo przebywająca w Polsce lub taka, która nie ma u nas stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Staje się on prawomocny, gdy zapłaci grzywnę funkcjonariuszowi, który ją nałożył.

Mandat kredytowy (ustawa nazywa go kredytowanym) dostaną obywatele Polski oraz osoby mające stałe zamieszkanie lub pobyt w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Mandat taki powinien zawierać pouczenie o obowiązku zapłacenia grzywny w ciągu 7 dni od przyjęcia mandatu oraz o skutkach, gdy się tego nie zrobi w wyznaczonym czasie. Mandat staje się prawomocny, gdy ukarany pokwituje jego odbiór. Jeśli policjant ma terminal karę można uregulować kartą płatniczą.

Mandat zaoczny trafi do tego, kto dopuścił się wykroczenia, ale policja nie zastała go na miejscu jego popełnienia. Będzie tak wtedy, gdy wiadomo, kto jest sprawcą. Formularz zostawia się sprawcy w takim miejscu, gdzie będzie mógł go niezwłocznie odebrać.

Odmowa przyjęcia mandatu i dalsze kroki

Gdy obwiniony odmawia przyjęcia mandatu lub nie płaci grzywny nałożonej zaocznie w wyznaczonym terminie, policja – zgodnie z art. 99 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia - występuje do sądu z wnioskiem o jego ukaranie. Zaznacza w nim, że sprawca nie przyjął mandatu albo go nie uregulował. Jeśli może to wskazać, podaje też, dlaczego odmówił. Gdy dotyczy to np. wykroczenia rejestrowanego za pomocą radaru, a sprawcy nie schwytano na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie ma wątpliwości co do tego, kto nim jest, policja może nałożyć mandat do 60 dni od momentu ustalenia konkretnej osoby. Gdyby przyszedł on po tym czasie, kierowca skutecznie się od niego odwoła.

Mandat karny - co zrobi sąd?

Jeśli dokument z policji trafia do sądu, ten orzeka o mandacie w postępowaniu:

zwyczajnym,
przyspieszonym,
nakazowym.

Ustawa wskazuje, że nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza się, m.in., gdy:

czynu nie popełniono albo nie ma dostatecznego uzasadnienia, że podejrzany go popełnił,
czyn nie zawiera znamion wykroczenia albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia.

Tu właśnie kierowca może zastosować wniosek o uchylenie mandatu. Może w nim dowodzić, że jego działanie nie było wykroczeniem i dlatego nie powinien zostać ukarany mandatem. Jeśli kierowca wykaże, że działał w stanie tzw. wyższej konieczności i np. jechał szybko nocą, gdy nie było dużego ruchu w mieście, bo wiózł ciężarną żonę do szpitala na poród, to taki argument może przekonać sąd, który w konsekwencji odstąpi od ukarania sprawcy.

Zgodnie z kodeksem oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia drogowe jest policja. Wniosek o ukaranie ma prawo wnieść też prokurator i wtedy on staje się oskarżycielem publicznym.

Kiedy sąd uchyli mandat?

W myśl kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia prawomocny mandat karny sąd niezwłocznie uchyli, jeżeli grzywnę nałożono za czyn, który nie jest zabroniony jako wykroczenie albo popełniła go osoba przed ukończeniem 17 lat. Stanie się tak także wtedy, gdy sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn wymienionych w art. 15-17 kodeksu wykroczeń. Chodzi o:

obronę konieczną, czyli odpieranie bezpośredniego bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem,
stan wyższej konieczności, czyli uchylenie bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, jeżeli nie można go było inaczej uniknąć, a dobro poświęcone nie przedstawia wartości większej niż to ratowane,
niepoczytalną osobę - nie może być ona ukarana.

Sąd uchyli także prawomocny mandat karny, jeżeli grzywna jest wyższa, niż wynika to z przepisów. W takim wypadku zmniejsza się o część przekraczającą dopuszczalny poziom.

Sprawca może także domagać się uchylenia mandatu, jeżeli przepis prawny, na podstawie którego nałożono grzywnę, jest niezgodny z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, a orzekł o tym Trybunał Konstytucyjny.

Wniosek o uchylenie mandatu – kiedy trzeba go złożyć

O anulowanie mandatu występuje ukarany, jego przedstawiciel ustawowy lub opiekun prawny sprawcy. Muszą się jednak spieszyć, bo na złożenie wniosku o uchylenie kary mają tylko 7 dni od uprawomocnienia się mandatu. Zaś najczęściej stosowany mandat kredytowy staje się prawomocny już w chwili, gdy sprawca podpisze formularz wręczony przez policjanta.

Wniosek o uchylenie mandatu obwiniony dostarcza w formie pisemnej do sądu rejonowego właściwego dla miejsca, w którym go wystawiono.

Wniosek o uchylenie mandatu - jak go napisać?

Choć przepisy nie określają, co ma być w takim wniosku, należy podać w nim co najmniej swoje dane osobowe, czyli imię nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL. Wskazuje się także serię i numer mandatu, opisuje całe zdarzenie oraz okoliczności, które – zdaniem ukaranego – przemawiają za odstąpieniem od wymierzania mu grzywny.

Ukarany podpisuje wniosek o uchylenie mandatu i wysyła go z poczty listem poleconym lub doręcza osobiście do sądu, gdzie składa w biurze podawczym, upominając się o pisemne potwierdzenie tego faktu.

Sąd jednoosobowo rozpatruje sprawę na posiedzeniu, w którym mogą uczestniczyć ukarany, funkcjonariusz lub przedstawiciel tego organu, która nałożył mandat oraz pokrzywdzony, jeżeli taki jest. Nie ma żadnego terminu, w którym sąd musi zająć się taką sprawę. Do czasu jej rozpatrzenia ukarany nie musi płacić grzywny ani nie można go ukarać punktami karnymi za przewinienie drogowe. Zanim sąd postanowi o ewentualnym anulowaniu mandatu, może zlecić czynności, aby sprawdzić, czy są podstawy do takiej decyzji. Jeśli sąd przyjmie argumenty ukaranego, a ten zapłacił już grzywnę, policja lub inny organ muszą zwrócić mu pieniądze.

Jeżeli jednak postanowienie będzie dla ukaranego niekorzystne i sąd nie uchyli mandatu, ten nie może się już od tego odwołać. Wniosek o uchylenie mandatu nie może być złożony ponownie. Na dodatek musi zapłacić i jeździć ostrożniej, bo maleje mu pula dozwolonych punków karnych.

Za postępowanie w sprawach o wykroczenia ukarany nic nie płaci. Wydatki ponosi Skarb Państwa.

Wniosek o uchylenie mandatu wzór

miejscowość, data

imię i nazwisko,

adres,

nr PESEL osoby składającej wniosek

Sąd Rejonowy w ................................

(właściwy dla miejsca wystawienia mandatu)

WNIOSEK O UCHYLENIE MANDATU KARNEGO

Na podstawie art. 101 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wnoszę o uchylenie mandatu karnego nr ………………, nałożonego na mnie (data) ………………, za wykroczenie polegające na tym, że ……………………………….

Uzasadnienie: …………………………………………………………………………………………………………………………………………

(własnoręczny podpis)

Załączniki:

kserokopia mandatu nr ………………
zaświadczenie o stanie zdrowia, np. u osoby chorej psychicznie

Mandat nie tylko za przewinienia na drodze

Mandaty za nieprawidłową jazdę to kary, z którymi najczęściej stykają się kierowcy. Ale kodeks wykroczeń, czyli ustawa z 20 maja 1971 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 618, t.j.), określa też inne czyny społecznie szkodliwe. Grożą za nie kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny lub nagany. Wśród nich są m.in. wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, osobom i mieniu, przeciwko obyczajności publicznej.

Zakłócenie spokoju publicznego może przejawiać się krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem. Gdyby zaś sprawca w miejscu publicznym miał nóż, maczetę lub inny podobnie niebezpieczny przedmiot, a ich posiadanie wskazywałoby na zamiar użycia w celu popełnienia przestępstwa, też może trafić do aresztu albo zapłacić nie mniej niż 3000 zł. Nawet za czyny mniejszego kalibru grożą grzywny, np. gdy ktoś prowadzi sprzedaż na terenie należącym do gminy poza miejscem do tego wyznaczonym przez właściwe jej organy.

Mandat za fałszywy alarm

Z poważną odpowiedzialnością mandatową musi liczyć się ten, kto umyślnie, bez uzasadnionej przyczyny blokuje telefoniczny numer alarmowy i utrudnia prawidłowe funkcjonowanie centrum powiadamiania ratunkowego. To wykroczenie przeciwko instytucjom państwowym, samorządowym i społecznym. Z zakresu bezpieczeństwa osób i mienia spenalizowano np. rzucanie kamieniami lub innymi przedmiotami w pojazd mechaniczny będący w ruchu. Także do drażnienia lub płoszenia zwierzęcia, które staje się przez to niebezpieczne, przypisano m.in. grzywnę do 1000 zł. Nawet za zaniechanie obowiązku oświetlenia miejsc dostępnych dla publiczności można dostać mandat do 250 zł albo naganę.

Mandat za przywłaszczenie cudzej własności

Wyrąb lasu czy kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej o wartości poniżej 500 zł to wykroczenia przeciwko mieniu. Drobny paser czy producent wytrychów też popełniają podobne czyny i gdy wpadną, najłagodniejsza będzie grzywna. Podobnie odpowie powodowany chęcią zysku organizator gry hazardowej albo użyczający do niej środków lub pomieszczenia. Mandatowa jest też większość czynów zabronionych przeciwko interesom konsumentów, np. ukrywanie przed nabywcą towaru przeznaczonego do sprzedaży czy naruszenie warunków informacji przekazywanych klientowi przed zawarciem kredytu konsumenckiego.

Mandat za płatny seks

Z kolei do wykroczeń przeciwko moralności publicznej należą nieobyczajny wybryk czy nieobyczajne ogłoszenie, napis lub rysunek. Tu mandat może wynieść nawet 1500 zł. Takiego pułapu nie ma przy proponowaniu czynu nierządnego z chęci korzyści majątkowej. Za to sprawcy może grozić areszt, ograniczenie wolności albo grzywna.

Wniosek o umorzenie mandatu z powodu braku dochodów lub innych przyczyn

Ukarany grzywną może złożyć także wniosek o umorzenie mandatu karnego z przyczyn innych niż opisane w art. 101 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (akapit powyżej). Takie rozwiązanie jest opisane na stronach Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu – TUTAJ. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazuje powody, dla których występuje o zwolnienie z grzywny. Potwierdza to odpowiednimi załącznikami. Będą to między innymi oświadczenie o stanie majątkowym, zaświadczenie o statusie bezrobotnego lub faktury i rachunki za zakup leków – jeśli podstawą jest trudna sytuacja finansowa ukaranego lub kopie dokumentów opisujących stan jego zdrowia – jeśli podstawą jest trudna kondycja psychofizyczna wnioskodawcy. Urząd zastrzega, że każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie i nie zawsze kończy się umorzeniem. Za złożenie takiego dokumentu pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 10 zł.

Wniosek o umorzenie mandatu wzór

……………………………………..…………………

(miejscowość i data)

Wniosek o umorzenie mandatu / mandatów

WNIOSKODAWCA

Imię i nazwisko

PESEL

Adres zamieszkania

Numer telefonu

Adres e-mail

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego

ul. T. Rejtana 3b, 45-331 Opole

e-PUAP: /glhcw67482/skrytka

Proszę o umorzenie grzywny z mandatów karnych:

seria i numer …………………….……… w kwocie ……………………………,
seria i numer …………………….……… w kwocie ………………………….. ,
seria i numer …………………….……… w kwocie …………………………. .,
seria i numer …………………….……… w kwocie ………………………….. ,
seria i numer …………………….……… w kwocie ……………………………

UZASADNIENIE WNIOSKU O UMORZENIE MANDATU

………………………………………………………………………………………………

Do wniosku dołączam:

dowód zapłaty opłaty skarbowej w kwocie 10 złotych / aktualne zaświadczenie, że korzystam ze świadczeń społecznych z tytułu ubóstwa (niepotrzebne skreślić),
oświadczenie o stanie majątkowym,
dowody, które potwierdzają mój stan majątkowy, sytuację zdrowotną i rodzinną
inne dokumenty – wskazać jakie: ……………
pełnomocnictwo dla …………………………………… (podać, jeśli występuje w sprawie)
dowód zapłaty opłaty skarbowej w kwocie 17 zł od pełnomocnictwa (jeśli występuje)

(podpis wnioskodawcy lub jego pełnomocnika)