Zakupy na święta 2023. Sprawdź, jak uniknąć niepotrzebnych wydatków na prezenty i produkty na wigilijny stół.

Pokaż więcej

Zakupy na święta 2023 - o czym warto pamiętać? 

Z wyjątkowego aspektu grudnia korzystają także sprzedawcy. Przyciągają nas promocjami i obniżkami, które zaczynają się niejednokrotnie już od black friday, jednocześnie ustawiając ceny tak, by mogli skorzystać na zakupowej gorączce. Z tego powodu warto zapytać: jak wydać mniej i uniknąć potencjalnych strat? Oto zestaw porad od Michała Herde, eksperta Kapitalni.org, prezesa warszawskiego Oddziału Federacji Konsumentów. 

1. Lista zakupów na święta. Idąc do sklepu zabierz ze sobą listę towarów, które są rzeczywiście niezbędne na święta. Przygotuj ją wspólnie z innymi domownikami, włączając ich w ten sposób w zarządzanie domowymi finansami. Wspomniana lista powinna dotyczyć zarówno rodzaju kupowanego produktu, jak też jego ilości. Pozwólcie sobie na lekkie odstępstwa, pamiętając, że każdy producent będzie próbował, aby dotyczyły one właśnie jego wyrobów. Kupowanie większej ilości towaru tylko po to, aby uzyskać niższą cenę (np. kup 4, zapłacisz za 3), nie jest dobrym pomysłem, gdy nie ma pewności jego zużycia przed upływem daty ważności. Tutaj lepszym wyborem może okazać się towar od innego producenta, dostępny w niższej cenie za sztukę. 
2. Porównuj ceny. Zakupy na Boże Narodzenie to potencjalna pułapka w postaci utraty kontroli nad wydatkami. Jednak z pomocą przychodzą generalne zasady, których muszą przestrzegać sprzedawcy. Każdy sklep ma obowiązek odpowiedniego prezentowania cen. Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy sypkie lub płynne, informacja powinna zawierać cenę za 100g, 1kg, 100 ml lub 1 l. To dobry sposób na porównanie kosztu zakupu rzeczy w mniejszym i większym opakowaniu, a także kosztu wyrobów różnych producentów. W taki sam sposób porównamy rzeczy, które można zmierzyć – np. folię aluminiową. Przy opakowaniach tabletek do zmywarki powinna być umieszczona cena za 1 tabletkę. Jeżeli nie ma takich oznaczeń, sprzedawcy grozi kara ze strony Inspekcji Handlowej. 
3. Uważaj na promocje - przynęty. Za przykład niech posłuży tu sprzedaż karpia w wyjątkowo atrakcyjnej cenie. Właściciele sklepów organizujących tego rodzaju okazje mogą liczyć, że kupisz w nich inne artykuły - również te, których cena będzie odpowiednio wyższa, tak by zrównoważyć przynęty. 
4. Uważaj na promocje i wyprzedaże. Chociaż od roku 2023 obowiązują nowe przepisy, które między innymi nakazują przedsiębiorcom rzetelne informowanie konsumentów o cenach sprzed promocji, warto zachować czujność. Więcej o zmianach wynikających z wdrożenia tzw. dyrektywy Omnibus piszemy w tym artykule. 
5. Kupując produkt na prezent, sprawdź warunki zwrotu. W sklepie tradycyjnym zwrot jest możliwy, o ile sprzedawca wyraża na to zgodę. Może to być ustalenie indywidualne lub polityka przyjmowania zwrotów stosowana przez sprzedawcę. Zwrot może być obwarowany dodatkowymi postanowieniami, a pieniądze mogą wrócić w postaci karty podarunkowej. Niekiedy możliwa będzie tylko wymiana (np. często tak robią sklepy z biżuterią). Koniecznie zachowaj paragon! 

Rzecz kupioną w internecie zazwyczaj będzie można zwrócić. Na odstąpienie od umowy masz 14 dni od dostawy. Są wyjątki – np. rzeczy używane do higieny osobistej lub nagrania audio, video i programy komputerowe (po zdjęciu oryginalnego opakowania). 

6. Ostrożnie dobieraj kontrahenta w internecie. Sprawdzaj historię sklepu, jego adres, rejestrację przedsiębiorcy. Nie kupuj w sklepach o krótkiej historii z zaskakująco niskimi cenami. 
7. Sprawdzaj dokładnie opis rzeczy. Każdy przedsiębiorca musi rzetelnie, w sposób niewprowadzający w błąd, poinformować konsumenta o właściwościach rzeczy, udostępnić instrukcję obsługi i warunki gwarancji, jeżeli taka dodatkowa ochrona została udzielona. Jeśli masz wątpliwości, dopytaj lub poszukaj tego produktu w miejscu, gdzie uzyskasz potrzebną wiedzę. 
8. Upewnij się, że prezent kupiony w sieci zdąży do Ciebie dotrzeć. Przed Świętami dostawy bywają opóźnione. Zwróć uwagę na używane przez sprzedawcę zwroty – „wysyłamy w ciągu 3 dni”, „realizacja zamówienia w 24 godziny” – takie zapewnienia nie oznaczają, że towar dojdzie przed Świętami. Zgodnie z przepisami (kodeks cywilny) umowa powinna być wykonana w terminie 30 dni, jeżeli indywidualnie nie uzgodniono inaczej. 
9. olicz kilka razy, zanim weźmiesz pożyczkę lub kredyt na przygotowanie świąt. Weź pod uwagę, jakie są faktyczne potrzeby Twojej rodziny. Bywa, że nawet trzykrotnie więcej żywności zakupionej w tym czasie marnuje się – w skali miesiąca przeciętna polska rodzina traci w ten sposób nawet 200 zł. Policz, ile możesz wydać bez dodatkowego zadłużania się. Być może w kolejnym roku lepiej będzie, jeżeli ekstra wydatki na święta zaczniesz planować z wyprzedzeniem, oszczędzając co miesiąc pewną kwotę. To dobre postanowienie noworoczne. 
10. Przeczytaj dokładnie umowę – niekiedy brak oprocentowania jest uzależniony od spłaty pożyczki w terminie; w innym wypadku możesz naprawdę dużo zapłacić. 
11. Masz prawo do reklamacji. Każdą kupioną rzecz można reklamować, także rzeczy kupione na przecenach i promocjach. Reklamacji podlega także sztuczna choinka jak żywa oraz bombki. Jeśli to możliwe, kup produkt wcześniej i sprawdź, czy działa. 
12. Reklamacji podlega zwłaszcza żywność. Konsumenci nie reklamują zbyt często żywności, a to błąd. Nieświeża wędlina, przeterminowana śmietana, zgniłe ogórki w dostawie – to wszystko są powody do reklamacji (z tytułu rękojmi). Wymaganie odpowiedniej jakości podnosi poziom obsługi kupujących. Składając reklamację działasz we własnym, dobrze pojętym interesie. 
13. Zachowaj dowód zakupu produktu. To na wypadek konieczności reklamowania. Nie musi to być paragon, ale jego posiadanie będzie zwykle najwygodniejsze. Dowodem zakupu będzie także faktura, wypełniona gwarancja, dowód zapłaty kartą czy nawet zeznanie świadka. Nie rezygnuj z reklamacji tylko dlatego, że nie masz pisemnego dowodu zakupu. 
14. Reklamację składaj z tytułu rękojmi. Jest to najdalej idąca odpowiedzialność sprzedawcy za wady sprzedanej rzeczy. Reklamację można złożyć w przypadku stwierdzenia wady przed upływem 2 lat. Od sprzedawcy można żądać przede wszystkim usunięcia wady lub wymiany. Można także odstąpić od umowy lub obniżyć cenę. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy usunięcie wady lub wymiana naraża konsumenta na znaczne niedogodności, można od razu – bezwarunkowo – żądać zwrotu pieniędzy. Jest to zwłaszcza sytuacja, gdzie nabyty towar był przeznaczony na prezent, a okazał się wadliwy przy sprawdzaniu. Można wówczas od razu odstąpić od umowy, aby wykluczyć oczekiwanie na naprawę lub wymianę, a zwłaszcza uniknąć sytuacji wręczenia naprawianego prezentu. 
15. Kupując zabawki upewnij się, że mają znak CE i ewentualne ograniczenia wiekowe. To sprawa bezpieczeństwa dziecka, które otrzyma prezent. Sprzęt elektroniczny również powinien posiadać oznaczenie CE. 
16. Reklamacji podlegają także usługi. Jeśli zamawiasz Mikołaja, sprawdź dokładnie jakie są warunki świadczenia usługi (terminy, cena, zakres).  

Przestrzeganie powyższych zasad nie uchroni cię w każdych okolicznościach, ale z pewnością pozwoli ograniczyć naturalne ryzyko ekonomiczne. Zakupy na święta 2023 dokonane z wyprzedzeniem pozwolą na zbilansowanie domowego budżetu, spokojne dokonanie wyboru i załatwienie ewentualnych reklamacji lub zwrotów.