Akt darowizny samochodu - jak wykonać go poprawnie?

Pokaż więcej

Umowa darowizny pojazdu

Zgodnie z art. 888 kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się bezpłatnie świadczyć na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. W ten sposób może przekazać np. samochód czy nawet dom. Choć art. 890 k.c. wymaga, aby darczyńca złożył swoje oświadczenie przez akt notarialny, to umowa darowizny zawarta bez takiej formy też jest ważna. Wystarczy zwykła pisemna umowa na kartce papieru, którą strony (darczyńca i obdarowany) sporządzą i opatrzą własnoręcznymi podpisami. Jest jednak jeden warunek - przyrzeczone świadczenie musi zostać spełnione, czyli darczyńca musi wydać obdarowanemu przedmiot darowizny. 

Ważne są też informacje o samym przedmiocie darowizny, czyli w tej sytuacji - o aucie i o tym, ile jest ono warte. Cena samochodu niekoniecznie zależy od modelu, przebiegu i wyposażenia (bo może to być np. historyczny egzemplarz z niewielką ilością kilometrów na liczniku, ale za to o kolekcjonerskiej wartości). Podanie tej kwoty jest o tyle ważne, że pozwoli wyliczyć podatek. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku. Uwzględnia się przy tym ich stan i stopień zużycia.

W akcie darowizny samochodu powinien się także znaleźć punkt o tym, kto ponosi koszty, które łączą się z umową darowizny.

Nie wolno także zapomnieć o datach. Ma być dzień sporządzenia umowy i termin, w którym darczyńca przekazuje przedmiot darowizny. Może to nastąpić równocześnie z podpisaniem umowy.

Odwołanie aktu darowizny

Darczyńca musi jednak pamiętać o tym, że jeżeli rzecz darowana ma wady, to naprawia szkody, którą wyrządził obdarowanemu przez to, że wiedział o ułomnościach i nie zawiadomił go o nich we właściwym czasie. Tak stanowi art. 892 k.c. Wykpi się jednak od tego, gdy obdarowany mógł z łatwością wadę zauważyć.
Jeśli natomiast obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności, to darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną. Wtedy przedmiot darowizny powinien wrócić do darczyńcy (art. 898 k.c.).

Podatek od umowy darowizny samochodu

Wszystkie darowizny są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. Reguluje to ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r. poz. 1813, t.j.). To oznacza, że darowizny nawet w najbliższej rodzinie mogą wymagać taksy na rzecz fiskusa.

Co do zasady przy nabyciu darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą, gdy darczyńca złoży oświadczenie w formie aktu notarialnego. Jeśli darowiznę zawarto bez notariusza, stanie się to, gdy spełni się przyrzeczone świadczenie.

Darowizna od najbliższych

W grupach podatkowych ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje zwolnienia i przywileje. W zależności od tego, do której grupy podatkowej należy nabywca, są trzy, limitowane kwoty wolne od tej daniny.

W I grupie podatkowej, do której należą m.in. rodzice, ojciec, macocha, rodzeństwo, dzieci, dziadkowie, małżonkowie, tzw. kwota wolna od podatku wynosi 9 637 zł. To oznacza, że od darowizny majątkowej o takiej wartości, czyli np. 8-letniej toyoty yaris z przebiegiem 150 tys. kilometrów, obdarowani w tym kręgu nic nie zapłacą urzędowi skarbowemu. Do takiego limitu nie muszą jej też zgłaszać.

Z obowiązku zgłoszenia są także zwolnieni, gdy umowa darowizny miała formę aktu notarialnego. Jeśli darczyńcami samochodu są oboje rodzice, to łączny limit darowizny od nich nie może przekroczyć 19 274 zł. I to w ciągu 5 lat od poprzedniego podarunku.

Jeśli przedmiot darowizny przekracza kwotę wolną, obdarowany też uniknie podatku. Zgłasza jednak darowiznę naczelnikowi urzędu skarbowego, że otrzymał coś od najbliższych. Ma na to 6 miesięcy od jej uzyskania i robi to na specjalnym formularzu SD-Z2 (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych). Dołącza do niego dowód uzyskania darowizny, czyli umowę między stronami.

Nabywca z drugiej grupy podatkowej nie zapłaci podatku od darowizny o wartości 7 276 zł, a w trzeciej grupie - od 4 902 zł. Do drugiej grupy ustawa zalicza zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych, a do trzeciej – pozostałych krewnych.

Zgodnie z ustawą podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną (tabela).

Jeśli obdarowany przekroczy termin powiadomienia, że otrzymał darowiznę lub jej nie udokumentuje, np. nie będzie miał umowy darowizny, urząd skarbowy opodatkuje całą kwotę/darowany przedmiot na zasadach ogólnych.

Skala podatkowa przy darowiźnie (ponad kwoty wolne)

1. Od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej:

• do 10 278 zł - 3 proc.,
• od 10 278 zł do 20 556 zł - 308,30 zł i 5 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł,
• powyżej 20 556 zł - 822,20 zł i 7 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł.

2. Od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej:

• do 10 278 zł - 7 proc.,
• od 10 278 zł do 20 556 zł - 719,50 zł i 9 proc. od nadwyżki ponad 10 278 zł,
• powyżej 20 556 zł - 1 644,50 zł i 12 proc. od nadwyżki ponad 20 556 zł.

3. Od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej:

• do 10 278 zł - 12 proc.,
• od 10 278 zł do 20 556 zł - 1 233,40 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 10 278 zł,
• powyżej 20 556 zł - 2 887,90 zł i 20 proc. od nadwyżki ponad 20 556 zł.

Jak przerejestrować darowane auto i je ubezpieczyć?

Gdy obdarowany otrzyma auto np. od rodziców, w ciągu 14 dni powinien ten fakt zgłosić do ubezpieczyciela OC. Dzięki temu automatycznie przejdzie na niego polisa z poprzednich właścicieli.
Z kolei 30 dni ma na to, aby przerejestrować na siebie samochód, który dostał w prezencie. Zrobi to w wydziale komunikacji właściwym dla swojego miejsca zamieszkania, gdy złoży odpowiedni wniosek. Powinien przedstawić przy tym:

• ubezpieczenie OC,
• dowód osobisty,
• dowód rejestracyjny,
• kartę pojazdu,
• ważne badanie techniczne samochodu oraz umowę darowizny.
  
  

Także darczyńca powinien zgłosić w wydziale komunikacji, że podarował swój pojazd.

Umowa darowizny samochodu - wzór

Umowa darowizny samochodu

zawarta …………………. r.                                                  w …………………. (data, miejscowość)

między:
………………….............................................................................................
(imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, seria i numer dowodu osobistego)
zwanym dalej darczyńcą,

a
………………….............................................................................................
(imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, seria i numer dowodu osobistego)
zwanym dalej obdarowanym.

§ 1
1. Darczyńca oświadcza, że jest wyłącznym właścicielem samochodu …………………. (typ: osobowy, ciężarowy; marka i model), rok produkcji …………………., nr nadwozia ………………….,
(wskazać rok), nr VIN, nr silnika …………………. o numerze rejestracyjnym ………………….

2. Darczyńca oświadcza, że przedmiot darowizny z § 1 ust. 1 jest wolny od obciążeń i roszczeń na rzecz osób trzecich.

3. Darczyńca oświadcza, że przedmiot darowizny nabył …………………. r. (data) od …………………. (imię, nazwisko / nazwa poprzedniego właściciela) zgodnie z okazaną umową. 

§ 2
1. Darczyńca przenosi na obdarowanego własność rzeczy opisanej w § 1 ust. 1, a obdarowany oświadcza, że przyjmuje tę rzecz.
2. Przedmiot darowizny darczyńca wydał obdarowanemu przed podpisaniem tej umowy, tj.………………… (data).
3. Darczyńca oświadcza, że jest dla obdarowanego …………………. (stopień pokrewieństwa).
4. Darczyńca oświadcza, że jest to jego pierwsza darowizna na rzecz obdarowanego w ostatnich pięciu latach / lub od ostatniej darowizny, którą uczynił w …………………. (data).

§ 3
1. Strony określają wartość przedmiotu darowizny na …………………. (kwota) złotych (słownie:………………….).
2. Wszystkie koszty wynikające z zawarcia i wykonania tej umowy ponosi …………………. (strony określają, kto to będzie).

§ 4
1. Wszelkie zmiany i uzupełnienia w tej umowie wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
2. Do spraw nieuregulowanych tą umową odnoszą się przepisy kodeksu cywilnego.
3. Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

………………….                                                                             ………………….
podpis darczyńcy                                                                      podpis obdarowanego