Przeczytasz w 9 min.
Jak obliczyć zużycie energii elektrycznej?
Samodzielne obliczanie zużycia prądu nie jest skomplikowaną operacją. Wystarczy jedynie ustalić kilka parametrów i podstawić je do prostego wzoru. Podajemy go w dalszej części tego artykułu. Każde urządzenie w domu pobiera pewną ilość energii potrzebną do właściwego funkcjonowania. Zużycie energii rozliczane jest w kilowatogodzinach – kWh. Żeby ustalić, ile energii pobiera dane urządzenie musimy więc znać jego moc oraz czas przez jaki pracuje.
Informacje o tym, jaka jest moc urządzenia znajdziemy w dołączonej do urządzenia instrukcji lub z oznaczenia nadrukowanego bezpośrednio na nim. Czasami moc jest wyrażana w Watach [W], innym razem od razu w kilowatach (tysiąc Watów jest równe 1 kilowatowi). Do obliczeń potrzebne są nam wartości zapisane w kW. Żeby przeliczyć W na kW należy podzielić moc podaną w Watach przez tysiąc – na przykład standardowa żarówka o mocy 60W to 0,06 kW.
W kolejnym kroku musimy określić czas pracy urządzenia. Przyjmijmy, że nasza żarówka pali się 10 godzin dziennie. Mnożymy wówczas 0,06 kW * 10h. Daje nam to zużycie na poziomie 0,6 kWh po jednym dniu. W skali miesiąca to 0,06 kW * 300h = 18 kWh. Teraz wystarczy jedynie pomnożyć wynik razy koszt 1 kWh pobierany przez naszego dostawcę energii. Jeśli przyjmiemy, że koszt kWh to 77 groszy to otrzymamy 13,86 zł miesięcznie. Żarówka pracująca 365 dni w roku po 10 godzin zużywa 219 kWh. Kosztuje nas to ok. 168,63 zł.
Od czego zależy cena prądu?
W ujęciu globalnym cena prądu zależy od różnych czynników, wpływających na proces produkcji, magazynowania i dystrybucji energii elektrycznej. To, ile kosztuje jeden kilowat prądu wynika m.in. z rodzaju paliw lub surowców używanych do generowania energii, takich jak węgiel, gaz, ropa naftowa, energia słoneczna czy wiatrowa. Chodzi o och dostępność i rynkowe ceny w skali roku. Kolejny składnik budujący koszt prądu stanowią sieci przesyłowe i dystrybucyjne, które transportują energię elektryczną z elektrowni do odbiorców. Tego rodzaju infrastruktura wymaga bieżącego utrzymania, modernizacji i rozbudowy. Nie bez znaczenia są także kwestie formalne. Polityka regulacyjna i prawo energetyczne danego kraju czy wspólnoty mogą mieć duży wpływ na to, ile kosztuje 1kW prądu. Chodzi m.in. o regulacje dotyczące emisji gazów cieplarnianych czy norm bezpieczeństwa.
Z perspektywy mieszkańców konkretnego gospodarstwa domowego cena prądu to suma stawki za 1 kWh prądu, opłaty handlowej i cena za przesłanie prądu. Te wszystkie elementy mogą być przedmiotem strategii względem konkurencji, bowiem na polskim rynku działa więcej niż jeden wytwórca i dostawca prądu. Na koniec trzeba nadmienić, że koszt energii elektrycznej będzie inny, zależnie od wybranej taryfy energetycznej.
Rodzaj taryfy prądu
Aby prawidłowo obliczyć zużycie prądu trzeba wiedzieć, z której taryfy prądu korzysta dany odbiorca energii elektrycznej. Taryfy prądu są oznaczane symbolami w zestawieniu: wielka litera - odnosi się do grupy taryfy prądy oraz następujące po sobie dwie cyfr. Pierwsza określa moc umowną, druga - liczbę stref. Istnieją cztery grupy taryfowe: A, B, C oraz G. Ostatnia to grupa taryfy stosowanej w gospodarstwach domowych. Moc umowa taryfy prądu może wynosić albo do 40kW – numer 1, albo – powyżej tej wartości – numer 2. Poszczególne strefy mogą być oznaczane cyframi od 1 do 4, gdzie jeden oznacza jedną, stałą strefę rozliczeniową. Przykładowo taryfa prądu G11 oznacza właściwą dla gospodarstw domowych, z mocą przesyłu do 40kW i rozliczaną jednostrefowo (cały czas taka sama).
Jak sprawdzić, ile prądu zużywa sprzęt elektryczny w domu?
Pierwszym sposobem opisanym w pierwszej części artykułu jest metoda prognozy, czyli obliczenia ceny prądu na podstawie znanej stawki za kWh oraz podawanych przez producentów danych o zapotrzebowaniu energetycznym danego sprzętu elektrycznego. Z upływem miesięcy prognoza zamienia się w pewnik. Alternatywnie sprawdzić, ile prądu zużywa sprzęt elektryczny można korzystając z watomierza. Urządzanie umieszcza się w gniazdku elektrycznym, a do niego podłącza odbiornik, który będzie monitorowany. Na wyświetlaczu LCD będzie można odczytać nie tylko ilość zużytej energii w kWh, a także koszt prądu. Ciekawostką są tzw. inteligentne gniazdka. To niewielkie urządzenia umożliwiające zdalne kontrolowanie przepływu energii elektrycznej, a w efekcie sprawdzanie, ile prądu zużywa konkretny sprzęt.
Ile wynosi średnie miesięczne zużycie prądu w domu jednorodzinnym w Polsce?
Zgodnie z danymi GUS za rok 2021 średnie zużycie prądu w polskich gospodarstwach domowych kształtuje się na poziomie 2500 kWh. Warto rośnie to 4315 kWh, jeśli w obliczeniach uwzględnia się gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą. Należy mieć na uwadze, że średnie miesięczne zużycie prądu w domu jednorodzinnym lub innym gospodarstwie domowym będzie różne zależnie od powierzchni nieruchomości, ilości posiadanych sprzętów elektrycznych i ilości domowników przebywających na stałe w domu czy mieszkaniu.
Ile energii pobierają urządzenia w trybie czuwania?
Koszt prądu dla pojedynczego urządzenia w trybie czuwania jest zazwyczaj mało zauważalny. Jednak zsumowanie wartości dla wszystkich i w skali całego roku przynieść zaskakujący wynik. Zatem jak obliczyć zużycie prądu w takich okolicznościach? Szczegółowe informacje, ile energii pobierają konkretne urządzenia w trybie czuwania są przedstawiana na etykiecie producenta. Wśród urządzeń, które pracują w takim trybie wymienia się najczęściej telewizory. Warto jednak przeznaczać chwilę i sprawdzić czy inne elementy domowego wyposażenia pobierają prąd nieużywane. To prosty zabieg, by zoptymalizować domowe finanse.
Urządzenia takie jak konsola do gier, router, dekoder czy monitor także pobierają energię także w trybie stand-by (tryb czuwania). Oznacza to, że ponosimy koszt prądu nawet wtedy, gdy z nich w danej chwili nie korzystamy.
Przykładowo, nowsze telewizory w trybie czuwania pobierają – w zależności od modelu – średnio 0,5 – 0,9 W. Do obliczeń przyjmijmy, że jest to 0,8 W, czyli 0,0008 kW. Załóżmy, że telewizor pozostaje w stanie czuwania 16 godzin na dobę. W skali roku jest to 5840 godzin, a po przeliczeniu na kilowatogodziny jest to 4,7 kWh. Gdy pomnożymy to przez 0,77 zł, to wyjdzie nam 3,62 zł. Monitor komputerowy w trybie czuwania pobiera około 1,5 W. Jeśli spędzamy przed komputerem 5 godzin dziennie, to pozostałe 19 pozostaje w trybie stand-by.
Ale są urządzenia z większym apetytem na prąd – na przykład dekodery telewizji kablowej. Potrafią pobierać nawet 15 W w trybie czuwania. Jeśli pozostają w pozycji stand-by przez 16 godzin dziennie, to roczny koszt prądu za „gotowość do pracy” wyniesie już kilkadziesiąt złotych. Tylko te wspomniane wyżej urządzenia generują w trybie czuwania dodatkowy koszt w skali roku w wysokości blisko 100 złotych.
Jak ograniczyć wydatki na energii e elektryczną? Wystarczy odłączyć je od prądu lub wyłączyć tryb stand-by (tak, by nie paliła się lampa sygnalizująca o gotowości urządzenia do pracy).
Klasy energetyczne, a pobór prądu
Od 2021 roku w Polsce obowiązuje nowy wzorzec klas energetycznych. Dostarczają one konkretnych informacji o tym, jaki jest pobór a tym samym koszt prądu dla danego urządzenia. Istnieje siedem klas energetycznych, oznaczonych literami od A do G – gdzie pierwsza jest kategorią najbardziej „zieloną”, zaś ostatnia – najbardziej energochłonną. Wybierając nową pralkę, lodówkę czy piekarnik warto więc zwrócić szczególną uwagę na zużycie prądu.
Na etykiecie opisującej klasy energetyczne lodówki czy zamrażarki znajdziemy też informacje o poziomie emitowanego hałasu czy sumie pojemności użytkowej wszystkich komór. Czytając informacje na temat pralki dowiemy się o zużyciu wody w litrach, pojemności znamionowej w kg czy klasie efektywności wirowania i poziomie emitowanego hałasu. Adekwatne informacje uzupełniające te o klasie energetycznej pojawią się na oznaczeniu zmywarki, kuchenki czy piekarnika.
Jak obliczyć zużycie prądu? Wzór
Obliczmy teraz, ile kWh pobiera odkurzacz o mocy 1400 W, który pracuje 1 godzinę dziennie przez cały miesiąc i jaki jest realny koszt prądu.
Najpierw przeliczamy waty na kilowaty:
1400 W = 1,4 kW
Ustalamy, ile kilowatogodzin pracuje urządzenie dziennie:
1,4 kW * 1h = 1,4 kWh i mnożymy to razy 30 dni = 42 kWh
Mnożymy otrzymany wynik przez koszt 1kWh, wg cennika naszego dostawcy energii elektrycznej:
42 kWh * 0,77 zł = 32,34 zł miesięcznie.
Możemy też sprawdzić, ile kosztuje nas praca odkurzacza przez cały rok. Mnożymy wówczas 1,4 kWh przez liczbę dni w roku:
1,4 kWh * 365 dni = 511 kWh * 0,77 zł = 393,47 zł.
A co, jeśli urządzenie pracuje krócej niż godzinę dziennie? Pół godziny to 0,5h, kwadrans to 0,25 h, a dziesięć minut to 0,166 h. Obliczmy zatem, ile w skali roku kosztuje nas korzystanie z suszarki do włosów o mocy 2100 W, którą używamy codziennie przez 10 min.
2,1 kWh * 0,166 h = 0,35 kWh
0,35 kWh * 365 dni = 127,75 kWh
127,75 kWh * 0,77 zł = 98,37 zł
