Nie ma przypadku w tym, że jedne przelewy trafiają do nas jeszcze tego samego dnia, a na inne musimy czekać do dnia następnego. Czas dotarcia zlecenia zależy od trzech czynników:
- godziny zlecenia przez nas przelewu,
- godziny przyjęcia przelewu do realizacji przez bank oraz
- godziny, o której Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR) przetworzy dyspozycję.
Godziny graniczne nazywamy sesjami.
W 1994 roku KIR powołała system Elixir. To właśnie za jego pomocą rozliczane są przelewy realizowane na detalicznym rynku międzybankowym. System umożliwia elektroniczną wymianę komunikatów rozliczeniowych oraz informacji pomiędzy jego uczestnikami. Trzy razy dziennie Krajowa Izba Rozliczeniowa przyjmuje od banków zlecenia i dokonuje rozliczeń pieniężnych. Sprawę komplikuje jednak fakt, iż każdy bank ma swoje wewnętrzne sesje dla przelewów wychodzących i przychodzących.
Kiedy dojdzie mój przelew?
Na pewno zauważyłeś, że gdy zlecasz przelew przez bankowość internetową czasami pojawia się komunikat: „Przelew został przyjęty do realizacji”. Oznacza to, że bank „zapisał” go sobie na listę z innymi przelewami i zrealizuje go podczas najbliższej sesji wychodzącej. Wyjątek stanową przelewy realizowane na konta w ramach tego samego banku – wówczas zlecenie księgowane jest niemal natychmiast.
Pierwsza sesja Elixir przyjmuje zlecenia wypuszczone od godziny 16.30 poprzedniego dnia do godziny 9.30 dnia bieżącego. Nie ma więc większej różnicy czy zlecimy przelew o 22.00 czy o 5.00 rano – oba zlecenie trafią na tę samą sesję. Do godziny 11.00 trwa przetwarzanie i rozliczanie zleceń przez KIR. Następnie raporty trafiają do Narodowego Banku Polskiego (prowadzi rachunki bankom), który dokonuje rozliczeń pieniężnych.
Godziny sesji Elixir Krajowej Izby Rozliczeniowej
Etap |
Sesja nr 1 |
Sesja nr 2 |
Sesja nr 3 |
Przyjęcie zleceń |
od 16.30 dnia poprzedniego do 9:30 |
od 9:30 do 13:30 |
od 13:30 do 16:00 |
Przetwarzanie i rozliczanie zleceń |
10:30-11:00 |
14:30-15:00 |
17:00-17:30 |
Zakończenie sesji rozrachunkowej, raporty wyjścia |
od 11:00 |
od 15:00 |
od 17:30 |
Należy jednak pamiętać, że każdy z banków ma własne graniczne godziny przyjmowania przelewów, czyli wewnętrzne sesje. Mimo tego, że pierwsza sesja KIR zaczyna się o godzinie 9.30, to w niektórych bankach przelewy wypuszczone nawet godzinę wcześniej już się na nią nie załapią. Bank może bowiem ustalić, że na pierwszą sesję Elixir trafiają przelewy zlecone przez użytkownika najpóźniej do godziny 8.00. W niektórych bankach ta godzina graniczna jest jeszcze wcześniejsza, np. w mBanku jest to 5.55, a w Inteligo 6.00. W obu przypadkach przelewy zlecone np. o godz. 7.00 załapią się dopiero na drugą sesję KIR. I właśnie znajomość godzin sesji przyjętych w bankach pozwala nam ustalić, kiedy dojdzie nasz przelew.
Godziny sesji wychodzących i przychodzących w wybranych bankach w Polsce
Bank |
Sesje wychodzące (do tej godziny należy wysłać przelew) |
Sesje przychodzące |
||||
Alior Bank |
8:20 |
12:20 |
15:20 |
11:00 |
15:00 |
17:00 |
Bank Millennium |
8:10 |
12:10 |
14:30 |
12:00 |
15:30 |
17:15 |
Bank Pekao |
8:30 |
10:30 |
14:25 |
11:00 |
15:00 |
17:30 |
Bank Pocztowy |
9:00 |
13:00 |
15:00 |
11:00 |
15:00 |
17:30 |
BGŻ BNP Paribas |
8:00 |
11:45 |
14:15 |
11:00-12:00 |
14:30-15:00 |
od 17:00 |
BOŚ Bank |
8:00 |
12:00 |
15:00 |
11:00 |
15:00 |
17:30 |
Citi Handlowy |
6:00 |
10:00 |
13:30 |
10:30 |
14:30 |
17:30 |
Credit Agricole |
Przelewy do 14:30 są realizowane tego samego dnia. Po 14.30 następnego. |
12:00 |
16:00 |
18:00 |
||
Eurobank |
7:30 |
11:30 |
14:30 |
11:00 |
15:00 |
17:00 |
Getin Bank |
8:15 |
12:15 |
14:30 |
10:00 |
14:00 |
17:00 |
Idea Bank |
9:30 |
13:30 |
16:00 |
10:30 |
14:30 |
16:30 |
ING Bank Śląski |
8:10 |
11:30 |
14:30 |
11:00 |
15:00 |
17:30 |
Inteligo |
6:00 |
11:45 |
14:30 |
11:30 |
15:10 |
17:30 |
mBank |
5:55 |
9:55 |
13:25 |
11:15 |
15:00 |
18:10 |
Nest Bank |
8:00 |
12:00 |
14:30 |
10:30 |
14:15 |
17:00 |
PKO Bank Polski |
8:00 |
11:45 |
14:30 |
11:30 |
15:10 |
17:30 |
PlusBank |
8:00 |
11:30 |
14:00 |
12:00 |
15:30 |
18:00 |
Santander Bank Polska |
8:15 |
12:15 |
14:45 |
11:00 |
15:00 |
17:00 |
T-Mobile Usługi Bankowe |
8:20 |
12:20 |
15:10 |
11:00 |
15:00 |
17:00 |
Toyota Bank |
8:10 |
12:10 |
14:40 |
10:30 |
14:30 |
16:30 |
Źródło: strony internetowe banków |
Warto wiedzieć, że w procesie rozliczeń dokonywanych przez NBP między bankami wykorzystywany jest tzw. model nettingu. Oznacza to, że każdorazowo nie są przelewane pełne kwoty przelewów wychodzących i przychodzących, a jedynie różnica między nimi. Jak to działa w praktyce? Dla każdego banku KIR ustala tzw. pozycję netto – różnicę między sumą przelewów wychodzących a przychodzących. Jeśli suma przelewów wychodzących z banku „A” wyniesie 3 mln zł, a suma przelewów przychodzących do tego banku wyniesie 5 mln zł, to NBP wykonuje tylko jedną operację na rachunku tego banku – dopłaca brakujące 2 mln zł.
Sesje systemu Elixir odbywają się trzy razy dziennie, poza sobotami, niedzielami i dniami świątecznymi wypadającymi w dni robocze (np. w Boże Narodzenie). W 2012 roku Krajowa Izba Rozliczeniowa uruchomiła nowszą wersję systemu – Express Elixir. W tym przypadku przelewy między bankami realizowane są w czasie niemal rzeczywistym (zlecenie dochodzi w kilka sekund). W części banków system działa 24 godziny na dobę, w innych tylko w dni pracujące – od poniedziałku do piątku. Aktualną listę banków uczestniczących w systemie Express Elixir można znaleźć na stronie KIR.
Przelewy realizowane przez system Express Elixir są droższe od zwyczajnych zleceń. Te wykonywane przez internet kosztują w większości banków 5 zł, a w placówce około 10 zł. Wyjątek stanowią przelewy na numer telefonu realizowane przez Blik – są bezpłatne. Przelewy te również wykorzystują infrastrukturę systemu Express Elixir. Alternatywą dla przelewów natychmiastowych realizowanych przez KIR jest system sopockiej firmy Blue Media – BlueCash.