Przeczytasz w 9 min.
Kody CN co to jest, czyli nazwa i definicja
Sformułowanie kody CN stosuje się jako skrót od nazwy „nomenklatura scalona” (z ang. combined nomenclature >>> CN). To usystematyzowana klasyfikacja towarów, która służy ustaleniu właściwej stawki VAT, czyli podatku od towarów i usług.
Kody CN są używane wyłącznie na terenie Unii Europejskiej, a stworzono tę nomenklaturę w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, gdy wprowadzono na tym obszarze wspólną taryfę celną. Nadzór nad kodami CN sprawuje Komisja Europejska, która każdego roku publikuje jej nową wersję.
Kody CN – klasyfikacja
Nomenklatura scalona to ośmiocyfrowe rozwinięcie zharmonizowanego systemu określania i kodowania towarów (HS), który opracowała Światowa Organizacja Celna. Przy sześciu cyfrach jest zbieżna z nomenklaturą HS.
Kody CN są podzielone na sekcje, działy, pozycje i podpozycje. Nomenklatura oprócz wykazu towarów zawiera również przepisy wstępne, uwagi do sekcji i działów oraz przypisy, które odnoszą się do podpozycji CN.
Nomenklatura scalona dostępna jest w przeglądarce taryfowej zamieszczonej na stronach internetowych Ministerstwa Finansów.
Kody CN - od kiedy funkcjonują?
Kody CN obowiązują w Polsce od 1 lipca 2020 r., chociaż odnoszące się do nich przepisy wprowadzono znacznie wcześniej. Zgodnie z m.in. rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 grudnia 2010 r. w sprawie Nomenklatury Scalonej określa ją rozporządzenie Komisji (UE) nr 861/2010 z 5 października 2010 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. UE L 284 z 29.10.2010, str. 1).
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej było pierwszym unijnym aktem, który wprowadzał takie rozwiązanie dla całego obszaru UE.
PKWIU a kody CN
Wiele osób zastanawia się jaka jest zależność między PKWIU a CN? To właśnie kody CN nomenklatury scalonej zastąpiły od 1 lipca 2020 r. stosowanie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) dla towarów oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług.
Kody CN a ustawa o VAT
Przejście na kody CN, czyli nowe wykazy stawek VAT, uprościło posługiwanie się wcześniejszymi listami PKWiU. Te były rozbudowane i skomplikowane, zawierały dużo pozycji w załącznikach.
Ustawa o VAT wskazuje podstawową stawkę VAT dla towarów i usług (obecnie 23 proc.) i wyłączenia od niej, czyli obniżone stawki (obecnie 8 i 15 proc.). Z kolei załączniki do ustawy o VAT podają wykaz towarów i usług, których stawki są obniżone, np. załącznik nr 3, 7, 10, 12 (w których używa się tylko określenia CN) lub załącznik nr 6, 15 (w których posłużono się zarówno kodami CN, jak i określeniem PKWiU).
Ponieważ CN klasyfikuje towary dokładniej niż PKWiU, to jednej grupie PKWiU może odpowiadać wiele różnych kodów CN. Przypisanie konkretnemu produktowi właściwego kodu CN może być trudne, szczególnie wtedy, gdy chodzi o towary mające złożony skład. Dlatego podatnik musi dokładnie znać specyfikację klasyfikowanego produktu i znać reguły, jak postępować podczas przypisywania kodu CN.
Klasyfikacja produktów w oparciu o kody CN - poradnik krok po kroku
Nomenklatura scalona może być modyfikowana co roku. Nie zmieniają się jednak istotnie zasady korzystania z niej. Aby je lepiej zobrazować, pokazujemy w pięciu krokach, jak to zrobić.
Krok 1.
Ustal przedmiot sprzedaży
Aby określić obowiązującą stawkę VAT na towar/usługę, podatnik ustala, co jest przedmiotem sprzedaży. Jeżeli jest nim towar, podlega klasyfikacji według nomenklatury scalonej CN 2021 (ewentualnie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych - PKOB). Dla usług należy zastosować PKWiU 2015.
Krok 2.
Określ powiązania między klasyfikacjami
Jeżeli znany jest symbol towaru/usługi według PKWiU 2008, pomocny będzie klucz powiązań między klasyfikacjami, który opracował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Można go znaleźć pod tym adresem.
Krok 3.
Znajdź odpowiedni symbol i konkretny towar lub usługę
Podatnik powinien skorzystać z tego klucza powiązań, gdy ma wątpliwości, jak zaklasyfikować konkretny towar czy usługę. W takiej sytuacji użyje dla:
- usług - klucza powiązań między PKWiU 2008 a PKWiU 2015,
- towarów - klucza powiązań między PKWiU 2008 a PKWiU 2015, a następnie między PKWiU 2015 a CN 2021.
W ten sposób odnajdzie symbol towaru/usługi w odpowiedniej klasyfikacji (CN 2021 lub PKWiU 2015). W dostępnych wyszukiwarkach internetowych można wpisać symbol lub słowo kluczowe i odszukać konkretny towar/usługę.
Krok 4.
Zastosuj obniżoną stawkę, jeśli to możliwe
Ponieważ dla niektórych towarów i usług ustawodawca przewidział zwolnienie z VAT lub stawkę obniżoną, zainteresowany ustala czy spełnia warunki, aby skorzystać z tych preferencji. Jeżeli tak, to je stosuje.
Krok 5.
Sprawdź, czy dla towaru/usługi nie ma WIS
Gdy podatnik ma trudności z określeniem właściwej stawki VAT na towar/usługę, sprawdza, czy nie były już one przedmiotem decyzji w wiążącej informacji stawkowej (WIS). Wydaje ją dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). Są one dostępne na stronie internetowej pod tym adresem.
Jeżeli towar/usługa jest tożsama ze wskazaną w WIS, można zastosować stawkę VAT z tej decyzji. Jeżeli nie – zainteresowany samodzielnie występuje z wnioskiem o WIS do dyrektora KIS. Gdy otrzyma w tej sprawie decyzję, będzie znał odpowiedni symbol sprzedawanego towaru/usługi oraz właściwą dla niego stawkę VAT.
Wyszukiwarka kodów CN – co to jest i jak działa
Wyszukiwarka kodów CN to narzędzie pozwalające w łatwy sposób ustalić, jaką stawkę VAT ma konkretny towar czy usługa. Kilka takich wyszukiwarek działa w internecie, m.in. tutaj. Można w nich wyszukać towar zarówno po nazwie, jak i konkretnym numerze.
Przykładowo w nomenklaturze scalonej kod CN 3707 10 00 to emulsje do uczulania powierzchni. Odpowiada on takim kodom PKWiU: 20.59.12.0 - emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane.
Kody CN 2023 - wyszukiwarka w SIT
Z kolei w Serwisie Informacyjnym Taryfy Celnej zainteresowany można znaleźć system zintegrowanej taryfy celnej (ISZTAR4) pod tym adresem.
Są tu wszystkie informacje, które dotyczą obrotu towarowego z zagranicą. Przeglądarka prezentuje zarówno dane unijne pochodzące z systemu TARIC, jak i polskie dane (podatki VAT i akcyza) oraz niektóre krajowe środki pozataryfowe, które nie są zintegrowane w bazie TARIC. Przeglądarka udostępnia też kalkulator taryfowy za pomocą web-serwisu. Dokona on obliczeń dla wszystkich możliwych do zastosowania środków, z informacją o warunkach ich użycia.
Wyszukiwarka internetowa znajdzie także kody CN z 2023 roku. Prawdopodobne, że nie będą się one znacząco różnić od wykazu kodów CN z lat ubiegłych.
Kody CN 2023 prezentuje na swoich stronach internetowych GUS. Lista kodów CN znajduje się pod tym adresem.
Czy kody CN są niezbędne na fakturze?
Posługiwanie się nomenklaturą scaloną w Polsce jest obowiązkowe od 1 lipca 2020 roku. Nie ma jednak wymogu, aby przedsiębiorca umieszczał kody CN na fakturze VAT. Dlaczego? Artykuł 106e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 685) określa, jakie elementy składowe musi zawierać faktura. Nie jest wśród nich wymieniony kod CN.
Natomiast taki symbol sprzedawca może podać dobrowolnie. Organy podatkowe zezwalają na to, aby na wystawianych fakturach umieścić dodatkowe informacje/dane.
Kody CN na fakturze – dlaczego warto?
Choć kody CN nie muszą być wskazywane na fakturach, to ich użycie w obrocie towarami jest przydatne. One i nowe matryce VAT już od 2020 r. odpowiadają na pytanie, czy dla transakcji:
- trzeba zastosować tzw. split payment, czyli płatność podzieloną – nabywca płaci za towar lub usługę na dwa rachunki bankowe dostawcy lub usługodawcy,
- można zastosować zwolnienie z VAT oraz obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej.
Pozwala to ponadto ustalić, kiedy powstaje obowiązek podatkowy dla konkretnych towarów.
