Przeczytasz w 5 min.
Jaki jest cel wprowadzenia ograniczenia transakcji gotówkowych?
Zagadnienie wprowadzenia nowego limitu płatności gotówką rozgrzewa nastroje w debacie publicznej od wielu miesięcy. Uporządkujmy fakty.
Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (czyli tzw. Polskim Ładem) - w art. 22 pkt.1 - wprowadzono zmniejszenie limitu obrotu gotówkowego przez przedsiębiorców z 15 tysięcy złotych brutto do 8 tysięcy złotych brutto. Nowy limit płatności gotówką miał obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku.
Celu wprowadzenia takich regulacji można upatrywać w chęci uszczelnienia rynku finansowego. Ograniczenie płatności gotówkowych może bowiem pomóc w zmniejszeniu przestępczości finansowej, takiej jak pranie brudnych pieniędzy, czy handel niedozwolonymi dobrami. Niższy limit płatności gotówkowych może pomóc również w zmniejszeniu szarej strefy, która obejmuje nielegalne działania gospodarcze, w tym unikanie płacenia podatków. Przejście na płatności bezgotówkowe może zwiększyć dochody państwa poprzez poprawę poboru należności. Jeszcze innym argumentem może być chęć wzmocnienia rozwoju tzw. sektora fintech oraz innowacji w dziedzinie płatności elektronicznych.
Limit płatności gotówką dla przedsiębiorców - ile wynosi w 2024 roku?
W efekcie szerokiej krytyki projektu m.in. przez przedstawicieli sektora przedsiębiorstw w 2024 roku utrzymany został limit na dotychczasowym poziomie 15 tysięcy złotych brutto. Jeśli transakcja przekracza limit płatności gotówką, przedsiębiorca ma obowiązek przyjąć płatność w formie bezgotówkowej. Wynika tak z nowelizacji wprowadzonej w czerwcu 2023 roku, która uchyliła opisane wyżej postanowienia Polskiego Ładu względem przedsiębiorców.
Aktualny limit płatności gotówką dla osób fizycznych
Ustawa Polski Ład zakładała też – w art. 18 - limit płatności gotówką względem konsumentów. Jako konsumenci, czyli osoby fizyczne, w codziennym życiu realizujemy wiele płatności zarówno bezgotówkowo, jak i przy użyciu gotówki. Ta ostatnia forma regulowania należności opiera się na wykorzystaniu pieniądza fizycznego: banknotów oraz monet i może być realizowana, jako zapłata bezpośrednio w sklepie, przekazem pocztowym, albo wpłatą realizowaną na rachunek bankowy odbiorcy. Przywołana powyżej ustawa Polski Ład zakładała wprowadzenie limitu płatności gotówką dla konsumentów, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekroczy 20 000 zł lub równowartość tej kwoty. Wprowadzenie nowelizacji z czerwca 2023 roku spowodowało, że ów limit płatności gotówką dla konsumentów nie obowiązuje w 2024 roku.
Podsumowując limity płatności gotówką należy wskazać, że w roku 2024 transakcje dokonywane między konsumentami nie podlegają ustawowym limitom, zaś transakcje realizowane między przedsiębiorcami podlegają limitowi 15 tysięcy złotych. Z kolei w transakcjach płatniczych, w których stronami są przedsiębiorca i konsument, to (poza wyjątkami) konsument decyduje, w jakiej formie chce zapłacić: gotówką czy bezgotówkowo.
Limit transakcji gotówkowych a kompensata, netting i barter
Limit płatności gotówką stosuje się tylko do tych zobowiązań, które powinny zostać uregulowane w formie zapłaty pieniężnej. Inne formy rozliczeń, takie jak kompensata czy barter nie podchodzą pod limit płatności gotówką.
Przyjęcie gotówki powyżej 15000 zł - konsekwencje dla sprzedawcy
Dokonanie płatności powyżej 15 tys. złotych w gotówce zamiast za pośrednictwem rachunku płatniczego spowoduje, że kupujący nie będzie mógł zaliczyć takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów.
Klient zagraniczny a limit płatności gotówką
Przedsiębiorca ma obowiązek stosować limity płatności gotówką, zarówno realizując transakcje z firmą zarejestrowaną w Polsce, jak też z przedsiębiorcą zagranicznym.
Limit płatności gotówką – podstawa prawna
- Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2021 poz. 2105), tzw. Polski Ład – link
- Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dziennik Ustaw z 2023 roku, poz. 1414), czyli nowelizacja Polskiego Ładu – link
