Mieszkanie bez wkładu własnego – co to jest
Program Mieszkanie bez wkładu własnego to procedura umożliwiająca uzyskanie kredytu hipotecznego na zakup mieszkania albo domu jednorodzinnego (w tym z jego wykończeniem) lub na budowę domu jednorodzinnego (w tym z jego wykończeniem i zakupem działki budowlanej pod budowę domu), osobom, które nie dysponują wystarczającym wymaganym przez banki wkładem własnym. Jego celem jest umożliwienie zakupu własnych czterech kątów tym, którzy w domowym budżecie posiadają środki na spłatę comiesięcznych rat kredytowych, jednak nie mają wystarczających oszczędności stanowiących kapitał początkowy. Program jest realizowany przy wsparciu Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), który występuje tu w roli gwaranta. Zgodnie z ustawą będzie on realizowany do 31 grudnia 2030 roku, a każdy kredyt będzie wypłacony w złotówkach oraz udzielony na co najmniej 15 lat.
Mieszkanie bez wkładu własnego – co daje gwarancja BGK
Kredyt udzielany w ramach rządowego programu to kredyt gwarantowany. W praktyce oznacza to, że na brakujący wkład własny Bank Gospodarstwa Krajowego udziela specjalnej gwarancji. Wnioskodawca nie dostaje od państwa żadnych pieniędzy. Musi zaciągnąć kredyt na 100 procent wartości inwestycji. Gwarancja służy tu zabezpieczeniu interesu banku udzielającego kredyt – w efekcie nie musi żądać zabezpieczenia od kredytobiorcy (w postaci wkładu własnego). Jeśli dojdzie do sytuacji, gdzie kredytobiorca będzie mieć problemy ze spłatą zobowiązania, w proces włączy się BGK.
Należy pamiętać, że gwarancja udzielana przez BGK jest płatna i wynosi 1 proc. od gwarantowanej kwoty. Przykładowo dla gwarancji w wysokości 100 tys. zł prowizja wyniesie 1 tys. zł. Opłata ta jest pobierana jednorazowo z góry.
Mieszkanie bez wkładu własnego – dla kogo jest ten program
Program Mieszkanie bez wkładu własnego jest skierowany do osób, które posiadają zdolność kredytową, ale nie mogą wnieść wymaganego wkładu początkowego. Aby skorzystać z programu przyszli kredytobiorcy muszą wykazać swoje miesięczne dochody, a dodatkowo nie mogą posiadać prawa własności mieszkania lub domu jednorodzinnego. Uwaga: wyjątek stanowi sytuacja, gdy o kredyt ubiega się rodzina z co najmniej dwojgiem dzieci. Może ona wykazać prawo własności innej nieruchomości o powierzchni do 50 m2 przy dwójce potomstwa, do 75 m2 – przy trójce, do 90 m2 – przy czwórce oraz bez limitu metrażowego przy piątce lub większej liczbie dzieci.
Obok warunków opisanych powyżej korzystający z programu nie mogą dokonać darowizny mieszkania lub domu jednorodzinnego na rzecz członka rodziny w ciągu pięciu lat przed złożeniem wniosku o tzw. mieszkanie bez wkładu.
Ponadto korzystający z programu muszą zmieścić się w limicie ceny mieszkania lub domu, na które jest zaciągany kredyt. Maksymalna stawka za m2 nieruchomości jest zróżnicowana w zależności od rynku, na którym się ją nabywa - pierwotnym albo wtórnym oraz od położenia nieruchomości - brane pod uwagę są trzy typy lokalizacji uwzględniającej województwa, miasta wojewódzkie i gminy przylegające do tych miast. Aktualnie obowiązujące stawki są publikowane na stronach BGK – TUTAJ
Ustawodawca założył, że o gwarantowany kredyt mieszkaniowy może ubiegać się kredytobiorca, który jeszcze takie kredytu nie otrzymał.
Mieszkanie bez wkładu – niezbędne formalności
Program prostszego dostępu do mieszkań jest realizowany przez banki komercyjne, przy współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Oznacza to, że potrzebne dokumenty, w tym wniosek o udzielenie kredytu należy składać do banku, który przystąpił do programu, zawierając odpowiednią umowę z BGK. Lista banków biorących udział w programie jest aktualizowana TUTAJ Na dzień publikacji tego artykułu w Mieszkaniu bez wkładu bierze udział osiem banków komercyjnych. Są to
- Alior Bank S.A.
- Bank Ochrony Środowiska S.A.
- Bank Pekao S.A.
- Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie
- Bank Spółdzielczy w Brodnicy
- BPS S.A.
- PKO Bank Polski S.A.
- Santander Bank Polska S.A.
Czy mieszkanie bez wkładu jest dla singli?
Podstawowym warunkiem uczestnictwa w programie jest wykazanie zdolności kredytowej na spłatę rat kredytowych. Oznacza to, że mogą z niego skorzystać zarówno osoby pozostające w związkach (małżeńskim i partnerskim), jak też single oraz osoby wychowujące co najmniej jedno wspólne dziecko. Uwaga: jeśli o kredyt chcą wystąpić osoby będące w związku nieformalnym, które nie posiadają dzieci – ich wnioski będą realizowane, jako oddzielne zgłoszenia jednoosobowych gospodarstw domowych.
Mieszkanie bez wkładu własnego – ile środków gwarantuje BGK
Osoby, które chcą uczestniczyć w programie pozwalającym na uzyskanie kredytu bez konieczności wnoszenia całego wymaganego wkładu własnego mogą spodziewać się, że gwarancja udzielana przez BGK wyniesie nie mniej niż 10 procent oraz nie więcej niż 20 procent wydatków, na które zaciągany będzie kredyt. Jak wskazano w ustawie „Łączna wysokość objętej gwarancją części gwarantowanego kredytu mieszkaniowego oraz wkładu własnego kredytobiorcy nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 20 procent wydatków, w celu pokrycia których jest udzielany ten kredyt.” (Art. 6. 3 ustawy).
Kwota gwarantowanej części kredytu nie może być wyższa niż 100 tys. zł, a minimalny okres, na jaki będzie udzielany gwarantowany kredyt mieszkaniowy, wynosi 15 lat. Gwarantowany kredyt mieszkaniowy będzie udzielany do wysokości 100 procent ceny zakupu mieszkania lub kosztów budowy domu jednorodzinnego, w tym z wykończeniem nieruchomości.
Mieszkanie bez wkładu własnego a spłata rodzinna
Spłata rodzinna to wypłata środków w wysokości 20 albo 60 tys. złotych, dokonywana przez BGK w związku z powiększeniem gospodarstwa domowego o kolejne dziecko. Jest przeznaczona na spłatę części kredytu objętego Gwarancją wkładu własnego. Wypłata jest dokonywana na podstawie zlecenia złożonego przez kredytobiorcę w banku kredytującym nie później niż rok, licząc od dnia powiększenia gospodarstwa domowego o kolejne dziecko.
Wysokość spłaty rodzinnej zależy od ilości dzieci w gospodarstwie domowym i wynosi 20 tys. zł – w przypadku jego powiększenia o drugie dziecko lub 60 tys. zł, gdy w domu pojawi się trzecie lub kolejne dziecko. Nie może być jednak większa niż wysokość pozostałej do spłaty części kapitałowej gwarantowanego kredytu mieszkaniowego.
Należy zauważyć, że powiększenie rodziny może wynikać zarówno z urodzenia się dziecka, jak i jego przysposobienia.
Mieszkanie bez wkładu własnego – warto wiedzieć
Warto wiedzieć, że koszty i wydatki BGK związane z gwarantowanymi kredytami mieszkaniowymi, w tym wypłaty z tytułu gwarancji i spłat rodzinnych, są pokrywane ze środków Rządowego Funduszu Mieszkaniowego utworzonego w BGK. Środki gromadzone w funduszu pochodzą między innymi z budżetu państwa oraz z opłat prowizyjnych z tytułu udzielonych gwarancji. Zgodnie z brzemieniem ustawy zaplanowano, że w kolejnych latach na program będą przeznaczone środki z budżetu państwa w kwocie nie wyżej niż:
- 2022 r. – 100 000 000 zł;
- 2023 r. – 200 000 000 zł;
- 2024 r. – 500 000 000 zł;
- 2025 r. – 700 000 000 zł;
- 2026 r. – 900 000 000 zł;
- 2027 r. – 1 200 000 000 zł;
- 2028 r. – 1 400 000 000 zł;
- 2029 r. – 1 650 000 000 zł;
- 2030 r. – 1 850 000 000 zł;
- 2031 r. – 2 000 000 000 zł;
- 2032 r. – 2 150 000 000 zł.
Mieszkanie bez wkładu własnego – podsumowanie
Obowiązujący od maja 2022 roku program Mieszkanie bez wkładu własnego to szansa na pozyskanie kredytu hipotecznego bez konieczności wnoszenia tzw. wkładu własnego. W jego miejsce pojawia się gwarancja Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Jest ona płatna (jednorazowo, 1 proc. wartości gwarancji). Kredyt jest udzielany na 100 procent wartości kupowanej nieruchomości więc kredytobiorca musi spłacić cały pozyskany kapitał (oraz odsetki). W ramach programu nie otrzymuje konkretnej kwoty na start, a gwarancję zabezpieczenia transakcji przez państwo (konkretnie przez BGK).
Mieszkanie bez wkładu własnego – planowane zmiany
Z początkiem września 2022 roku rząd przyjął projekt ustawy wprowadzającej zmiany w ustawie o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym. Zgodnie z komunikatem nowe reguły zaczną obowiązywać z początkiem 2023 roku i obejmą
- możliwość wniesienia większego wkładu własnego – z 10 do 20 procent,
- możliwość skorzystania ze spłat rodzinnych przez osoby, które zgromadziły środki na pokrycie 20 procent wartości nieruchomości, a do 25 procent w przypadku kredytobiorców, którzy zaciągną kredyty o stałej lub okresowo stałej stopie procentowej,
- zniesienie przepisu o minimalnej wysokości gwarancji,
- podniesienie limitu ceny metra kwadratowego dla lokali nabywanych na rynku pierwotnym i wtórnym.
Dodatkowo zmianie ulegnie nazwa programu. W nowej wersji będzie opisywany jako program Rodzinnych Kredytów Mieszkaniowych.
Mieszkanie bez wkładu – podstawa prawna
Ustawa z dnia 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym (Dz. U. poz. 2133, z późn. zm.)