Składka zdrowotna - wszystko co musisz wiedzieć na jej temat

Pokaż więcej

Czym jest składka zdrowotna?

Składka zdrowotna umożliwia korzystanie z bezpłatnej służby zdrowia w Polsce. Jeśli np. pracownik zachoruje, może umówić się na wizytę do lekarza lub zgłosić się do szpitala, który ma podpisany kontrakt z NFZ, i uzyska pomoc bez opłacania takiej konsultacji prywatnie. Ubezpieczonemu przysługują także recepty na leki z niższą odpłatnością.

Składka zdrowotna ZUS

Zasady ustalania obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz warunki i zakres udzielania świadczeń zdrowotnych określa ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1285; dalej: ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Składka zdrowotna ZUS wynosi 9 proc. podstawy wymiaru. Jest ona miesięczna i niepodzielna. A to oznacza, że jeśli np. prowadzący działalność gospodarczą zgłosi się do ubezpieczenia zdrowotnego 17 września, to i tak płaci ją za cały wrzesień.

Gdy uzyskuje się przychody z więcej niż jednego tytułu, składkę zdrowotną opłaca się z każdego z tych tytułów odrębnie. 

Składka zdrowotna pracowników

W zależności od tego, jaki status ma osoba ubezpieczona, inaczej ustala się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, czyli kwotę, od której należy obliczyć składkę zdrowotną. U pracowników etatowych tą podstawą jest wymiar składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników.

Zanim u pracownika obliczy się składkę na jego ubezpieczenie zdrowotne, którą zatrudniony finansuje w całości samodzielnie, podstawę jej wymiaru pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe. Szczegóły dotyczące finansowania składek znajdują się w tabeli w dalszej części tego artykułu. 

Nie ma więc jednego ustalonego poziomu składki zdrowotnej dla wszystkich pracowników, bo zależy ona od wysokości wynagrodzenia brutto każdego etatowca oraz wymiaru jego składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jedyna pewna wartość to taka, że składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. podstawy wymiaru i z niej każdy podatnik może odliczyć 7,75 proc. od podatku. 

Składka zdrowotna zleceniobiorców

U zleceniobiorców (umowa zlecenia) czy osób z umowami o świadczenie usług podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych takich osób.

Tu także przed obliczeniem składki zdrowotnej podstawę jej wymiaru pomniejsza się o kwoty składek emerytalnej, rentowych i chorobowej finansowanych przez zleceniobiorców. 

Składka zdrowotna przedsiębiorców 

U przedsiębiorców podstawą wymiaru obowiązkowej składki zdrowotnej ZUS jest zadeklarowana kwota, ale nie może być ona niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. Na pytanie ile wynosi składka zdrowotna 2021 odpowiadamy w kolejnym akapicie tego artykułu.

Składka zdrowotna ZUS w nowej wysokości obowiązuje przez cały rok kalendarzowy - od 1 stycznia do 31 grudnia. Płaci się ją co miesiąc i jest niepodzielna. Wynika to z art. 79 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Podstawy jej wymiaru nie można więc proporcjonalnie zmniejszyć, np. o liczbę dni, kiedy nie podlegało się ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu kalendarzowym. Nie zmniejsza się jej też o okresy, kiedy ubezpieczony pobiera zasiłki z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a także zasiłek macierzyński, do którego nabył prawo z prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeżeli przedsiębiorca uzyskuje przychody z więcej niż jednego rodzaju działalności, to składkę zdrowotną opłaca odrębnie od każdej z tych działalności. Gdy zaś uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki, składkę zdrowotną także opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Tak stanowi art. 82 ust. 3 i 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. 

Składka zdrowotna 2021 - ile wynosi?

Od lat składkę zdrowotną finansuje wyłącznie ubezpieczony z własnych pieniędzy.

Składka zdrowotna ZUS w 2021 r. dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wynosi 381,81 zł, a podstawę jej wymiaru stanowi kwota 4242,38 zł. Odpowiada to 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2020 r., włącznie z wypłatami z zysku, które wynosiło 5656,51 zł.

Z kolei u pracowników obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe wypadkowe, chorobowe oraz zdrowotne potrącane są od wynagrodzenia brutto. Różna jest wysokość stopy procentowej każdej z nich. Część z nich pracodawca potrąca z wynagrodzenia pracownika, a część z nich opłaca wyłącznie on (patrz tabela 1).

Składkę zdrowotną 2021 pracownik finansuje samodzielnie w wysokości 9 proc.

Składka zdrowotna 2021 do odliczenia

Co do zasady przy rocznych rozliczeniach PIT podatnik ma prawo odliczyć 7,75 proc. podstawy składki zdrowotnej. Odlicza się ją wyłącznie od podatku, a nie od dochodu.

To oznacza, że prowadzący działalność gospodarczą zapłaci comiesięczną składkę zdrowotną 2021 w wysokości 381,81 zł, a składka do odliczenia 2021 to 328,78 zł (7,75 proc. liczone z podstawy wymiaru, czyli z 4242,38 zł). 

Ile wynosiła składka zdrowotna w 2020?

Te same zasady ustalenia podstawy wymiaru i odliczeń składki zdrowotnej obowiązywały w minionych latach. Inna była jednak podstawa wyliczenia tej składki. 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2019 r. to 4026,01 zł.

Dlatego dla przedsiębiorców składka zdrowotna w 2020 r. wynosiła 362,34 zł. Natomiast składka 2020 do odliczenia to 312,02 zł. 

Składka zdrowotna 2019

W 2019 r. przedsiębiorcy płacili 342,32 zł comiesięcznej składki zdrowotnej. Składka zdrowotna do odliczenia 2019 wynosiła 294,78 zł.