Co obejmuje ubezpieczenie szkolne?
Przedmiotem ubezpieczenia NNW młodzieży szkolnej są następstwa nieszczęśliwych wypadków, polegające na uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia powodujące tzw. trwały uszczerbek lub śmierć ubezpieczonej osoby.
Ochroną ubezpieczeniową objęte są wypadki, które zaszły w szkole, w drodze do szkoły, jak również w życiu prywatnym, w tym w czasie uprawiania sportów. Jest to ubezpieczenie z ochroną całodobową (obejmuje ono również okres wakacji).
W zależności od ubezpieczyciela przedmiotem ubezpieczenia w jego podstawowym zakresie bądź też po opłaceniu dodatkowej składki mogą być również następstwa takich wypadków jak:
- zawał serca,
- krwotok śródczaszkowy,
- nowotwór złośliwy,
- udar mózgu,
- atak epilepsji,
- omdlenie o nieustalonej przyczynie,
- padaczka,
- sepsa,
- pogryzienie,
- ukąszenie,
- użądlenie.
Ochroną ubezpieczeniową może także być objęte wystąpienie innych poważnych zachorowani, których zakres różni się w zależności od warunków ubezpieczenia oferowanych przez każdego z ubezpieczycieli.
Kogo obejmuje ubezpieczenie szkolne?
W ramach tego ubezpieczenia ochroną ubezpieczeniową objęte są dzieci w:
- żłobkach,
- przedszkolach,
- klubach dziecięcych,
- szkołach podstawowych i ponadpodstawowych,
- domach dziecka i ogniskach wychowawczych,
- świetlicach i innych placówkach przeznaczonych dla dzieci i młodzieży.
Na jaki okres zawierane jest ubezpieczenie dziecka w szkole?
Powszechnie przyjętym standardem rynkowym jest, że umowy ubezpieczenia nnw szkolnego zawierane są na okres 12 miesięcy. Można spotkać oferty, których konstrukcja zakłada udzielanie ochrony ubezpieczeniowej wyłącznie w czasie zajęć szkolnych, co w efekcie powoduje, że wyłączone są okresy wakacji, ferii, weekendów, a nawet popołudnia, których uczeń nie spędza w szkole.
Kiedy wypłacane są świadczenia z ubezpieczenia szkolnego?
Świadczenia z ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków dzieci i młodzieży wypłacane są po zaistnieniu zdarzenia będącego przedmiotem ubezpieczenia, niezależnie od tego, czy przysługują nam one także z innych rodzajów ubezpieczeń.
Ubezpieczenie nnw dzieci i młodzieży – forma prawna
Ubezpieczenia NNW dla dzieci i młodzieży w warunkach rynku polskiego oferowane są na ogół w formie grupowej, przy wykorzystaniu konstrukcji ubezpieczenia na cudzy rachunek. Podmiotem, którego dobro objęte jest ochroną ubezpieczeniową, czyli ubezpieczonym jest uczeń. Stroną umowy ubezpieczenia, czyli ubezpieczającym jest inny podmiot (z zasady w przypadku szkół publicznych, które dominują w Polsce, jest to jednostka samorządu terytorialnego prowadząca szkołę, reprezentowana przez umocowaną osobę fizyczną). W praktyce jako ubezpieczający określana jest szkoła, jej dyrektor lub rada rodziców, a podmiotem, w stosunku do którego zakładowi ubezpieczeń przysługuje roszczenie o zapłatę składki jest ubezpieczający. Powszechną praktyką na rynku polskim jest jednak, że w rzeczywistości ekonomiczny ciężar kosztu składki ubezpieczeniowej spoczywa na ubezpieczonym (a w przypadku małoletnich uczniów dotyczy to przedstawicieli ustawowych, czyli rodziców bądź opiekunów).
Kto może oferować ubezpieczenie dzieci w szkole?
Umowy ubezpieczenia nnw dzieci i młodzieży są oferowane przede wszystkim przez ubezpieczycieli, głównie zakłady działu II (majątkowe).
Czy ubezpieczenie w szkole jest obowiązkowe?
Ubezpieczający (np. szkoła) może zawierać umowy ubezpieczenia grupowego na rzecz ubezpieczonych (np. uczniów) z zastrzeżeniem, że z tytułu wykonania tej czynności szkoła nie będzie pobierać wynagrodzenia ani innych ekwiwalentów finansowych. Pozostaje jednak możliwość korzystania przez szkołę z funduszu prewencyjnego, a w przypadku części towarzystw ubezpieczeniowych wybór oferty z darowizną (lub bez), ale wyłącznie na rzecz Rady Rodziców.
Umowa ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków dzieci i młodzieży szkolnej na terenie szkoły, jak również w przypadku organizowania imprez i wycieczek szkolnych w kraju, jest dobrowolną umową ubezpieczenia. Umowa ta może być zawierana wyłącznie z woli rodziców. Należy jednak zastrzec, że w statutach szkół niepublicznych lub w umowach o kształcenie lub nauczanie może być przewidziany obowiązek rodziców lub opiekunów prawnych małoletnich uczniów, polegający na ubezpieczeniu ucznia od następstw nieszczęśliwych wypadków albo finansowaniu przez nich kosztów ubezpieczenia zawartego przez szkołę.
Żądanie przez dyrektorów szkół i placówek od rodziców pokrycia kosztów ubezpieczenia dzieci od następstw nieszczęśliwych wypadków (bezpośrednio lub za pośrednictwem szkoły), jak również żądania jakichkolwiek oświadczeń w związku z odmową przez nich uiszczenia dobrowolnych ubezpieczeń, jest niedopuszczalną praktyką.
Dyrektor szkoły, nauczyciel/opiekun grupy/klasy ponosi odpowiedzialność za skutki możliwych wypadków z udziałem uczniów zarówno podczas lekcji, jak również podczas wycieczki organizowanej przez szkołę. Taka odpowiedzialność istnieje niezależnie od faktu objęcia uczniów ubezpieczeniem.
Obligatoryjny pozostaje jedynie wymóg ubezpieczania dzieci i młodzieży szkolnej od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia przy organizacji wycieczek i imprez zagranicznych (art. 14 ust. 3 ustawy o usługach turystycznych Dz. U. z 2017 r. poz.1553).
Rodzice mają możliwość zawarcia indywidualnego ubezpieczenia nnw swoich dzieci we własnym zakresie, wybierając dowolnego ubezpieczyciela.
Świadczenia z ubezpieczenia nnw dzieci i młodzieży
Podstawowymi świadczeniami wypłacanymi z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu są przy uszczerbku w wysokości 100% i w wypadku śmierci - pełna suma ubezpieczenia, a w przypadku uszczerbku częściowego - określony procent sumy ubezpieczenia odpowiadający procentowi trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Umowa ubezpieczenia może przewidywać również wypłatę świadczeń dodatkowych, zróżnicowanych w zależności od umowy. Umowa może gwarantować wypłatę jednorazowego świadczenia w sytuacji:
- śmierci ubezpieczonego w wyniku zawału serca lub udaru mózgu,
- śmierci ubezpieczonego spowodowana nowotworem złośliwym,
- śmierci ubezpieczonego w wyniku wypadku komunikacyjnego,
- śmierci ubezpieczonego w wyniku aktów sabotażu i terroru,
- śmierci rodzica/przedstawiciela ustawowego/opiekuna prawnego ubezpieczonego,
- wystąpienie trwałego inwalidztwa stałego bądź częściowego ubezpieczonego,
- zadośćuczynienie za ból,
- złamania kości, zwichnięcia lub skręcenia stawów,
- pogryzienia, pokąsania, ukąszenia,
- oparzenia lub odmrożenia,
- wystąpienie uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego w wyniku padaczki,
- wystąpienie poważnego zachorowania ubezpieczonego.
Umowa może przewidywać zwrot kosztów (z reguły w postaci wypłaty jednorazowego świadczenia w wysokości nieprzekraczającej pewnej części sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia) za:
- leczenie ubezpieczonego,
- nabycie przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz przedmiotów niezbędnych do odbudowy stomatologicznej zębów stałych,
- zakup wózka inwalidzkiego w przypadku inwalidztwa spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem,
- przeprowadzoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej operację plastyczną niezbędną w celu zmniejszenia oszpeceń i okaleczeń powierzchni ciała będących następstwem nieszczęśliwego wypadku,
- przeszkolenie zawodowe ubezpieczonego będącego osobą niepełnosprawną,
- opłaconą wycieczkę szkolną.
Ubezpieczenie szkole a pobyt w szpitalu
W ramach ubezpieczenia ucznia mogą być wypłacane również świadczenia dzienne za każdy dzień udokumentowanej, czasowej, pełnej niezdolności do nauki lub wykonywania pracy przez ubezpieczonego, przybierającego formę zasiłku, pobytu ubezpieczonego w szpitalu w wyniku nieszczęśliwego wypadku lub poważnego zachorowania.
Możliwe warianty rozszerzenia ubezpieczenia ucznia
Do szkolnego ubezpieczenia nnw oferowane są często świadczenia usług typu assistance np. organizacja i pokrycie kosztów udzielonej pomocy w wysokości ustalonej w umowie ubezpieczenia, polegających m.in. na:
- wizycie lekarza, pielęgniarki w miejscu pobytu ubezpieczonego,
- wizycie ubezpieczonego w placówce medycznej u lekarza specjalisty,
- zorganizowaniu i pokryciu kosztów transportu ubezpieczonego do odpowiedniej placówki medycznej z miejsca pobytu ubezpieczonego lub z miejsca wypadku ubezpieczeniowego,
- zorganizowaniu i pokryciu kosztów transportu ubezpieczonego między placówkami medycznymi, organizacji procesu rehabilitacji,
- dostarczeniu do miejsca pobytu leków przepisanych przez lekarza,
- domowej opiece pielęgniarskiej po hospitalizacji,
- pomocy psychologa, organizowaniu prywatnych lekcji dla uczniów, możliwości telefonicznej konsultacji z lekarzem współpracującym z ubezpieczycielem.
Umowy ubezpieczenia mogą być oferowane w kilku wariantach o różnym zakresie ochrony ubezpieczeniowej.
Limit odpowiedzialności ubezpieczyciela – suma ubezpieczenia dzieci w szkole
W umowach ubezpieczenia NNW dzieci i młodzieży szkolnej z reguły poziom sum ubezpieczenia oferowanych ubezpieczonym kształtuje się na niewysokim poziomie (10.000 – 15.000 zł), co powoduje, że wysokość przyznawanych świadczeń w sytuacji, gdy dochodzi do wystąpienia nieszczęśliwego wypadku jest relatywnie niska.
Umowa ubezpieczenia ucznia w szkole może przewidywać, że suma ubezpieczenia ulega każdorazowo zmniejszeniu o wysokość wypłaconego świadczenia aż do jej całkowitego wyczerpania.
Podstawowe wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela w szkolnym nnw
Najczęściej pojawiającymi się w umowach ubezpieczenia nnw dzieci i młodzieży szkolnej przykładami wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczycieli są wyłączenia za następstwa nieszczęśliwych wypadków powstałych:
- w stanie nietrzeźwości lub w stanie po spożyciu alkoholu, jak też w stanie po spożyciu środków odurzających lub innych substancji psychotropowych przez ubezpieczonego, chyba że nie miało to wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego,
- podczas kierowania przez ubezpieczonego pojazdem silnikowym, jeżeli ubezpieczony nie posiadał uprawnień do kierowania danym pojazdem, chyba że nie miało to wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego,
- w wyniku udziału ubezpieczonego w bójce (z wyjątkiem działania w obronie koniecznej),
- w związku z popełnieniem albo usiłowaniem popełnienia przez ubezpieczonego przestępstwa
lub związanych z: - uszkodzeniami ciała i chorobami zdiagnozowanymi przed datą objęcia ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową,
- wadami wrodzonymi ubezpieczonego,
- wyczynowym lub zawodowym uprawianiem sportów, uprawianiem sportów wysokiego ryzyka oraz uprawianiem sportów ekstremalnych.
Ponadto warunki ubezpieczenia zawierają szereg obowiązków nałożonych na ubezpieczonego w przypadku zaistnienia szkody. Należą do nich:
- obowiązek złagodzenia skutków wypadku poprzez poddanie się opiece i zaleceniom lekarskim oraz powiadomienie o wypadku zakładu ubezpieczeń,
- przedstawienie okoliczności wypadku,
- przekazanie dokumentacji medycznej związanej z wypadkiem,
- współpraca z zakładami opieki zdrowotnej oraz lekarzami, u których się ubezpieczony leczył przy przekazywaniu do zakładu ubezpieczeń dokumentacji z przebiegu leczenia,
- aktywna współpraca z zakładem ubezpieczeń w celu wyjaśnienia okoliczności wypadku.
Ubezpieczenie dzieci w szkole - przepisy
Bardzo ważnym obowiązkiem zawartym w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (art. 19) jest nałożenie na dyrekcję placówki oświatowej obowiązku doręczenia Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) ubezpieczonemu, a w przypadku osób niepełnoletnich (czyli w większości dotyczy to uczniów w szkołach) rodzicom lub opiekunom prawnym. Powinno się zapewnić ubezpieczonemu możliwość zapoznania się z warunkami umowy, aby jego decyzja o wyborze danego ubezpieczenia była w pełni świadoma. W ślad za uzgodnieniem warunków pomiędzy Towarzystwem Ubezpieczeniowym a ubezpieczającym, powinno nastąpić przekazanie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia ubezpieczonemu.