Kto jeszcze może domagać się zaświadczenia?
Zgodnie z art. 7 tej ustawy każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji, czy jego dane osobowe są zebrane w rejestrze KRK. Na wniosek osoby zainteresowanej, której dane są zgromadzone w KRK, przekazuje się treść wszystkich dotyczących jej zapisów.
O takie zaświadczenia występują też organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz inne organy wykonujące zadania publiczne, kiedy jest to uzasadnione do wykonania nałożonych na nie zadań. Takie prawo mają też sądy w związku z prowadzonym postępowaniem czy np. marszałkowie Sejmu i Senatu wobec posłów i senatorów.
Zasady funkcjonowania wykazu KRK reguluje ustawa z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 1218).
Jakie informacje znajdują się w Krajowym Rejestrze Karnym?
Poza informacją o skazanych za przestępstwa KRK gromadzi dane o osobach:
- przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
- przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii,
- które są obywatelami polskimi i zostały prawomocnie skazane przez sądy innych państw,
- wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
- nieletnich, wobec których prawomocnie orzeczono środki wychowawcze, poprawcze lub wychowawczo-lecznicze albo którym wymierzono karę na podstawie art. 13 lub art. 94 ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 969),
- które zostały prawomocnie skazane za wykroczenia na karę aresztu,
- które są poszukiwane listem gończym,
- które są tymczasowo aresztowane,
- które wykonują karę dożywotniego pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności, pozbawienia wolności, aresztu wojskowego, aresztu i zastępczą karę pozbawienia wolności,
- nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich.
W rejestrze przechowuje się też dane o podmiotach zbiorowych, wobec których prawomocnie orzeczono karę pieniężną, przepadek, zakaz lub podanie wyroku do publicznej wiadomości na podstawie ustawy z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. z 2018 r., poz. 703).
Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności?
Wniosek do KRK można złożyć na trzy sposoby:
- internetowo przez stronę Krajowego Rejestru Karnego,
- w punkcie informacyjnym KRK działającym przy sądzie rejonowym lub okręgowym (wykaz punktów KRK znajduje się pod adresem: https://ms-gov.pl/wykaz-punktow-informacyjnych-krajowego-rejestru-karnego/) lub
- listownie na adres punktu informacyjnego działającego przy sądzie rejonowym lub okręgowym (adres do wykazu punktów KRK wskazano powyżej).
Wyczerpujące informacje o zaświadczeniu i sposobie jego uzyskania podaje strona https://obywatel.gov.pl/zaswiadczenia-i-odpisy/uzyskaj-zaswiadczenie-z-krajowego-rejestru-karnego.
Zaświadczenie o niekaralności online
Występując o zaświadczenie do KRK przez internet, należy mieć kwalifikowany podpis elektroniczny albo podpis potwierdzony profilem ePUAP.
Najpierw trzeba założyć konto na stronie https://ekrk.ms.gov.pl/ep-web za pomocą swoich danych personalnych. Po potwierdzeniu zgody na ich przetwarzanie przejść do formularza rejestracji i dopiero po uzyskaniu linka aktywacyjnego z KRK rozpocząć dalsze działania, czyli wypełnić wniosek o udzielenie informacji i opłacić go.
Zaświadczenie zostanie udostępnione na uprzednio założonym koncie w formie elektronicznej, tj. w pliku PDF, w którym zostaną zawarte wszystkie dane na temat karalności wnioskodawcy. Zaświadczenie to można obejrzeć i wydrukować przy wykorzystaniu systemu e-KRK, lecz taki wydruk nie jest dokumentem, którym zainteresowany posłuży się wobec urzędów czy pracodawcy. Aby zaświadczenie uzyskane z systemu e-KRK było w pełni skuteczne, należy zapisać udostępniony plik PDF oraz pozostałe pliki na nośnik danych (np. pamięć USB, płytę CD) i w takiej formie przedstawić w urzędzie lub pracodawcy.
W sądzie lub przez pocztę
Starając się o takie zaświadczenie osobiście lub listownie, należy najpierw pobrać i wypełnić formularz o udzielenie informacji o osobie dostępny na stronie https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/krk/formularz_krk_osoba.pdf.
Wypełnia się go najważniejszymi danymi personalnymi i określa rodzaj kartoteki, z których mają być pobrane informacje.
Po opłaceniu i złożeniu wniosku w punkcie informacyjnym KRK działającym przy sądzie rejonowym lub okręgowym zainteresowany otrzyma zaświadczenie o niekaralności od ręki. W wyjątkowych sytuacjach poczeka na nie maksymalnie 7 dni.
Ile kosztuje wydanie zaświadczenia o niekaralności?
Za zaświadczenie o niekaralności wydane przez system e-KRK opłata wynosi 20 zł i reguluje się ją wyłącznie za pomocą systemu płatności udostępnionych na stronie internetowej e-KRK.
Przy wnioskach składanych w sposób tradycyjny opłata wynosi 30 zł i można ją uiścić:
- gotówką w kasie dowolnego sądu,
- znakami opłaty sądowej w formie elektronicznej poprzez system e-Płatności (informacje na stronie: https://oplaty.ms.gov.pl) lub
- przelewem na konto Ministerstwa Sprawiedliwości.
Opłaty za wydanie zaświadczenia o niekaralności nie wnosi tylko ten, kto jako wolontariusz będzie wychowawcą lub kierownikiem obozu czy kolonii dla dzieci i młodzieży. Do wniosku dołącza wtedy pismo organizatora potwierdzające, że wnioskujący jest kandydatem na kierownika lub wychowawcę wypoczynku.