Druk sd-z2 i zgłoszenie darowizny za jego pośrednictwem

Umowa darowizny pieniężnej

Co do zasady, która wynika z art. 890 kodeksu cywilnego, obdarowujący składa oświadczenie w formie aktu notarialnego. Nawet darowizna przekazana bez takiej postaci jest ważna, gdy przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przy niektórych dobrach trzeba zachować szczególną formę. Tak będzie np. przy darowiźnie nieruchomości, bo własność mieszkania czy domu zawsze przenosi się w akcie notarialnym.

Podatek od darowizny

Darowizny są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. Reguluje to ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r. poz. 644, t.j.).

Co do zasady przy nabyciu darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą, gdy darczyńca złoży oświadczenie w formie aktu notarialnego. Jeśli umowę darowizny zawarto bez notariusza, stanie się to, gdy spełni się przyrzeczone świadczenie.

Jakie ulgi przysługują określonym grupom podatkowym?

Ustawa o podatku od spadków i darowizn określa grupy podatkowe i przewiduje dla nich pewne zwolnienia i przywileje. W zależności od tego, do której grupy podatkowej należy nabywca, są trzy, limitowane kwoty wolne od tej daniny.

W I grupie podatkowej, do której należą m.in. rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, małżonkowie, tzw. kwota wolna od podatku wynosi 9 637 zł. To oznacza, że od darowizny rzeczowej, majątkowej o takiej wartości obdarowani nic nie zapłacą urzędowi skarbowemu. Jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, może liczyć na to, że z podatku będzie zwolniona do kwoty 7 276 zł. Z kolei kwota wolna dla nabywcy z III grupy podatkowej to 4 902 zł.

Od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej stawka podatku wynosi:

Do II grupy zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. I tu zwolnienia są następujące:

 Do grupy III - innych nabywców. Zwolnienia dla tej grupy wynoszą:

Darowiznę trzeba zgłosić w urzędzie skarbowym

Jeśli rodzice czy dziadkowie przekażą więcej pieniędzy, niż wynosi limit kwoty wolnej (9 637 zł), syn czy wnuczek też uniknie podatku. Darczyńca musi jednak udokumentować, że przekazał obdarowanemu kwotę, np. przelewem na jego konto bankowe lub przekazem pocztowym na jego adres. Z kolei obdarowany powinien zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, że otrzymał taką darowiznę. Ma na to 6 miesięcy od daty, kiedy powstał taki obowiązek. Przy darowiźnie zawartej w innej formie niż akt notarialny, termin na zgłoszenie darowizny liczy się od spełnienia świadczenia, czyli od dnia, kiedy obdarowany ją dostał.

Zawiadomienie do Urzędu Skarbowego bez zwłoki

Jeśli obdarowany dowie się, że dostał darowiznę, a już upłynęło 6 miesięcy, też wyjątkowo skorzysta ze zwolnienia z podatku. Musi jednak złożyć formularz sd-z2, do 6 miesięcy od dnia, w którym się o tym dowiedział. Razem z tym drukiem dostarcza urzędowi skarbowemu dokument, który potwierdzi, kiedy przekazano mu informację o darowiźnie.

Jeśli obdarowany nie złoży druku w tym czasie (spóźni się choćby jeden dzień) albo nie udokumentuje otrzymania pieniędzy, zapłaci podatek.

Gdyby zaś dopiero w trakcie kontroli urzędu skarbowego albo urzędu celno-skarbowego przyznał się do majątku, który ma z darowizny lub polecenia darczyńcy, zapłaci podatek w wysokości 20 proc. wartości tego majątku.

Zgłoszenie darowizny

Darowiznę zgłasza się na specjalnym formularzu SD-Z2 (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych). Do tego dokumentu obdarowany dołącza dowód, że ją otrzymał, np. wydruk ze swojego rachunku bankowego.

Informacje zawarte na druku powinny wskazać wszystko to, co obdarowany dostał w pięciu latach przed rokiem, w którym uzyskał ostatnią rzecz czy pieniądze. Ich wartość oblicza z całego tego okresu, aby ustalić, czy nie przekroczono kwoty wolnej od podatku. To oznacza, że jeśli np. w poprzednich 4 latach syn systematycznie otrzymywał od rodziców kwoty pieniężne, to zgłasza je dopiero w tym roku, w którym przejdzie dopuszczalny limit ulgi.

Jak wypełnić druk SD-Z2?

SD-Z2 to 4-stronicowy formularz, który zainteresowany wypełnia tylko w jasnych polach. Robi to komputerowo, na maszynie lub ręcznie dużymi, drukowanymi literami, niebieskim lub czarnym kolorem.

Podobnie jak inne dokumenty dla urzędu skarbowego, np. zeznania podatkowe wypełnienie druku rozpoczyna od podania swojego numeru NIP lub PESEL. Potem w formularzu wpisuje dane urzędu skarbowego właściwego dla przedmiotu darowizny. W części B i C wnioskodawca (obdarowany) uzupełnia swoje dane osobowe i darczyńcy z adresem zamieszkania.

Kolejne punkty tego formularza dotyczą informacji o nabytej rzeczy lub prawach majątkowych. Trzeba więc np. zaznaczyć, że chodzi o darowiznę (część D). W punkcie F obdarowany wskazuje, jaki dokument potwierdza nabycie przez niego własności rzeczy lub praw majątkowych, np. umowa. W części G wpisuje informacje o rodzaju i przedmiocie darowizny. Jeśli były to pieniądze, wypełnia pole 7 „środki pieniężne” i podaje, ile ich było. Część H dotyczy stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe. Jeśli więc syn otrzymał pieniądze od ojca, zaznacza kwadrat 2 (zstępny).

Przy darowiźnie finansowej podatnik musi też podać, w jakiej formie otrzymał pieniądze od darczyńcy (część I). Aby skorzystać ze zwolnienia, musi to być przelew. Tylko taka forma dowiedzie, że taką kwotę faktycznie przekazano. Ostatnia część formularza (K) to miejsce na datę, imię i nazwisko i podpis nabywcy darowizny.

Taki dokument podatnik wysyła pocztą tradycyjną lub osobiście zanosi do urzędu skarbowego. Może go także przekazać w wersji elektronicznej przez www.portalpodatkowy.mf.gov.pl.

Ważne dodatkowe informacje

Dla każdego majątku, który obdarowany otrzymał, potrzebny jest oddzielny formularz. Przykładowo zmarły pozostawił po sobie mieszkanie i pieniądze w banku. Wskazał dziedziczącego w swojej dyspozycji bankowej na wypadek śmierci. Ten składa wtedy 2 formularze:

• jeden o mieszkaniu, które dostaje w spadku,
• drugi o pieniądzach, które dostaje z jego dyspozycji bankowej.

Urząd skarbowy może poprosić także o to, aby potwierdzić przelew lub przekaz pocztowy, jeśli obdarowany dostaje pieniądze w darowiźnie lub z polecenia darczyńcy.

Niewykluczone, że urzędnikom trzeba będzie okazać dokumenty, które potwierdzą:

• co podatnik dostaje (np. pieniądze, samochód, dom),
• w jaki sposób (np. darowizna, postanowienie sądu),
• od kogo lub po kim dostaje majątek,
• jaki obdarowanego łączy stopień pokrewieństwa lub powinowactwa z osobą, od której dostaje majątek.