Inflacja jest jednym z ważniejszych wskaźników makroekonomicznych. Pokazuje wzrost cen towarów i usług w gospodarce, a co za tym idzie - odzwierciedla spadek siły nabywczej pieniądza. Za utrzymanie inflacji w ryzach odpowiada Narodowy Bank Polski. W tym artykule przyglądamy się, jak wygląda inflacja w Polsce 2023, jak kształtowała się w latach ubiegłych oraz jak powinna być traktowana prognoza inflacji 2024.
Pokaż więcej

Inflacja w Polsce może być definiowana jako proces wzrostu cen usług i towarów w gospodarce. Musi on mieć stały charakter, który utrzymuje się w określonym okresie. Nie dotyczy to zatem zdarzeń jednorazowych, które na krótko podnoszą cenę usługi lub towaru. Inflacji nieodłącznie towarzyszy spadek siły nabywczej pieniądza.

Inflacja w Polsce - jej wpływ na gospodarstwa domowe

Dla konsumentów rosnąca inflacja to niekorzystna sytuacja. Przede wszystkim dlatego, że więcej zapłacą w sklepach za towary, a u fryzjera, kosmetyczki czy szewca za usługi. Inflacja wpływa także na oszczędności. Jeżeli przykładowo klient założy lokatę w banku na rok w okresie rosnącej inflacji, to po 12 miesiącach za wypłacone pieniądze kupi mniej dóbr lub towarów.

Hiperinflacja

Kiedy ceny rosną bardzo szybko – o kilkadziesiąt czy kilkaset procent – mówimy o hiperinflacji. Z taką sytuacją boryka się m.in. Wenezuela, która od kilku lat notuje recesję gospodarczą i nawet czterocyfrową inflację. Inflacja jest tam najwyższa na świecie i wynosiła nawet 2355 proc. w ujęciu rocznym. Ceny w tym kraju ulegały zmianom w szybkim tempie, a rząd „dodrukowywał” dodatkowe pieniądze i wypuszczał je na rynek. W efekcie wartość waluty malała i aby kupić określony towar, trzeba było przynosić do sklepu coraz więcej pieniędzy. Inflacja w Polsce także dochodziła do rozmiarów hiperinflacji. Było tak m.in. w latach 90-tych XX w. W 1990 r. inflacja wynosiła aż 585 proc.

Deflacja

Zjawiskiem odwrotnym do inflacji jest deflacja. To spadek cen, a co za tym idzie wzrost siły nabywczej waluty. Ujemna inflacja w a Polsce była odnotowana w 2014 – 2016.

Jak zmieniała się inflacja w Polsce?

Główny Urząd Statystyczny (GUS) bada inflację w Polsce na przestrzeni dekad. Z udostępnionych danych można wyczytać, jak zmieniał się ten wskaźnik każdego roku przez dziesięciolecia. W ostatnich dwóch dekadach mogliśmy poszczycić się stabilną sytuacją gospodarczą i opanowaną inflacją. Niestety w ostatnich latach sytuacja uległa pogorszeniu. Wpływ na zmieniającą się inflację w Polsce miały zarówno procesy zachodzące lokalnie, jak też globalnie - m.in. pandemia koronawirusa czy wojna w Ukrainie.

Tabela 1: Inflacja w Polsce 2023 - zmiana procentowa miesiąc do miesiąca bieżącego roku

Miesiąc

Inflacja w Polsce: dany miesiąc do miesiąca poprzedzającego 

Inflacja w Polsce 2023 do tego samego miesiąca roku ubiegłego

Styczeń

2,5%

16,6%

Luty

1,2%

18,4%

Marzec

1,1%

16,1%

Kwiecień

0,7%

14,7%

Maj

0,0

13,0%

Czerwiec

0,0

11,5%

Lipiec

-0,2%

10,8%

Sierpień

0,0%

10,1%

Wrzesień

Październik

Listopad

Grudzień

Inflacja w Polsce 2023. Źródło: GUS. 
Tabela 2: Inflacja w Polsce w latach 1950-2023

Rok

Inflacja

Rok

Inflacja

Rok

Inflacja

Rok

Inflacja

1950

7,5%

1970

1,1%

1990

585,8%

2010

2,6%

1951

9,6%

1971

-0,1%

1991

70,3%

2011

4,3%

1952

14,4%

1972

0,0%

1992

43,0%

2012

3,7%

1953

41,9%

1973

2,8%

1993

35,3%

2013

0,9%

1954

-6,3%

1974

7,1%

1994

32,2%

2014

0,0%

1955

-2,4%

1975

3,0%

1995

27,8%

2015

-0,9%

1956

-1,0%

1976

4,4%

1996

19,9%

2016

-0,6%

1957

5,4%

1977

4,9%

1997

14,9%

2017

2,0%

1958

2,7%

1978

8,1%

1998

11,8%

2018

1,6%

1959

1,1%

1979

7,0%

1999

7,3%

2019

2,3%

1960

1,8%

1980

9,4%

2000

10,1%

2020

3,4%

1961

0,7%

1981

21,2%

2001

5,5%

 2021

 5,1%

1962

2,5%

1982

100,8%

2002

1,9%

 2022

 14,4%

1963

0,8%

1983

22,1%

2003

0,8%

 

 

1964

1,2%

1984

15,0%

2004

3,5%

 

 

1965

0,9%

1985

15,1%

2005

2,1%

 

 

1966

1,2%

1986

17,7%

2006

1,0%

 

 

1967

1,5%

1987

25,2%

2007

2,5%

 

 

1968

1,6%

1988

60,2%

2008

4,2%

 

 

1969

1,4%

1989

251,1%

2009

3,5%

 

 

Inflacja w Polsce 2023 i lata poprzdzające. Zmiana procentowana rok do roku. Źródło: GUS. .

Jaką rolę odgrywa NBP w kształtowaniu polityki inflacyjnej?

Za utrzymanie inflacji w ryzach odpowiadają banki centralne. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski. W art. 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o NBP (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 2027) czytamy, że podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. Zgodnie ze „Strategią Polityki Pieniężnej po 2003 r.” celem polityki NBP jest ustabilizowanie stopy inflacji na poziomie 2,5 proc. z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy. W Strategii zapisano też, że ocena inflacji będzie się opierać o wskaźnik CPI.

Prognoza inflacji 2024

Prognoza inflacji to proces niezwykle istotny dla oceny zdrowia gospodarki kraju. Eksperci ekonomiczni starają się przewidzieć tendencje cenowe, uwzględniając czynniki takie jak wzrost gospodarczy, polityka monetarna, globalne zawirowania oraz popyt i podaż na rynku. Wzrost wskaźników cen może wpłynąć na siłę nabywczą konsumentów, stabilność finansową oraz ogólną atmosferę inwestycyjną. Dlatego dokładne i aktualne prognozy inflacyjne odgrywają kluczową rolę w podejmowaniu skutecznych decyzji politycznych i ekonomicznych. Warto śledzić jaka będzie prognoza inflacji 2024, jednocześnie pamiętając, że są to dane szacunkowe i w rzeczywistości mogą odbiegać od realnego scenariusza.

Nasi Partnerzy

logo
logo
logo
logo
logo
logo