Przeczytasz w 4 min.
Stałe i zmienne oprocentowanie
Jeśli odkładasz pieniądze w banku na lokatach czy kontach oszczędnościowych, Twoje środki mogą być oprocentowane stawką stałą lub zmienną. Co to oznacza?
Lokaty bankowe na okres do 1 - 2 lat mają zwykle oprocentowanie stałe. Oznacza to, że w momencie deponowania pieniędzy dokładnie wiesz, na jakich warunkach będzie utrzymywana ta lokata przez cały okres jej trwania. To pozwala Ci wyliczyć co do grosza, ile odsetek otrzymasz na koniec lokaty. Bank nie może pod żadnym pozorem obniżyć oprocentowania.
Inaczej jest w przypadku lokat na dłuższy okres, od 2 do 5 i więcej lat. Tu zazwyczaj oprocentowanie jest zmienne. Banki zwykle zapisują w umowach, czy w regulaminach lokat warunki, na podstawie których mają prawo do zmiany oprocentowania. Ustalają np., że oprocentowanie wynosi WIBID 3M (albo WIBOR 3M) + 1 p.p. WIBID to skrót od Warsaw Interbank Bid Rate, a WIBOR to Warsaw Interbank Offered Rate. Są to rynkowe stopy stosowane w rozliczeniach międzybankowych - po których banki pożyczają lub lokują środki między sobą. WIBID i WIBOR są bardzo silnie skorelowane z poziomem stóp procentowych w kraju, określanych przez Narodowy Bank Polski.
Dlaczego banki stosują oprocentowanie zmienne?
Banki stosują oprocentowanie zmienne po to, żeby móc na bieżąco reagować na wydarzenia rynkowe. Jeśli stopy procentowe w kraju idą w dół, banki otrzymują niższe odsetki od kredytów. Gdyby utrzymywały oprocentowanie stałe, po prostu by przepłacały, wypłacając deponentom zyski w dotychczasowej wysokości. W przypadku lokat trwających pół roku czy rok, banki mogą sobie pozwolić na taką dysproporcję - dzięki temu są w stanie oferować i stosować stałe oprocentowanie. Przy lokatach wieloletnich natomiast, niezbędna jest okresowa modyfikacja oprocentowania, aby dostosować je do zmieniających się realiów rynkowych.
Z tego samego powodu środki na kontach osobistych czy kontach oszczędnościowych są oprocentowane stawką zmienną. O ile lokaty są zakładane na określony czas, o tyle rachunki oszczędnościowe nie mają żadnej daty zapadalności - po prostu gromadzisz na nich oszczędności przez dowolny czas. Banki muszą więc regularnie korygować warunki takich kont. Pamiętaj jednak, że o każdej zmianie oprocentowania rachunku powinieneś być poinformowany przez bank wcześniej!
Podobna konstrukcja oprocentowania jest wykorzystywana przy obligacjach skarbowych. Obligacje dwuletnie są oprocentowane stałą stawką, znaną już na początku. Jednak papiery 3-, 4- i 10-letnie mają stałą, określoną stopę oprocentowania tylko przez pierwsze 6 do 12 miesięcy. Potem ich oprocentowanie również zależy od stawki WIBOR 6M lub poziomu inflacji.
Oprocentowanie obligacji korporacyjnych także zwykle jest zmienne, ponieważ bazuje m.in. na stawce WIBOR.
Fundusze, akcje - to inna bajka
Poziomu zysków nie możesz być też pewien lokując pieniądze na funduszach inwestycyjnych czy inwestując na giełdzie. Tutaj sytuacja jest o tyle skomplikowana, że stopa zwrotu w całości zależy m.in. od wyników finansowych konkretnych spółek, branży, czy nastrojów inwestorów. Nie ma więc gwarancji nawet częściowego zwrotu zainwestowanych środków.
Co wybrać?
Obserwuj stopy procentowe ustalane przez NBP. Stopy procentowe w kilkuletnich cyklach rosną i spadają, zatem warto raz na jakiś czas zweryfikować wiedzę, w którym momencie rynek się znajduje i co przewidują analitycy.
Jeśli zaczynają się pojawiać sygnały o możliwej obniżce stóp w kraju, to prawdopodobnie pociągną one za sobą obniżki oprocentowania lokat w bankach. W takiej sytuacji najlepiej założyć jak najdłuższą lokatę o oprocentowaniu stałym, bo jej warunków bank nie będzie mógł zmienić. Nowe lokaty zaś będzie oferował już na gorszych warunkach - zacznie też obniżać oprocentowanie lokat o stopie zmiennej.
Gdy stopy procentowe w kraju mają zacząć rosnąć, lepiej nastawić się na lokowanie oszczędności w produkty ze zmiennym oprocentowaniem - wtedy wcześniej skorzystasz z jego podwyżek.
