Zasiłek opiekuńczy na chorego lub zdrowego członka rodziny

Pokaż więcej

Zasiłek opiekuńczy na córkę, syna, żonę lub chorą matkę

Artykuł 32 ustawy zasiłkowej wskazuje, jakie osoby można objąć taką osobistą opieką. Chodzi o:

• zdrowe dziecko do ukończenia 8 lat, gdy zamknięto żłobek, przedszkole, szkołę (nie mylić z dodatkowym zasiłkiem opiekuńczym przyznanym z powodu epidemii COVID-19 lub,
• chore dziecko do ukończenia 14 lat lub,
• chore dziecko z niepełnosprawnością do ukończenia 18 lat lub,
• innego chorego członka rodziny.

Innym chorym członkiem rodziny w rozumieniu tych przepisów są małżonek, rodzice, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci powyżej 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Gdy zaś chodzi o dzieci ustawa uwzględnia te własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Taki zasiłek przysługuje także ojcu dziecka, gdy np. matka nie może się nim zająć przed upływem 8 tygodni po porodzie, bo np. przebywa w szpitalu albo porzuciła córkę czy syna.

Bez prawa do zasiłku

Artykuł 34 wskazuje sytuacje, kiedy zasiłku opiekuńczego nie będzie. Nie przysługuje on, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny, którzy pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym, a mogą zaopiekować się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny - np. jeśli rodzice z małymi dziećmi mieszkają także w jednym domu ze sprawnymi dziadkami.

Ale nawet takie osoby nie mogą zająć się chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. To oznacza, że gdy np. choruje roczne dziecko, to tylko ubezpieczony rodzic otrzyma na nie zwolnienie lekarskie i zasiłek opiekuńczy, jeśli osobiście będzie się nim zajmował. Zasiłek taki może być przyznany na 60 dni w roku kalendarzowym.

Kto i kiedy nie może się zająć chorym?

Nawet wśród członków rodziny, którzy mogliby się zatroszczyć o chorego w domu, nie wszyscy zapewnią taką opiekę.

ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej wyjaśnił, że spośród członków rodziny nie zrobi tego osoba, która jest:

• całkowicie niezdolna do pracy,
• chora,
• niesprawna fizycznie lub psychicznie za względu na swój wiek,
• pracownikiem, który odpoczywa po pracy na nocnej zmianie,
• prowadzącą gospodarstwo rolne,
• prowadzącą działalność,
• niezobowiązana do opieki na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia sprawowania opieki.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje także za okres, w którym ubezpieczony:

• ma prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• korzysta z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego,
• jest tymczasowo aresztowany lub odbywa karę pozbawienia wolności,
• jest objęty zwolnieniem lekarskim, a tym w czasie pracował lub wykorzystywał to zwolnienie niezgodnie z jego celem, co ZUS stwierdził podczas kontroli.

Ile trwa zasiłek opiekuńczy?

Świadczenie to przysługuje w zależności od tego, nad kim sprawuje się opiekę i czy jest to osoba zdrowa czy chora. W roku kalendarzowym będzie to:

• 60 dni, jeżeli opieka dotyczy zdrowego dziecka do lat 8 lub chorego dziecka do lat 14, w tym także dziecka niepełnosprawnego w tym wieku, albo
• 14 dni, jeżeli opieką obejmuje się dziecko w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny,
• 30 dni, jeśli ubezpieczony opiekuje się:

- chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat, ale nie ukończyło 18 lat albo,

- dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 8 lat, ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie może on zająć się dzieckiem niepełnosprawnym.

Jeśli w roku kalendarzowym ubezpieczony zajmuje się wyłącznie niepełnosprawnym dzieckiem oraz innymi chorymi w rodzinie (i nie ma innych dzieci, które nie ukończyły 14 lat), zasiłek opiekuńczy należy się łącznie za nie dłużej niż 30 dni, w tym nie dłużej niż 14 dni na opiekę nad chorymi członkami rodziny.

Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie ma tu znaczenia ani liczba osób, które są uprawnione do zasiłku, ani liczba dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki.

Gdy ktoś pobiera dodatkowy zasiłek opiekuńczy, jak ten w czasie epidemii koronawirusa, to jego okresu nie wlicza się do dopuszczalnych 60 i 14 dni w roku kalendarzowym.

Komu przysługuje ubezpieczenie chorobowe?

Takie ubezpieczenie mają nie tylko pracownicy zatrudnieni na etacie, ale także m.in. ci, którzy:

• prowadzą pozarolniczą działalność lub współpracują z osobą, która prowadzi taką działalność,
• pracują na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług albo współpracują z osobą, która wykonuje taką umowę,
• pracują na podstawie umowy uaktywniającej, np. niania,
• są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
• wykonują pracę nakładczą.