Na co zwracać uwagę przy pożyczaniu?

Zanim zdecydujesz się na pożyczkę, powinieneś zastanowić się, czy aby na pewno jej potrzebujesz. Często sięgamy po dodatkową gotówkę, kiedy brakuje nam środków na nieprzewidziane wydatki -  np. gdy zabraknie pieniędzy na skończenie remontu. Tymczasem 1 000 zł spłacane przez rok z oprocentowaniem 15% to dla Ciebie dodatkowe 150 zł, które musisz oddać. Dużo bardziej opłaca się pożyczyć pieniądze od rodziny bądź przyjaciół i oddać im w kilku ratach ale bez odsetek, niż zaciągać pożyczkę lub kredyt!

Zrozumieć pożyczki i kredyty

Oglądając reklamy często słyszysz, że pożyczka kosztuje X zł, albo że oprocentowanie wynosi X%. Jednak z reguły okazuje się, że koszty są inne, niż Ci się na początku wydawało. Dzieje się tak dlatego, że nie zwracamy uwagi na całkowity koszt pożyczki, tylko skupiamy się na najbardziej wyeksponowanych elementach takich jak np. wysokości odsetek.

Najważniejsza zasada, którą powninieneś brać pod uwagę ilekroć chesz pożyczyć pieniądze dotyczy rozłożenia spłaty pożyczki w czasie: im dłużej spłacasz, tym więcej będzie Cię kosztowała pożyczka. Np. 5 000 zł pożyczone na 10% to dla Ciebie koszt ok. 500 zł w skali roku (co oznacza, że każdego roku zapłacisz za obsługę pożyczki). Jeśli spłacasz pożyczkę przez 4 lata, oddasz minimum 7 000 zł! Koszt pożyczki wyniesie ok. 2 000 zł, zakładając, że nie ma kosztów dodatkowych!

Druga zasada to liczenie całości kosztów. Widzisz reklamę pożyczki z oprocentowaniem 5%. Idziesz do placówki uradowany, że zapłacisz za udzielenie pożyczki bardzo mało i pojedziesz na wymarzone wakacje. Tymczasem, na miejscu okazuje się, że do zapłaty masz również prowizję oraz opłatę za obowiązkowe ubezpieczenie. Nagle okazuje się, że całkowity koszt pożyczki to nie 5% jak w reklamie, ale 13%. Jak to możliwe?

Z czego faktycznie składa się pożyczka?

Kiedy decydujesz się na pożyczkę, instytucja finansowa musi Ci udostępnić harmonogram spłat i przedstawić wszystkie koszty.

Oprocentowanie nominalne to wysokość odsetek (wyrażona w procentach w skali roku), jaką będziesz płacić za pożyczone pieniądze. To z reguły tym wskaźnikiem chwalą się instytucje oferujące pożyczki, kiedy reklamują najtańszą pożyczkę na rynku.

Prowizja - to opłata za samo udzielenie pożyczki. Wchodzi ona w całkowity koszt pożyczki i często jest dodawana do pierwszej raty lub odejmuje się ją od pełnej kwoty pożyczonych pieniędzy.  Czyli pożyczając 5 000 zł otrzymasz 4500 zł, jeśli prowizja wynosiła 500 zł. Prowizja jest również wyrażana procentowo – liczymy ją od pełnej wartości pożyczonej kwoty.

Dodatkowe ubezpieczenia – często, żeby skorzystać z promocyjnej oferty pożyczki, musisz zdecydować się również na ubezpieczenie, które oferuje firma. Nawet jeśli ubezpieczenie sprawia, że masz niższą prowizję, to jednak musisz płacić dodatkową składkę, która również wlicza się w całkowity koszt pożyczki.

Koszty dodatkowe (wycena nieruchomości lub inne opłaty) -  z reguły mogą wystąpić przy skomplikowanych kredytach np. mieszkaniowych. 

Całkowity koszt pożyczki

Przykład: pożyczając 3 000 zł, masz do oddania przez cały okres spłaty 3 952 zł, z czego 500 zł to koszt odsetek, 300 zł to prowizja, a 152 zł wyniesie Cię np. koszt dodatkowego ubezpieczenia. Takie zestawienie wraz z harmonogramem spłat dostaniesz od instytucji, od której chcesz pożyczyć pieniądze.

Właśnie dlatego, porównując pożyczki możesz się zdziwić widząc tzw. wskażnik RRSO wyższy niż inne parametry. Przykładowo oprocentowanie pożyczki może wynosić 8%, ale RRSO już 16%, bo do oprocentowania została dodana prowizja i dodatkowe opłaty za ubezpieczenie. Po wyliczeniu okazało się, że pożyczka kosztuje nawet 2 razy więcej niż samo jej oprocentowanie nominalne. Właśnie dlatego korzysta się z miary jaką jest RRSO.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania

RRSO to skrót od nazwy: rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

RRSO jest miernikiem, który ma na celu sprowadzić koszty kredytów oferowanych przez różne podmioty – od SKOKów po banki – do wspólnego mianownika i pomóc konsumentowi w porównywaniu ofert. Każda instytucja finansowa udzielająca pożyczek musi podać informację o RRSO.

Ta miara nie zawsze jest jednak przydatna lub zrozumiała w przypadku pożyczek krótkoterminowych, np. na 30 dni. Wówczas warto wziąć pod uwagę całkowity koszt pożyczki, tzn. ile będzie Cię kosztować pożyczenie, np. 200 zł na 30 dni (przykładowo: pożyczam 200, oddaję 250 zł).

Zanim podpiszesz umowę

Instytucje mają obowiązek poinformować o wszystkich elementach, z których składa się całkowity koszt pożyczki. Zawsze warto zadawać dalsze pytania, jeśli odpowiedź ze strony pracownika instytucji nie jest zrozumiała. Zanim podpiszesz umowę, pamiętaj o tym, aby:

• sprawdzić wiarygodność instytucji, od której pożyczasz (czy firma współpracuje z BIK, czy nie pobiera opłaty za rozpatrzenie wniosku)
• upewnić się, czy aby na pewno pożyczka jest Ci teraz potrzebna i jeśli tak, to czy na pewno na taką kwotę
• przeanalizować swoje dotychczasowe koszty oraz dodać do nich ewentualne obciążenie ratą pożyczki – dokonać symulacji obciążenia domowego budżetu
• sprawdzić dokładnie dokumentację – zarówno dane, jak i postanowienia umowy i załączników
• sprawdzić całkowity koszt pożyczki (powinieneś uzyskać zarówno koszt oraz inne informacje, więcej dowiesz się na stronie: http://www.zanim-podpiszesz.pl).
• upewnić się, że rozumiesz wszystkie warunki pożyczki i każde postanowienie umowy