Przeczytasz w 6 min.
Mit 1. Upadłość konsumencka pozwala pozbyć się wszystkich długów
Agnieszka Gacek, Radczyni Prawna: To nie jest prawda! W powszechnym przekonaniu wystarczy ogłosić upadłość konsumencką, by pozbyć się wszystkich długów. Ale, zgodnie z ustawą, nie w każdym przypadku sąd umorzy wszystkie zobowiązania. Także nie wszystkie rodzaje długów są umarzane w wyniku upadłości konsumenckiej. Niektóre zobowiązania są wyłączone z postępowania upadłościowego i nadal będą wymagały spłaty po jego zakończeniu.
Oto lista długów, które zwykle nie są umarzane w wyniku upadłości konsumenckiej:
- alimenty
- orzeczone przez sąd kary grzywny
- długi będące wykonaniem orzeczonego przez sąd obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
- zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego, orzeczone przez sąd
- zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia, orzeczone przez sąd
- zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu
- zobowiązania powstałe do ogłoszeniu upadłości
Ponadto są przypadki, w których nie można upadłości konsumenckiej ogłosić. Bankructwa nie mogą ogłosić
- osoby prowadzące działalność gospodarczą,
- wspólnicy w osobowej spółce handlowej,
- osoby, które nie są niewypłacalne albo zaległości dotyczą okresu krótszego niż trzy miesiące
Ponadto sąd nie umorzy zobowiązań osób:
- które doprowadziły do swojej niewypłacalności stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań,
- w stosunku do których w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o upadłość w prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część zobowiązań
Mit 2. Ogłaszając upadłość konsumencką, niczego nie muszę spłacać
AG: To także nie jest prawda. Jeśli dłużnik posiada majątek, który przekracza określoną wartość, to może być on sprzedany, aby spłacić część długów. Po ogłoszeniu upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, a sam upadły traci prawo zarządu nad nim. Syndyk wyznaczony przez sąd ustala krąg wierzycieli, którzy zgłaszają swoje wierzytelności; sporządza spis inwentarza i składa sądowi plan spłaty wierzycieli. Plan obejmuje zarówno zaspokojenie roszczeń z aktualnego majątku, jak i z przyszłych dochodów (maksymalnie do 7 lat) dłużnika. Umorzenie wszystkich zobowiązań jest raczej wyjątkiem niż regułą.
Mit 3. Upadłość konsumencka to szybki i prosty proces
AG: Taki mit wykreowały przede wszystkim publikacje prasowe, podając do wiadomości kolejne newsy o liczbie ogłoszonych upadłości, ale też programy telewizyjne, w których często jedyną prezentowaną drogą na poprawę sytuacji finansowej było ogłoszenie upadłości. My jako KRUK wielokrotnie pisaliśmy o tym, jak wygląda proces upadłości konsumenckiej.
Czas od złożenia wniosku o upadłość konsumencką do rozpatrzenia sprawy przed sąd może rozciągnąć się do kilku – kilkunastu miesięcy. Średnio okres ten wynosi 2 miesiące, jednak w praktyce może być on nawet kilkakrotnie dłuższy. Wiele zależy od tego, na ile obłożony jest sprawami sąd rozpatrujący ten wniosek. Ogłoszenie upadłości zamyka dopiero pierwszy etap całego postępowania. Następnie sąd wyznacza syndyka, który prowadzi drugi etap, czyli właściwe postępowanie po ogłoszeniu upadłości. Oznacza to, że syndyk zlikwiduje majątek dłużnika (co obejmuje mieszkanie, samochód, biżuterię, zegarki itd.) i dokona jego podziału między wierzycieli, aby choć częściowo zaspokoić ich roszczenia. Musimy bowiem mieć na uwadze, że jednym z celów postepowania upadłościowego jest zaspokojenie wierzycieli. Ten etap jest już dłuższy i trwa nawet około 1,5 roku. Syndyk składa też w sądzie propozycję planu spłaty pozostałych po spieniężeniu majątku osoby zadłużonej zaległości na kolejne lata – na 12, 24 lub 36 miesięcy. Jeśli sąd uzna, że dłużnik celowo doprowadził do niewypłacalności, okres spłaty wierzytelności może trwać nawet 7 lat. Oznacza to, że przez taki okres część przyszłych dochodów będzie przeznaczana na spłatę zaległości. Po wykonaniu planu spłaty długów, sąd ogłasza zakończenie postępowania upadłościowego. W tym momencie osoba ubiegająca się o upadłość odzyskuje pełnię swoich praw i może ponownie dysponować swoim majątkiem. Jednocześnie jej historia kredytowa pozostaje obciążona przez okres 10 lat.
Wolisz słuchać niż oglądać? Zobacz krótki wywiad!
Wywiad z ekspertką
Mity o upadłości konsumenckiej - podsumowanie
Upadłość konsumencka może dać osobie zadłużonej szansę na ponowne uporządkowanie swojej sytuacji finansowej i rozpoczęcie nowego rozdziału w życiu. Warto jednak pamiętać, że nie w każdym przypadku sąd umarza długi, nie wszystkie zobowiązania zostaną umorzone, a samo postępowanie często trwa wiele miesięcy. Warto też przypomnieć, że chociaż upadłość konsumencka umożliwia pozbycie się długów, to jednak może ona wpłynąć na zdolność kredytową i finansową osoby przez długi czas, co może utrudnić uzyskanie kredytu, wynajęcie mieszkania lub zatrudnienie w pewnych branżach.
Agnieszka Gacek, radczyni prawna kancelarii Raven, ekspertka KRUKa
