Przeczytasz w 7 min.
Komu przysługuje ulga na leki?
Tzw. ulga na leki to część ulgi rehabilitacyjnej, którą opisujemy w tym artykule. Udogodnienie wpływa na wysokość podatku, jaki musisz odprowadzić do urzędu skarbowego. Oznacza to, że składając zeznanie podatkowe za rok 2023, będziesz mógł uwzględnić w nim ulgę na leki. Żeby to zrobić musisz jednak spełnić określone w ustawie warunki. Zebraliśmy je w tym artykule na Kapitalni.org.
Udogodnienia dotyczące ulgi na leki są opisane w ustawie o PIT oraz ustawie Prawo farmaceutyczne.
Ulga na leki a stopień niepełnosprawności
Podstawowym kryterium uprawniającym do zastosowania ulgi na leki jest niepełnosprawność osoby, która samodzielnie rozlicza podatek i chce skorzystać z preferencji na zakupione lekarstwa. Ustawa o PIT dopuszcza też możliwość, by z ulgi na leki skorzystał podatnik, który sprawuje pieczę nad osobą niepełnosprawną. Ta musi być jednak kimś bliskim dla podatnika. Chodzi tu o osoby będące w I grupie podatkowej, czyli między innymi o małżonka, wstępnych (czyli dziadków, pradziadków), zstępnych (czyli wnuki, prawnuki) czy rodzeństwo. Więcej o grupach podatkowych, które są ważne również w kontekście spadków i darowizn piszemy tutaj.
Warunek niepełnosprawności jest spełniany na podstawie odpowiedniej dokumentacji. Aby skorzystać z ulgi na leki musisz więc dysponować orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (mowa o niepełnoprawności znacznej, umiarkowanej bądź lekkiej). Dokumentem dającym prawo do ulgi na leki jest też decyzja o przyznaniu renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, renty szkoleniowej albo socjalnej, albo orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia. Do ulgi zyskuje prawo również osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności, wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów, które obowiązywały do 31 sierpnia 1997 roku.
Ulga na leki dla emerytów
Nowelizacja ustawy o PIT w lipcu 2023 roku rozszerzyła grono osób mających prawo do ulgi na leki o osoby z I grupy podatkowej. Po zmianach do tego grona zaliczają się również dziadkowie (wstępni) i wnuki (zstępni). Oznacza to, że z ulgi na leki może skorzystać także emeryt. Musi on jednak pamiętać o podstawowym warunku, czyli orzeczeniu o niepełnosprawności lub decyzji o przyznaniu odpowiedniej renty albo musi opiekować się bliską osobą niepełnosprawną (sprawdź poprzedni akapit).
Trzeba tutaj odróżnić, że ulga na leki, czyli składowa ulgi rehabilitacyjnej NIE jest tym samym, co katalog leków dostępnych dla emerytów bezpłatnie. Z tego udogodnienia można skorzystać niezależnie od wskazanej w orzeczeniu niepełnosprawności.
Ulga na leki a wysokość dochodu
Dodatkowym uprawnieniem do ulgi na leki jest wysokość dochodu w skali roku. Zgodnie z ustawą o PIT osoba spełniająca warunki formalne (orzeczenia lub decyzje – dalej w ty artykule) nie może zarabiać więcej niż 12-krotność renty socjalnej. W roku 2023 kwota dochodu / przychodu to 19.061,28 zł. Dlaczego akurat taka kwota piszemy w tym artykule.
Ulga na leki a brak zaliczek
Istotną dla emerytów kwestią jest także, że z ulgi na leki można skorzystać tylko jeśli w rozliczanym roku podatkowym były odprowadzane zaliczki na podatek, od których to zaliczek można dokonać odliczenia (obniżenia) podatku.
Czego NIE dotyczy ulga na leki w 2023 roku?
Ulga na leki, zgodnie z ustawą o PIT, to zamknięty katalog, którego ramy stanowi z kolei ustawa Prawo farmaceutyczne, między innymi artykuł 3 tej ustawy. Aktualny rejestr produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terenie Polski można znaleźć w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia (link w dalszej części tego artykułu). Ostatnie obwieszczenie w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej widnieje jako pozycja 121, z datą 28 listopada 2022 roku. W przypadku, gdy nie masz pewności, czy dany produkt kwalifikuje się do zastosowania ulgi na leki, skonsultuj to z lekarzem prowadzącym lub farmaceutą.
Ile wynosi ulga na leki?
Ulga na leki jest jednym z wydatków nielimitowanych, jeśli chodzi o górny próg kwotowy. Aby skorzystać z preferencji musisz jednak przekroczyć minimalną określoną w ustawie o PIT kwotę. Oznacza to, że ulga na leki może być zastosowana dla wydatków przekraczających 100 zł, w ujęciu miesięcznym. Wyjaśnijmy na przykładzie.
Jeśli w danym miesiącu dokonałeś zakupu produktów leczniczych o wartości 170 zł ulga na leki może być zastosowana do kwoty przekraczającej wspomniane sto złotych, czyli z aptecznego paragonu możesz odliczyć 70 zł. Jeśli za lekarstwa mieszczące się w opisanym powyżej katalogu zapłacisz mniej niż 100 zł - ulga na leki NIE może być zastosowana.
Ulga na leki - jakie dokumenty są potrzebne?
Do skorzystania z ulgi na leki potrzebne są opisane w pierwszej części tego artykułu orzeczenia lub decyzje wskazujące na niepełnosprawność Twoją lub bliskiej osoby, którą się opiekujesz. Poza tym musisz udokumentować faktycznie poniesione wydatki na lekarstwa. Zbieraj rachunki, paragony czy faktury, bo urząd skarbowy może dokonać kontroli twojego zeznania podatkowego nawet kilka lat po jego złożeniu. Dobrą praktyką jest wykonanie papierowej lub cyfrowej kopii paragonu na wypadek, gdyby z upływem czasu widoczne na nim informacje o cenie leków i dacie zakupu staną się niewidoczne.
Ulga na leki w PIT
Ulga na leki rozliczana jest z wykorzystaniem druku PIT/0, które zależnie od źródeł swoich zarobków rozliczasz za pomocą PIT-37, PIT-36 lub PIT-28. Piszemy o tym więcej w tym artykule.
Ulga na leki – podsumowanie
Ulga na leki to rozwiązanie dla ciebie, jeśli
- posiadasz dokument o niepełnosprawności lub opiekujesz się bliską osobą niepełnosprawną
- ty lub niepełnosprawna osoba pod twoją opieką nie zarabiacie więcej niż 12-krotność renty socjalnej
- odprowadzasz zaliczki na podatek, od których możesz dokonać odliczenia z tytułu ulgi
- dokonujesz zakupu leków na więcej niż 100 zł
