Przeczytasz w 4 min.
Każdy podmiot gospodarczy posiada określone zasoby majątkowe. Są to np.: nieruchomości, maszyny, środki transportu, wyposażenie biura czy hali produkcyjnej, zapasy towarów, materiały handlowe, środki pieniężne, licencje na oprogramowanie i inne. W języku księgowym zasoby majątkowe przedsiębiorstwa są nazywane aktywami. Z kolei źródła finansowania tych zasobów to pasywa. Aktywa i pasywa uwzględniane są w bilansie przedsiębiorstwa.
Aktywa – definicja
Ogólną definicję aktywów znajdziemy m.in. w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zgodnie z tym aktem prawnym, aktywa to „kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych”. Z kolei w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości zdefiniowano je jako „zasób kontrolowany przez jednostkę w wyniku zdarzeń z przeszłości, z których według przewidywań jednostka osiągnie w przyszłości korzyści ekonomiczne”.
Rodzaje aktywów
Aktywa dzielimy ze względu na stopień ich płynności. Innymi słowy - ze względu na czas, w jakim przedsiębiorstwo może je przekształcić w środki pieniężne. Wyróżniamy aktywa trwałe, które w krótkim czasie nie są możliwe do spieniężenia oraz aktywa obrotowe, czyli pozostałe. Ogólnie przyjętą zasadą od której zależy klasyfikacja aktywów jest granica 12 miesięcy.
Aktywa trwałe to wszelkiego rodzaju budynki, grunty, środki transportu, maszyny itd., które charakteryzują się długim okresem użytkowania – zazwyczaj powyżej 1 roku. Aktywa trwałe zużywają się powoli, z reguły mają wysoką wartość i służą przedsiębiorstwu do wytwarzania innych produktów i usług.
Aktywa obrotowe to z kolei aktywa przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy.
Podział aktywów
Do aktywów trwałych zaliczamy m.in.:
- Wartości niematerialne i prawne (np. koszty zakończonych prac rozwojowych, wartość firmy, zaliczki na wartości niematerialne i prawne),
- Rzeczowe aktywa trwałe (np. środki trwałe, grunty, budynki, lokale, prawa do lokali i obiekty inżynierii lądowej i wodnej, urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, inne środki trwałe),
- Należności długoterminowe (np. od jednostek powiązanych i od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale),
- Inwestycje długoterminowe (np. nieruchomości, wartości niematerialne i prawne, długoterminowe aktywa finansowe, papiery wartościowe),
- Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (np. aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego).
Do aktywów obrotowych zaliczamy m.in.:
- Zapasy (np. materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary, zaliczki na dostawy i usługi),
- Należności krótkoterminowe (np. należności od jednostek powiązanych z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty).
- Inwestycje krótkoterminowe (np. udziały lub akcje w jednostkach powiązanych, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki)
- Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Aktywa zestawiane są w bilansie z pasywami, czyli źródłami finansowania aktywów. Zgodnie z zasadą równowagi bilansowej suma aktywów powinna być równa sumie pasywów. Wynika to z faktu, że każde posiadane przez firmę aktywo powinno mieć swoje źródło finansowania. Bilans pokazuje nam sytuację firmy na dany moment, czyli na chwilę jego sporządzenia.
