Przeczytasz w 7 min.
Emerytura z ZUS i OFE czyli I i II filar emerytalny
Na emeryturę odkładasz po pierwsze… z przymusu. Część Twojego wynagrodzenia trafia do ZUS (I filar) oraz, jeśli sobie tego życzysz, do OFE (II filar). Ale poza obowiązkowym minimum, na jesień życia możesz także oszczędzać dodatkowo. Na rynku funkcjonują dwa rozwiązania umożliwiające Ci budowę kapitału na emeryturę na preferencyjnych warunkach podatkowych – IKE (Indywidualne Konta Emerytalne) oraz IKZE (Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego).
IKE, IKZE – co to jest?
Indywidualne Konta Emerytalne czy Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego to tak naprawdę standardowe rozwiązania oszczędnościowo-inwestycyjne dostępne na rynku, wzbogacone jednak o korzyści podatkowe mające stanowić zachętę do samodzielnego odkładania na przyszłą emeryturę. Zatem IKE czy IKZE to po prostu „emerytalna” modyfikacja takich produktów jak m.in.:
- bankowy rachunek oszczędnościowy
- rachunek maklerski w biurze maklerskim
- fundusze inwestycyjne Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych (TFI)
- polisa z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym
Na czym polegają preferencje podatkowe w IKE i IKZE?
Od środków wypracowanych przez IKE nie jest pobierany 19% podatek Belki, czyli podatek od zysków kapitałowych. Takowy obowiązuje w przypadku odsetek z lokat czy kont bankowych, inwestycji w fundusze, akcje itp. – jeżeli te produkty będą „ubrane” w formę IKE, omija Cię więc przykry obowiązek podatkowy.
Wypłata środków z IKE
Chociaż środki z IKE możesz w razie potrzeby w każdym momencie wypłacić (częściowo lub w całości), to ulga od podatku Belki przysługuje Ci wyłącznie w sytuacji, gdy nie dokonasz tego zbyt wcześnie. Preferencje podatkowe obowiązują kiedy spełnisz łącznie 2 warunki:
1. Ukończysz 60 lat (55 lat przy nabyciu wcześniejszych uprawnień emerytalnych) oraz
2. Dokonywałeś wpłat na IKE przez przynajmniej 5 lat albo ponad połowa wartości wszystkich wpłat na IKE została dokonana nie później niż na 5 lat przed dokonaniem ich wypłaty.
Jeśli te warunki nie są spełnione, w momencie wypłaty zostanie potrącony zwyczajowy podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%.
Taka korzyść podatkowa w dłuższym okresie czasu może nam przynieść znaczący zysk. Porównajmy standardowe konto oszczędnościowe z takim działającym jako IKE, przy uwzględnieniu następujących parametrów: miesięczna składka w wysokosci 300 zł, 35-letni okres oszczędzania, oprocentowanie 3% w skali roku oraz miesięczna kapitalizacja odsetek. Spójrz na przykład w tabeli:
|
Porównanie IKE vs. konto oszczędnościowe |
|
|
założenia: miesięczna składka w wysokosci 300 zł, 35-letni okres oszczędzania, oprocentowanie brutto 3% w skali roku, miesięczna kapitalizacja odsetek |
|
|
środki na IKE 35 latach |
223 025,27 zł |
|
środki na standardowym koncie oszczędnościowym po 35 latach |
198 743,09 zł |
|
TWOJA KORZYŚĆ |
24 282,18 zł |
Wyliczenia pokazują , że oszczędzający na IKE będzie miał w przyszłości do dyspozycji 223 000 zł, a odkładający na koncie oszczędnościowym bez podatkowej osłony IKE, niespełna 199 000 zł, czyli 24 000 zł mniej! Jak widzisz, odkładanie na emeryturę pod parasolem IKE w perspektywie długofalowej naprawdę się opłaca!
Podatkowa preferencja w przypadku IKZE wygląda trochę inaczej. Tu, wypełniając deklarację PIT, kwotę wpłat rocznych możesz odliczyć od podstawy opodatkowania. Dzięki temu zaoszczędzisz 18% lub 32% kwoty wpłaconej na IKZE (zależnie od progu podatkowego), czyli np. 540 - 960 zł przy łącznych wpłatach 3 000 zł w roku. Ta preferencja dotyczy także przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym (19%).
Kiedy można wypłacić środki z IKZE?
Z korzyści podatkowych na IKZE skorzystasz w pełni w sytuacji gdy nie wypłacisz oszczędności przed 65. rokiem życia, i pod warunkiem dokonywania wpłat przez przynajmniej 5 lat. W takiej sytuacji co prawda wypłaty będą opodatkowane ryczałtem 10% (całość kwoty – zarówno suma wpłat jak i zyski), ale chyba można to przełknąć, skoro przez wiele lat odliczysz wpłaty od podatku i ominie Cię 19% podatek Belki. Wypłacając środki z IKZE przed terminem (możliwa jest tylko wypłata całkowita) tracisz prawo do preferencji podatkowej, więc wypłata zostanie objęta standardowym podatkiem dochodowym 18, 19 czy 32%.
Limity wpłat IKE a IKZE
Pewnym minusem IKE i IKZE są ograniczenia kwot, które można w ciągu roku wpłacić na IKE lub IKZE. Dla IKE limit w 2019 r. wynosi 14 295 zł (czyli ponad 1 100 zł miesięcznie), dla IKZE 5 718 zł. UWAGA! Te stawki co roku mogą się zmieniać!
Ponad 20 000 zł rocznie preferencyjnie opodatkowanych oszczędności emerytalnych to całkiem sporo, jednak osoby chcące odkładać jeszcze wyższe kwoty muszą na razie obejść się smakiem – części ich emerytalnych oszczędności nie będą obowiązywać preferencyjne warunki podatkowe.
IKE i IKZE – inne ważne cechy
Oba rozwiązania mają kilka ważnych cech, o których powinieneś wiedzieć:
- Możesz posiadać tylko jedno konto IKE i jedno konto IKZE lub łącznie IKE i IKZE
- IKE i IKZE możesz przenosić do konkurencji, jeśli aktualny rachunek Ci nie odpowiada
- Całość środków na IKZE i IKE podlega dziedziczeniu
- IKE i IKZE to rachunki indywidualne (tj. nie możesz mieć wspólnego rachunku z żoną/mężem)
IKE czy IKZE?
Co zatem wybrać – Indywidualne Konto Emerytalne czy Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego? W pierwszej kolejności, wpłaty do ok. 5 000 zł rocznie warto wpłacać na IKZE (czyli do jej górnego limitu). Tu korzyści podatkowe są doraźne, a nie dopiero w perspektywie kilkudziesięciu lat, jak w przypadku IKE.
W dalszej kolejności warto również zasilać IKE. Tu limit rocznych wpłat to ponad 14 000 zł (stan na 2019 r.). Dopiero gdy w ciągu roku zechcesz odłożyć więcej, niż ok. 20 000 zł (w 2019 r. 14 295 zł na IKE i 5718 zł na IKZE), wtedy ulokuj nadwyżkę w standardowe rozwiązania oszczędnościowo-inwestycyjne.
