Ubezpieczenie oc samochodu - jak działa i gdzie znaleźć najtańsze?

Ubezpieczenie oc posiadaczy pojazdów mechanicznych jest obowiązkowe dla wszystkich zarejestrowanych pojazdów. Posiadacz zarejestrowanego na terytorium Polski pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, motoroweru i przyczepy obowiązany jest posiadać ochronę ubezpieczeniową przez cały okres, w którym pojazd jest zarejestrowany. Powyższe oznacza, że umowa ubezpieczenia musi być zawarta również gdy pojazd jest nieużywany lub niesprawny, lecz nie został wyrejestrowany lub poddany złomowaniu. Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się na okres 12 miesięcy.

Od 1 stycznia 2004 r. obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, która określa szczegółowo m.in. zasady zawierania i wykonywania umów OC komunikacyjnego oraz sposób kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umów ubezpieczeń, jak i konsekwencje niespełnienia tego obowiązku (kary za brak ubezpieczenia). Umowę ubezpieczenia OC pojazdu należy zawrzeć najpóźniej w dniu jego rejestracji.

Zakres terytorialny ubezpieczenia oc

W ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ochrona jest świadczona nie tylko w Polsce, lecz także w pozostałych krajach Unii Europejskiej oraz w państwach, które podpisały tzw. Porozumienie Wielostronne takie jak: Andora, Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Szwajcaria, Szwecja, Słowacja, Słowenia, Węgry, Wielka Brytania, Włochy. Wystarczające jest w tym przypadku  okazanie polisy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, zawartego w Polsce.

Zasięg terytorialny ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych można rozszerzyć o kilkanaście kolejnych państw (to m.in. Mołdawia, Białoruś czy Ukraina) wykupując tzw. Zieloną Kartę.

Zakres ubezpieczenia oc 

Z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych świadczenie przysługuje, gdy posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia (tzn. za szkodę na osobie) bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia (tzn. za szkodę na mieniu).

Ochroną ubezpieczeniową jest objęta odpowiedzialność cywilna posiadacza i kierującego pojazdem mechanicznym, która może powstać wskutek wyrządzenia innym podmiotom (np. przechodniom, rowerzystom, pasażerom pojazdu) szkody tym pojazdem. Dla określenia podmiotów, których odpowiedzialność jest objęta ochroną ubezpieczeniową, bez znaczenia jest rodzaj posiadania (samoistne czy zależne), jak również jego charakter (w dobrej czy złej wierze). Ochroną ubezpieczeniową jest objęta również odpowiedzialność cywilna kierującego pojazdem mechanicznym, choćby nie był on posiadaczem (a jedynie dzierżycielem). Tym pojęciem prawodawca określa każdego, kto prowadzi pojazd mechaniczny, bez względu na to, czy do kierowania został upoważniony czy też nie. Znaczenie ma fakt władztwa nad pojazdem, również wykorzystywanego bez tytułu prawnego. Pojęcie ubezpieczonego obejmuje więc zarówno złodzieja, który kierując skradzionym pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządził innym podmiotom szkodę ruchem tego pojazdu, jak również kierującego pojazdem bez wymaganych uprawnień (dokumentu rejestracyjnego, prawa jazdy odpowiedniej kategorii) do kierowania danym pojazdem

Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą podczas i w związku z:

• wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego,
• bezpośrednim załadowywaniem i rozładowywaniem pojazdu mechanicznego,
• zatrzymaniem lub postojem pojazdu mechanicznego.

Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.

Zasady odpowiedzialności stosowane w ubezpieczeniu oc samochodu

Odpowiedzialność cywilna posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody spowodowane ruchem tego pojazdu jest oparta na zasadzie ryzyka. Jest to odpowiedzialność za sam skutek zdarzenia powodującego szkodę. Dla jej powstania wystarczy, aby komukolwiek została wyrządzona szkoda na osobie lub na mieniu, przyczyną powodującą szkodę był ruch mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody i pomiędzy szkodą a przyczyną (ruchem tego środka) zachodził związek przyczynowy (art. 436 k.c.). Posiadacz pojazdu mechanicznego może się uwolnić od odpowiedzialności, jeśli udowodni, że szkoda powstała na skutek jednej z przyczyn zwalniających go od odpowiedzialności. Granice odpowiedzialności posiadacza pojazdu wytycza:

• siła wyższa,
• wyłączna wina poszkodowanego oraz
• wyłączna wina osoby trzeciej, za którą posiadacz nie ponosi odpowiedzialności.

Podstawowa reguła odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego na zasadzie ryzyka ulega modyfikacji poprzez zastosowanie zasad ogólnych czyli odpowiedzialności na zasadzie winy w odniesieniu do: 

a) wzajemnych roszczeń posiadaczy tych pojazdów o naprawienie poniesionych szkód (zderzenie pojazdów), 
b) wyrządzenia szkody osobie przewożonej z grzeczności (zachodzi wtedy, gdy są spełnione trzy przesłanki: 

• nieodpłatność w szerokim znaczeniu,
• dobrowolność po stronie przewożącego,
• brak umowy między przewożącym a przewożonym. 

Kierujący pojazdem mechanicznym, który nie jest posiadaczem pojazdu również odpowiada wobec poszkodowanego na zasadzie winy.

Wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela

Ubezpieczyciel w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych nie odpowiada za szkody:

• polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone przez kierującego posiadaczowi (właścicielowi) pojazdu mechanicznego; dotyczy to również sytuacji, w której posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została wyrządzona, jest posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu mechanicznego, w którym szkoda została wyrządzona. To ograniczenie nie obejmuje szkody wyrządzonej w mieniu, jeżeli pojazdy mechaniczne uczestniczące w zdarzeniu są przedmiotem umowy leasingu zawartej przez posiadaczy tych pojazdów z tym samym finansującym lub zostały przewłaszczone przez posiadaczy tych pojazdów na tego samego wierzyciela lub które są przedmiotem zastrzeżenia własności rzeczy sprzedanej na rzecz tego samego wierzyciela,
• wynikłe w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu, chyba że odpowiedzialność za powstałą szkodę ponosi posiadacz innego pojazdu mechanicznego niż pojazd przewożący te przedmioty,
• polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych,
• polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska.

Świadczenia z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych

W ramach odpowiedzialności gwarancyjnej, zakład ubezpieczeń może być zobowiązany do wypłaty następujących świadczeń:

• odszkodowanie (za szkody w pojeździe, w innych dobrach majątkowych stanowiących własność uczestników wypadku (przechodniów, pasażerów, posiadaczy lub pasażerów innego pojazdu), takich jak odzież, rzeczy osobistego użytku, przewożony sprzęt itp.,  za wszelkie inne szkody majątkowe, za które odpowiada ubezpieczony (np. uszkodzenie ogrodzenia, zniszczenia trawników, drzew),
• koszty (koszty holowania do warsztatu naprawczego, koszty opinii biegłych co do zakresu uszkodzenia, szkody powstałe na skutek utraty zarobków przez poszkodowanego, który nie mógł korzystać z pojazdu w czasie naprawy pojazdu, koszty przejazdów do warsztatu naprawczego, jak również koszt wynagrodzenia podmiotu, który w ramach swojej działalności organizował proces likwidacji szkody i dochodził odszkodowania ubezpieczeniowego),
• zwrot utraconych korzyści  np. z tytułu niemożności korzystania przez poszkodowanego z naprawianego pojazdu,
• świadczenie z tytułu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (koszty leczenia (zabiegów, operacji, opieki, przewozu do szpitala i z powrotem do domu), bez względu na to, kto je faktycznie ponosi (sam poszkodowany, jego rodzina czy osoby obce). Odszkodowanie obejmuje również konieczne koszty przygotowania do innego zawodu, leków, urządzeń kompensujących kalectwo(wózek inwalidzki, protezy), przejazdów osób najbliższych do szpitala oraz koszty lepszego odżywiania,
• renta, jeśli w wyniku wypadku samochodowego ubezpieczony: a) utracił on całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, b) zwiększyły się jego potrzeby, c) zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość,
• zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę przez poszkodowanego,
• świadczenie (odszkodowanie) ubezpieczeniowe w razie śmierci poszkodowanego (koszty leczenia i pogrzebu, rentę odszkodowawczą, odszkodowanie za znaczne pogorszenie się ich sytuacji majątkowej).

Regres

Ustawodawca określił  przypadki, w których zakład ubezpieczeń mają roszczenie zwrotne (tzw. regres) wobec kierującego pojazdem. Chodzi o sytuację, gdy kierujący pojazdem mechanicznym:

• wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości (tzn. gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi co najmniej 0,2 ‰ albo obecności w wydychanym powietrzu co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3) albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym charakterze,
• wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo pościg za przestępcą,
• zbiegł z miejsca zdarzenia.

W takich przypadkach zakład ubezpieczeń po wypłacie odszkodowania poszkodowanemu może domagać się jego zwrotu od sprawcy szkody.

Sumy gwarancyjne w polisie oc

Suma gwarancyjna w ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:

a) w przypadku szkód na osobie - 5 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych,

b) w przypadku szkód w mieniu - 1 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych

ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Bezpośrednia likwidacja szkód

Od 1 kwietnia 2015 r. część ubezpieczycieli przystąpiła do tzw. systemu bezpośredniej likwidacji szkód (BLS). System ten dotyczy szkód z udziałem wyłącznie aut, szkód na terenie Polski oraz szkód o wartości do 30 tys. zł. Umożliwia on poszkodowanym kierowcom zgłoszenie wypadku lub kolizji u ubezpieczyciela, z którym zawarli umowę a nie w firmie, która ubezpieczyła sprawcę zdarzenia. To ten ubezpieczyciel  wypłaca odszkodowanie a później rozliczy się z ubezpieczycielem sprawcy. Oznacza to, że wybierając dla siebie ubezpieczenie warto kierować się nie tylko ceną u danego ubezpieczyciela (jak było do tej pory), lecz zwracać także uwagę na jakość oferowanej przez niego obsługi klienta po zgłoszeniu szkody.

W ramach bezpośredniej likwidacji nie są rozliczane np.:

• szkody osobowe,
• szkody, które wystąpiły poza Polską,
• szkody o wartości powyżej 30 tys. zł,
• zdarzenia, w których brały udział więcej niż 2 pojazdy.

W sytuacji, gdy sprawca zdarzenia nie miał wykupionej polisy OC z opcją BLS, to za likwidację szkody odpowiada firma ubezpieczeniowa tego kierowcy. Korzystanie z systemu BLS nie powoduje utraty zniżek.

Jak wybrać najtańsze ubezpieczenie oc?

Pomiędzy wysokością składki w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w różnych zakładach ubezpieczeń mogą występować istotne różnice. Z tego względu należy przed zakupem porównać ceny różnych towarzystw. W przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych każde z nich oferuje taki sam zakres ochrony, ponieważ jest on określony w ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Z tego względu ubezpieczyciele konkurują między sobą przede wszystkim ceną i proponowanymi umowami dodatkowymi lub usługami takimi jak np. ubezpieczenie Zielona karta oraz ubezpieczenie Assistance. Ponadto mogą zaoferować zniżki na inne umowy dodatkowe np. ubezpieczenie opon. Niektórzy ubezpieczyciele proponują dodatkowo lekcje w Szkole Bezpiecznej Jazdy.

W kwestii ustalania wysokości składki dla konkretnego klienta ubezpieczyciele biorą pod uwagę różne kryteria, które w zależności od polityki danego ubezpieczyciela w różny sposób wpływają na wysokość składki. W związku z tym należy zwrócić się o ofertę do kilku zakładów ubezpieczeń.

Ponadto ubezpieczyciele w zakresie płatności składki proponują między innymi:

• możliwość rozłożenia na raty płatności za polisę,
• zniżki dla młodych kierowców,
• rabaty za nabycie ubezpieczenia przez internet i za bezszkodową jazdę,
• płatność za polisę punktami PAYBACK,
• gwarancję zachowania zniżek z poprzednich towarzystw ubezpieczeniowych.

Osoba zainteresowana zawarciem umowy ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oprócz wysokości zaproponowanej składki, oferty umów lub usług dodatkowych powinna wziąć pod uwagę również jakość usług świadczonych przez dany zakład ubezpieczeń, w szczególności jeżeli chciałaby skorzystać z systemu BSL (systemu bezpośredniej likwidacji szkód).

Gdzie znaleźć najtańsze OC?

Samodzielne porównanie kosztów oc, jak również wskazanie konkretnego towarzystwa oferujacego tanie oc dla każdego właściciela pojazdu jest niemalże niemożliwe. Dlatego jeśli chcesz kupić tanie ubezpieczenie oc skorzystaj z dostępnych w internecie porównywarek cen i porównaj ofery wielu ubezpieczycieli. Wypełnienie jednego formularza spowoduje wysłanie zapytania bezpośrednio do wielu towarzystw ubezpieczeniowych, które następnie przetworzą dane, przygotują i odeślą ofertę polisy oc.