Umowa o dzieło - przykład gotowego wzorca wraz z omówieniem charakterystyki

Pokaż więcej

Dzieło może mieć charakter materialny, np. uszycie sukienki lub niematerialny, np. zagranie koncertu. Przykładem dzieła niematerialnego jest też np. rysunek, plan techniczny, dzieło naukowe czy literackie. Umowa o dzieło może zarówno obejmować wykonanie nowych przedmiotów lub naprawę czy przerobienie już istniejących, np. przeszycie płaszcza na marynarkę.

Dane do umowy o dzieło

Aby umowę uznać za tę o dzieło, musi ona wskazywać:

• strony umowy, czyli przyjmującego zamówienie i zamawiającego,
• przedmiot umowy – wykonanie konkretnego dzieła,
• wynagrodzenie.

Przedmiot umowy o dzieło można określić w różny sposób, ale musi być to na tyle precyzyjne, aby nie było wątpliwości, o jakie dzieło chodzi. Ważne jest też to, że w momencie zawierania umowy dzieło nie istnieje, ale jest w niej z góry przewidziane i określone w taki sposób, aby umożliwić jego późniejszą identyfikację i weryfikację (np. przy użyciu jednostek metrycznych, przez porównanie z istniejącym wzorem, planami lub przez opis). 

Dziełem jest także utwór, który w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1191 t.j.) stanowi każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. 

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
• plastyczne,
• fotograficzne,
• lutnicze,
• wzornictwa przemysłowego,
• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
• muzyczne i słowno-muzyczne,
• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
• audiowizualne (w tym filmowe).

Utwór powinien więc charakteryzować się łącznie tym, że:

1) stanowi przejaw działalności twórczej, 

2) ma indywidualny charakter. 

Jakie obowiązki ma twórca?

Przyjmujący zamówienie musi wykonać dzieło zgodnie z zamówieniem (umową) oraz w odpowiednim czasie. Odpowiada więc za to, że nie wykona umowy oraz z tytułu rękojmi za wady dzieła. Ma także:

• w odpowiedni sposób użyć materiały dostarczone przez zamawiającego do wykonania dzieła oraz złożyć z nich rachunek i zwrócić niezużytą część (art. 633 k.c.),
• niezwłoczne zawiadomić zamawiającego, że dostarczony przez niego materiał nie nadaje się do tego, aby prawidłowo wykonać dzieło albo, że zachodzą inne okoliczności, które przeszkodzą w jego prawidłowej realizacji (art. 634 k.c.).

Dlatego gdy strony ustaliły, że to zamawiający dostarczy materiały, przyjmujący zamówienie powinien zbadać ich przydatność do wykonania dzieła. Gdy przyjmujący nie ochronił otrzymanego od zamawiającego materiału, odpowiada za jego utratę lub uszkodzenie. 

Zamawiający może kontrolować wykonawcę, czy terminowo i prawidłowo wykonuje zamówione prace.

Wysokość wynagrodzenia przy umowie o dzieło 

Umowa o dzieło jest zawsze odpłatna. Wynagrodzenie za realizację dzieła można określić:

• kwotowo,
• wskazując podstawy do jego ustalenia.

Zgodnie z art. 628 kodeksu cywilnego gdy strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, uznaje się, że miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. A jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom wykonawcy dzieła.

Gdyby jednak strony poprzednio wiązały umowy na wykonanie tego samego rodzaju dzieła, wynagrodzenie można ustalić, posiłkując się tym wskazanym w poprzednich umowach. 

Wynagrodzenie kosztorysowe i ryczałtowe

Wynagrodzenie można ustalić w pieniądzu lub w takiej postaci, że zamawiający spełni inne świadczenie na rzecz przyjmującego zamówienie (np. przekaże rzecz, spełni usługę). Wynagrodzenie w pieniądzu może być:

• kosztorysowe - na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów (art. 629 kodeksu cywilnego),
• ryczałtowe – w określonej stałej wysokości (art. 632 k.c.).

Przy wynagrodzeniu kosztorysowym art. 629 k.c. stanowi, że jeśli podczas wykonywania dzieła właściwy organ państwowy zmieni ceny lub stawki obowiązujące dotychczas w obliczeniach kosztorysowych, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany umówionego wynagrodzenia. Modyfikacja nie obejmie jednak należności uiszczonej za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek. Gdyby w toku wykonywania dzieła trzeba było przeprowadzić prace, których nie przewidziano w zestawieniu prac będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia. Gdy zestawienie planowanych prac sporządził przyjmujący zamówienie, może żądać podwyżki tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć, że będą konieczne prace dodatkowe (art. 630 § 1 k.c.). Przyjmujący zamówienie nie może natomiast żądać podwyżki, jeżeli wykonał prace dodatkowe bez zgody zamawiającego (art. 630 § 2 k.c.).

Przy wynagrodzeniu ryczałtowym, które określa art. 632 k.c., przyjmujący zamówienie nie może zażądać jego podwyżki, choćby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Jeżeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę (art. 632 § 2 k.c.).

Zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz przeszkody nastąpiły z przyczyn leżących po stronie zamawiającego. W takim wypadku jednak zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła (art. 639 k.c.).

Zgodnie z art. 642 k.c. przyjmujący zamówienie powinien otrzymać wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. Jeżeli będzie je realizował częściami, a wynagrodzenie obliczono za każdą część osobno, twórca dostanie zapłatę z chwilą, gdy spełni każde z tych świadczeń częściowych. Strony mogą jednak inaczej to uregulować w umowie. Zamawiający musi odebrać dzieło, które twórca ma mu wydać zgodnie ze swoim zobowiązaniem (art. 643 k.c.).

Odstąpienie od umowy o dzieło

Przy umowie o dzieło kodeks cywilny nie przewiduje jej wypowiedzenia. Można jednak od niej odstąpić. Zamawiający może to zrobić:

• w każdej chwili, zanim wykonawca ukończy dzieło i nie musi podawać przyczyny, musi jednak zapłacić wynagrodzenie pomniejszone o to, co wykonawca oszczędził dlatego, że nie wykonał dzieła (art. 644 k.c.),
• gdy doszło do znacznej podwyżki wynagrodzenia kosztorysowego - niezwłocznie po uzyskaniu takiej informacji i za zapłatą przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia (art. 631 k.c.),
• gdy przyjmujący zamówienie opóźnił się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że prawdopodobnie nie zdoła go ukończyć umówionym w czasie – bez wyznaczania dodatkowego terminu (art. 635 k.c.),
• gdy twórca wykonał dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, po wezwaniu go, aby zmienił sposób wykonywania i wyznaczeniu mu do tego odpowiedniego terminu (art. 636 § 1 k.c.),
• gdy korzysta z prawa do odstąpienia w zakresie rękojmi (art. 638 § 1 k.c. w zw. z art. 560 § 1 k.c.).

Natomiast przyjmujący zamówienie może odstąpić od umowy, gdy zamawiający po wyznaczeniu odpowiedniego terminu nie współdziała w wykonaniu dzieła (art. 640 k.c.).

Rozwiązanie umowy o dzieło

Umowa o dzieło wygasa, gdy zamawiający odbierze dzieło bez żadnych zastrzeżeń. Z kolei ta, której wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy (art. 645 kodeksu cywilnego). Jeżeli materiał był własnością przyjmującego zamówienie, a dzieło częściowo wykonane przedstawia ze względu na zamierzony cel umowy wartość dla zamawiającego, przyjmujący zamówienie lub jego spadkobierca może żądać, aby zamawiający odebrał materiał w stanie, w jakim się znajduje, za zapłatą jego wartości oraz odpowiedniej części wynagrodzenia.

Przedawnienie roszczeń wynikających z umowy o dzieło

Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z umową miało być oddane (art. 646 k.c.). 

Umowa o dzieło a zlecenie

Niekiedy strony mogą mieć wątpliwości, czy łącząca je umowa jest tą o dzieło. Tym bardziej, że granica między usługami, czyli umową zlecenia a dziełem bywa płynna. Dlatego warto przeanalizować umowę o dzieło i sprawdzić, czy od innych umów odróżnia ją to, że: 

• wykonawca dzieła (przyjmujący zamówienie) zobowiązuje się osiągnąć określony rezultat, np. namalować obraz, wystawić przedstawienie,
• przyjmujący zamówienie ponosi ryzyko za to, że nie wykona dzieła i odpowiada za jego wady,
• wynagrodzenie należy się tylko wtedy, gdy wykonawca osiągnie umówiony rezultat. 

Te cechy potwierdza powszechne orzecznictwo sądowe na ten temat. 

Różnice pomiędzy umową o dzieło a umową zlecenia

Umowa o dzieło - składki i podatki

Co do zasady umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że nie odprowadza się od niej żadnych składek do ZUS. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy taka umowa zawarta została z własnym pracownikiem lub wykonuje się ją na rzecz własnego pracodawcy. W tych dwóch przypadkach od przychodu z umowy o dzieło trzeba opłacić składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.

Dochody z umowy o dzieło są opodatkowane na zasadach ogólnych. Wyjątek stanowią umowy do 200 zł brutto, do których stosuje się podatek zryczałtowany. Przy obliczaniu wynagrodzenia od umów o dzieło można zastosować 20-proc. lub 50-proc. koszty uzyskania przychodów (twórcy), które zmniejszają podstawę opodatkowania. 

Umowa o dzieło - wzór

UMOWA O DZIEŁO

zawarta w Podkowie Leśnej 4 marca 2019 r., pomiędzy:

Panią Jagodą Kowalską, zamieszkałą w Podkowie Leśnej ul. Polna 32, prowadzącą firmę odzieżową i sklep odzieżowy „Twoja kiecka”,

zwaną w dalszej części umowy „Zamawiającą”,

a 

Panią Marianną Wystawną, zamieszkałą w Komorowie, ul. Lotnicza 23, prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą „Manekin”, NIP 000-0000-000,

zwaną w dalszej części umowy „Przyjmującą zamówienie”,

zwane łącznie „Stronami”. 

§ 1

PRZEDMIOT UMOWY

1. Zamawiająca zamawia, a przyjmująca zamówienie przyjmuje do wykonania plan wystroju i wystrój wystawy sklepu odzieżowego „Twoja Kiecka” w Podkowie Leśnej zgodnie z załącznikiem nr 1 do niniejszej umowy.

2. Przyjmująca zamówienie oświadcza, że posiada niezbędną wiedzę, umiejętności, środki, sprzęt i doświadczenie do wykonania prac będących przedmiotem umowy i zobowiązuje się je wykonać z należytą starannością oraz aktualnym poziomem wiedzy i techniki.

§ 2

TERMIN I SPOSÓB WYKONANIA UMOWY

1. Strony zgodnie ustalają termin rozpoczęcia prac na dzień zawarcia umowy, a termin ich zakończenia na 20 marca 2019 r.

2. Zamawiająca odbierze dzieło w siedzibie swojego sklepu.

3. Przyjmująca zamówienie wykona umowę samodzielnie lub za pomocą osób przez siebie wskazanych, gwarantujących należyte wykonanie umowy. 

4. Przyjmująca zamówienie wykona przedmiot umowy ze swoich materiałów.

§ 3

WYNAGRODZENIE

1. Za wykonanie umowy zamawiająca zapłaci przyjmującej zamówienie wynagrodzenie za wykonanie umowy z § 1 ust. 1 w wysokości 10 000 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych).

2. Wynagrodzenie z ust. 1 płatne jest w terminie 7 dni od odbioru przedmiotu umowy, na rachunek bankowy przyjmującej zamówienie.

3. Zamawiająca zapłaciła przyjmującej zamówienie w chwili podpisania umowy zaliczkę w wysokości 5000 zł (słownie: pięć tysięcy złotych), o którą pomniejszy się wynagrodzenie końcowe. Przyjmująca zamówienie kwituje odbiór zaliczki w gotówce przez podpisanie tej umowy.

4. Przyjmująca zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, jeżeli wykonała prace dodatkowe bez zgody zamawiającej.

§ 4

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

1. Umowa wchodzi w życie z dniem podpisania przez Strony. 

2. Wszelkie spory wynikłe z umowy będą rozstrzygane przez sąd powszechny właściwy rzeczowo dla miejsca zamieszkania Zamawiającej.

3. Wszelkie zmiany umowy mogą nastąpić jedynie za zgodą Stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

4. W sprawach nieunormowanych w umowie stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

5. Wymieniony w umowie załącznik jest integralną jej częścią.

6. Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.

ZAMAWIAJĄCA                                                                                                         PRZYJMUJĄCA ZAMÓWIENIE

……………………………..                                                                                                          ……………………………..

Załączniki:

1. projekt wystroju wystawy sklepowej w sklepie „Twoja kiecka”