Umowa spółki partnerskiej - jaka jest jej osobowość prawna i cechy?

Pokaż więcej

Spółka partnerska to spółka osobowa

Spółka partnerska to rodzaj spółki osobowej. Tworzą ją wspólnicy (partnerzy) po to, aby w przedsiębiorstwie prowadzonym pod własną firmą wykonywać wolny zawód. Taką definicją określa ją kodeks spółek handlowych (ustawa z 15 września 2000 r., Dz.U z 2017 r., poz. 1577 z późn. zm., w skrócie k.s.h.).

Spółka partnerska jako spółka osobowa nie ma osobowości prawnej, natomiast posiada indywidualnie każdy z partnerów. Spółka może jednak nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać oraz być pozywaną. Ma też zdolność wekslową, kredytową i może być pracodawcą. Dysponuje odrębnym majątkiem i w pełni nim odpowiada za swoje zobowiązania.

Kto wykonuje wolny zawód?

Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, które mają prawo wykonywać wolne zawody określone w art. 88 k.s.h. lub w odrębnej ustawie.

Wśród tych profesji kodeks spółek handlowych wymienia: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcę podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcę inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentystę, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położną, radcę prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcę majątkowego i tłumacza przysięgłego. Odrębna ustawa wskazuje też np. psychologa.

Przepisy mogą uzależniać wykonywanie wolnego zawodu od tego, czy ich przedstawiciele i późniejsi partnerzy spełniają dodatkowe wymagania, np. zdali wszystkie egzaminy.

Osoby reprezentujące różne wolne zawody nie mogą powołać wspólnej spółki partnerskiej, np. doradcy podatkowi z aptekarzami. Dopuszczalne jest to tylko w zakresie podobnego profilu profesjonalnego, np. spółkę partnerską zakładają prawnicy – adwokaci, radcowie prawni.

Kodeks spółek handlowych poświęca spółce partnerskiej 16 artykułów (od art. 86 do 101), ale zastrzega, że w sprawach nieuregulowanych w rozdziale o spółce partnerskiej stosuje się do niej odpowiednio przepisy o spółce jawnej.

Umowa spółki partnerskiej i jej treść

Aby powołać taką spółkę, partnerzy muszą na piśmie – pod rygorem nieważności – przyjąć umowę, która określa:

• jakie wolne zawody wykonują w spółce,
• przedmiot jej działalności,
• nazwiska i imiona partnerów, którzy w sposób nieograniczony odpowiadają za zobowiązania spółki, gdy jeden albo więcej partnerów godzą się na odpowiedzialność taką jak mają wspólnicy spółki jawnej,
• nazwiska i imiona tych partnerów, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy spośród nich,
• firmę i siedzibę spółki,
• czas jej trwania, jeżeli jest oznaczony,
• wkłady wnoszone przez każdego partnera i ich wartość.

Finanse i nazwa spółki partnerskiej

Powołanie spółki partnerskiej nie wymaga kapitału zakładowego. Partnerzy wnoszą jednak do niej wkłady. Wskazują też, jaką one mają wartość. Nie muszą to być tylko te rzeczowe, np. własność rzeczy czy nieruchomości, ale również inne świadczenia, np. praca lub usługi partnerów.

Firma spółki partnerskiej, czyli de facto nazwa, którą spółka się posługuje musi zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określać wolny zawód wykonywany w spółce.

Kodeks dopuszcza stosowanie skrótu „sp. p.” i skrót ten najczęściej używany jest w obrocie.

Rejestracja spółki partnerskiej

Zgodnie z art. 93 k.s.h. spółkę partnerską zgłasza się do Krajowego Rejestru Sądowego. Tradycyjny urzędowy formularz KRS-W1(wraz z wymaganymi dodatkowymi formularzami – Część D pkt 1.1. formularza KRS W1) należy wypełnić w języku polskim, czytelnie, na maszynie, komputerowo lub ręcznie, wielkimi, drukowanymi literami.

We wniosku i drukach do KRS spółka partnerska podaje większość tych samych danych, które są w jej umowie. Dodatkowo wskazuje nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych do zarządu. Ponadto partnerzy dołączają dokumenty, które potwierdzają, że każdy z nich ma prawo wykonywać wolny zawód.

Dokumenty, na podstawie których sąd wpisuje spółkę do rejestru, trzeba złożyć w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.

Jeśli wniosek o wpis spółki partnerskiej do KRS nie ma braków, to sąd rejestrowy rozpoznaje go nie później niż w ciągu 7 dni od jego wpływu.

Dopiero z chwilą wpisu w KRS spółka partnerska powstaje i może zacząć działać. To tradycyjny, najczęstszy sposób jej powołania - przez zawarcie umowy wspólników i wpis do rejestru. Spółka partnerska może również powstać w efekcie przekształcenia z innej spółki prawa handlowego.

Ile kosztuje powołanie spółki partnerskiej?

Opłata sądowa za wpis spółki partnerskiej w KRS wynosi 500 zł, a za jego ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym płaci się 100 zł. Obie te kwoty można uregulować:

• bezgotówkowo - przelewem na konto sądu lub za pośrednictwem systemu e-Płatności,
• e-znakami opłaty sądowej,
• gotówką w kasie sądu.

Kto może reprezentować spółkę partnerską?

W myśl art. 96 k.s.h. każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że jej umowa stanowi inaczej. Partnerzy mogą jednak zdecydować o tym, że powołują zarząd i wówczas to on prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje (art. 97 k.s.h.).

Gdyby partnerzy zdecydowali się na to, aby pozbawić partnera prawa reprezentowania spółki, nastąpi to tylko z ważnych powodów i staje się skuteczne dopiero z chwilą wpisu do KRS. Dodatkowo potrzebna jest do tego uchwała powzięta większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Niewykluczone, że umowa spółki będzie przewidywała surowsze wymogi przy powzięciu takiej uchwały.

Za co odpowiedzialni są partnerzy?

Partner nie odpowiada za zobowiązania spółki powstałe w związku z tym, jak pozostali partnerzy w spółce wykonują wolny zawód. Chodzi o tzw. błąd w sztuce. Partner nie jest też obciążony zobowiązaniami spółki, które powstają w wyniku działań lub zaniechań osób w niej zatrudnionych, np. na umowie o pracę, gdy podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z działalnością spółki. Oznacza to, że każdy wspólnik odpowiada jedynie za własne działania.

W umowie spółki dopuszczalne jest jednak zastrzeżenie, że jeden albo więcej partnerów będą odpowiadać tak jak wspólnik spółki jawnej.

Jak rozwiązać spółkę partnerską?

Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że powołuje się ją na oznaczony czas i po tym okresie przestaje ona działać. Niewykluczone też, że wskaże ona przyczyny rozwiązania spółki.

Ponadto art. 98 k.s.h. określa, że taki skutek nastąpi w wyniku:

• jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów,
• ogłoszenia upadłości spółki,
• utraty prawa do wykonywania wolnego zawodu przez wszystkich partnerów,
• prawomocnego orzeczenia sądu.

Jeśli w spółce pozostaje tylko jeden partner lub gdy tylko jeden ma prawo wykonywać wolny zawód związany z działalnością spółki, może ona jeszcze funkcjonować rok od dnia, kiedy to nastąpiło. Po tym czasie spółka musi się rozwiązać.

Do jej rozwiązania dojdzie także w razie:

• śmierci partnera,
• ogłoszenia upadłości partnera,
• wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.

Bez uprawnień i po śmierci partnera

Gdy partner straci prawo wykonywania wolnego zawodu, najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym to się stało, musi wystąpić ze spółki. Składa wówczas pisemne oświadczenie w tej sprawie do zarządu albo do partnera uprawnionego do reprezentowania spółki. Nawet jeśli partner bez uprawnień nie podjął żadnych kroków, uznaje się, że wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu. Taką procedurę przewiduje art. 100 kodeksu spółek handlowych.

Co do zasady spadkobierca partnera nie wstępuje do spółki w miejsce zmarłego. Umowa spółki może jednak przewidywać inaczej, ale trzeba zachować wymogi zawodowe dla nowych partnerów.

Przewaga podatkowa spółki partnerskiej

Wspólnicy spółki partnerskiej nie płacą podatku dochodowego od osób prawnych. Każdy z nich reguluje jednak podatek dochodowy od osób fizycznych. Pozwala to uniknąć tzw. podwójnego opodatkowania, czyli dla spółki i dla osób fizycznych.

Z fiskusem partnerzy mogą rozliczać się na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym lub w formie ryczałtu. Wolno im stosować także uproszczoną księgowość, czyli prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów zamiast pełnej księgowości.

Każdy partner płaci również za siebie składki społeczne i zdrowotne do ZUS.