W sytuacji, gdy zastanawiasz się, skąd wziąć środki finansowe na opłacenie dodatkowych potrzeb (np. na zakup pralki, lodówki czy opłacenie wycieczki, którą zaplanowałeś na wakacje), spotykasz się z reklamami wielu instytucji, które są gotowe udzielić Ci kredytu konsumenckiego. Pamiętaj jednak, że po pieniądze nie zawsze musisz iść do banku. Na rynku działają również inni przedsiębiorcy udzielający kredytów konsumenckich. Dlatego warto poznać podstawowe różnice pomiędzy oferowanymi przez te podmioty produktami finansowymi.
Pokaż więcej

Czym jest  umowa pożyczki, a czym jest umowa kredytu?

Przepisy szczegółowo określają czym to jest umowa pożyczki, a czym jest umowa kredytu. Ponadto przepisy wprowadzają jeszcze jedno pojęcie, a mianowicie – pojęcie kredytu konsumenckiego. Są jednak różnice pomiędzy tymi pojęciami.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku. Umowa pożyczki, o której mowa w Kodeksie cywilnym może być zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, jak również pomiędzy osobą fizyczną, a przedsiębiorcą. Najczęściej przedmiotem umowy pożyczki są pieniądze, ale jak wynika z definicji wskazanej powyżej, mogą być to również rzeczy oznaczone co do gatunku. Ten ostatni zapis ustawy odnosi się do sytuacji, gdy np. Pani Kowalska pożycza od Pani Kapitalnej kilogram cukru. Zrozumiałym jest, że Pani Kapitalna dostanie z powrotem inny kilogram cukru, bo ten pierwotny został już zużyty do wypieków. W sytuacjach gdzie jedną ze stron umowy pożyczki jest przedsiębiorstwo takie jak bank lub instytucja pożyczkowa, przedmiotem umowy są oczywiście pieniądze. W praktyce bardzo trudno spotkać się z instytucją, która pożycza „rzeczy oznaczone co do gatunku”. 

Przez umowę kredytu w ścisłym znaczeniu bank (i tylko bank) zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie, kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Porównując kredyt w ścisłym znaczeniu do pożyczki zdefiniowanej w kodeksie cywilnym można zatem wskazać następujące różnice:

  • umowa pożyczki może być zawarta pomiędzy różnymi podmiotami, zarówno osobami fizycznymi jak i przedsiębiorcami takimi jak banki czy firmy pożyczkowe. Stronami umowy pożyczki mogą być zatem dwie osoby fizyczne, dwóch przedsiębiorców lub osoba fizyczna i przedsiębiorca. Natomiast jedną ze stron umowy kredytu musi być bank, bank spółdzielczy lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo – kredytowa (SKOK), który może zawrzeć taką umowę zarówno z innym przedsiębiorcą jak i osobą fizyczną,
  • przedmiotem umowy o kredyt są środki pieniężne, natomiast w przypadku pożyczki mogą to być również rzeczy oznaczone co do gatunku,
  • środki finansowe przyznane w związku z umową o kredyt mogą być przeznaczone jedynie na cel wskazany w umowie, w przeciwieństwie do pożyczki, która nie musi określać przeznaczenia pieniędzy lub przedmiotów, które są pożyczane.

Pamiętaj!
Zarówno umowa kredytu bankowego i umowa pożyczki, w której konsument zobowiązuje się do zapłaty oprocentowania oraz innych kosztów związanych z jej udzieleniem lub spłatą (tj. pożyczka odpłatna) to rodzaje umowy o tzw. kredyt konsumencki. Jest to zbiorcze pojęcie oznaczająceumowę o kredyt lub pożyczkę, które są udzielane przez przedsiębiorcę, osobie fizycznej do wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartości tej kwoty w walucie innej niż waluta polska.

Umową o kredyt konsumencki są w szczególności:

  • umowy pożyczki udzielane przez banki lub instytucje pożyczkowe,
  • umowy kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego, udzielane konsumentom i nie przekraczające kwoty 255 550 zł albo równowartości tej kwoty w walucie innej niż waluta polska,
  • umowy o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia,
  • umowy o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia,
  • umowy o kredyt odnawialny udzielane przez banki lub inne instytucje finansowe.

Będąc konsumentem możesz zatem zawrzeć różne umowy, na mocy których otrzymasz środki pieniężne z obowiązkiem ich zwrotu wraz z prowizją lub oprocentowaniem. O ile stroną umowy jest profesjonalista, prowadzący działalność polegającą na udzielaniu kredytów lub pożyczek, a kwota nie przekracza 255 550 zł, będą to umowy kredytu konsumenckiego. Umowa pożyczki i umowa kredytu bankowego to tylko niektóre rodzaje takiego produktu finansowego.

Jakie są inne cechy umowy kredytu bankowego i umowy pożyczki z punktu widzenia konsumenta?

Z Twojego punktu widzenia umowy te są bardzo podobne. Efektem wykonania umowy przez kredytodawcę jest to, że otrzymujesz pieniądze albo w formie gotówki „do ręki”, na konto, albo w formie zapłaty dokonanej bezpośrednio na rzecz sprzedawcy, usługodawcy, biura turystycznego itp. Najważniejsze różnice pomiędzy kredytem, a pożyczką wskazaliśmy powyżej, warto jednak pamiętać również o innych cechach, które odróżniają te dwie umowy.

Zarówno w umowie kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego jak i w umowie pożyczki termin ich spłaty musi być zawsze ściśle określony w umowie. Jest tak, ponieważ konsument nie może być narażony na niepewność, iż przedsiębiorca w każdym czasie będzie mógł zażądać zwrotu pieniędzy. Jeśli konsument wywiązuje się z terminów i wysokości spłacanych rat ma pewność na jaki czas jego osobisty budżet będzie obciążony. Dzięki temu może lepiej planować inne wydatki.

W umowie kredytu właścicielem przekazanych Ci pieniędzy pozostaje zawsze bank. Ty natomiast masz prawo korzystać z nich na zasadach określonych w umowie. W umowie pożyczki pożyczkodawca przekazuje Ci pieniądze na własność i nie decyduje o przeznaczeniu pieniędzy. Możesz z nimi robić co uważasz za stosowne, oczywiście w granicach określonych prawem. Warto w tym miejscu wskazać, iż powszechnie stosowaną praktyką rynkową jest określanie celu kredytu jako dowolny cel niezwiązany z działalnością gospodarczą. Oznacza to, że klient może dowolnie przeznaczyć środki pieniężne o ile nie ma to bezpośredniego związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przy umowie kredytu bankowego zasadą jest jego odpłatność, przy umowie pożyczki może się zdarzyć, że jest ona nieodpłatna.

Pamiętaj!
Jeśli pożyczka jest nieodpłatna to nie będzie objęta przepisami ustawy o kredycie konsumenckim. Oznacza to, że nie masz np. prawa do odstąpienia od takiej umowy w terminie 14 dni!

Zasadą jest, że umowa kredytu podobnie jak umowa pożyczki musi być sporządzona na piśmie. Istnieje jednak pewien wyjątek dotyczący jedynie pożyczek nieodpłątnych Umowę pożyczki która jest nieodpłatna można zawrzeć w uproszczonej formie - tzw. formie dokumentowej - np. na podstawie zwykłej wymiany e-maili z pożyczkodawcą.  

Jakie ustawy regulują umowy kredytu bankowego, pożyczki i kredytu konsumenckiego?

Zawierając umowę kredytu bankowego należy wiedzieć, że jest ona uregulowana w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 128 z późn. zm.).

Umowa pożyczki jest regulowana przepisami Ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.).

Natomiast zasady określające kredyt konsumencki są uregulowanew ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2016 r., poz. 528).

Jako konsument powinieneś pamiętać, że niezależnie od tego czy podmiot zawierający z Toba umowę to bank, SKOK czy firma pożyczkowa, Twoje podstawowe prawa, a w szczególności prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni, musi być zachowane. W przypadku gdy pieniądze chcesz pożyczyć, od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej,  Twoje interesy nie są tak dobrze chronione, bo w świetle ustawy nie jesteś konsumentem,. Z taką osobą zawrzesz jedynie umowę pożyczki. Ponadto nie będziesz miał wynikającego z ustawy prawa do odstąpienia od umowy. Konsumentem jesteś bowiem tylko wtedy, gdy zawierasz umowę z przedsiębiorcą. Dlatego bardzo rozważnie podejmij decyzję od kogo weźmiesz pieniądze na zaspokojenie swoich potrzeb.

Nasi Partnerzy

logo
logo