Przeczytasz w 7 min.
Kim jest kredytodawca a kim pośrednik kredytowy?
Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, kredytodawcą jest przedsiębiorca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu (art. 5 pkt 2 ustawy).
Pośrednikiem kredytowym natomiast w rozumieniu ustawy jest przedsiębiorca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, uzyskuje korzyści majątkowe, w szczególności wynagrodzenie od konsumenta, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt (art. 5 pkt 3 ustawy).
Zaletą pośredników jest to, że oferują kredyty różnych firm, co może być ułatwieniem dla klienta w wyborze właściwej oferty.
Ponadto w przypadku, gdy umowę proponuje Ci pośrednik kredytowy, czynności, które wykonuje mogą dotyczyć przygotowania, oferowania oraz zawierania umowy o kredyt. Jego rola powinna skończyć się w momencie zawarcia umowy. Wszelkie inne czynności związane z realizacją umowy dotyczące np. zmiany warunków, harmonogramu spłat czy też wcześniejszej spłaty kredytu, powinien wykonywać kredytodawca.
W przypadku, gdy umowę proponuje Ci kredytodawca, wówczas to on wykonuje wszystkie czynności związane z umową kredytową, zarówno na etapie przed jej zawarciem, w trakcie jak i po jej zawarciu.
Obowiązki pośrednika kredytowego wobec konsumenta
Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na pośrednika kredytowego obowiązki zarówno w zakresie informacji umieszczanych w reklamie, informacji udzielanych konsumentowi przed zawarciem umowy jak i w zakresie dotyczącym umowy.
Pośrednik kredytowy powinien zatem:
1. W reklamie dotyczącej kredytu konsumenckiego, zawierającej dane dotyczące kosztu tego kredytu, podać w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny:
- stopę oprocentowania wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu
- całkowitą kwotę kredytu
- rzeczywistą roczną stopę oprocentowania
Informacje te podaje na podstawie reprezentatywnego przykładu w oparciu o zgromadzone dane. Aby go ustalić, winien określić warunki umowy o kredyt konsumencki, na których spodziewa się zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju przy uwzględnieniu przez te umowy: średniego okresu kredytowania, całkowitej kwoty kredytu i częstotliwości występowania na rynku umów danego rodzaju.
W stosownych przypadkach także:
- czas obowiązywania umowy
- całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat
- cenę towaru lub usługi oraz kwotę wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności
Ponadto:
- informację o obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, jeżeli jest niezbędna do zawarcia umowy kredytowej wraz z rzeczywistą roczną stopą oprocentowania
- zakres umocowania do wykonywania czynności faktycznych i prawnych
- informację o tym, czy współpracuje z kredytodawcami, a jeżeli tak, to również informacje o nazwach tych kredytodawców
2. Przed zawarciem umowy, wydać Ci formularz informacyjny, którego ważność wynosi przynajmniej 1 dzień roboczy. Formularz powinien zawierać informacje wskazane w art. 13 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, dotyczące m.in.:
- Twoich danych, kredytodawcy i pośrednika kredytowego
- rodzaju kredytu i czasu obowiązywania umowy
- oprocentowania
- całkowitej kwoty kredytu
- terminów i sposobu wypłaty kredytu
- rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i całkowitej kwoty do zapłaty
- zasad i terminów spłaty kredytu
- umowy dodatkowej np. umowy ubezpieczenia
- innych kosztów (odsetek, opłat, prowizji, marż)
- opłat notarialnych
- oprocentowania przeterminowanego i innych opłatach z tytułu zaległości
- skutków braku płatności
- zabezpieczeń kredytu
- prawa do odstąpienia od umowy
- prawa do wcześniejszej spłaty kredytu
- prawa kredytodawcy do prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu
- prawa do bezpłatnej informacji o wynikach oceny zdolności kredytowej
- prawa do bezpłatnego projektu umowy
- terminu, w którym kredytodawca lub pośrednik jest związany przekazanymi informacjami
- opisu i ceny towaru lub usługi w przypadku umowy o kredyt wiązany
3. Udzielić Ci wyjaśnień dotyczących treści przekazanych informacji oraz postanowień zawartych w umowie.
4. Wydać Ci wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytowej.
5. Niezwłocznie doręczyć Ci zawartą umowę.
Obowiązki kredytodawcy wobec konsumenta
Obowiązki jakie ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na kredytodawców, w większości pokrywają się z obowiązkami pośrednika kredytowego. Istotną różnicą jest obowiązek dokonania oceny zdolności kredytowej, który został nałożony przez ustawę wyłącznie na kredytodawcę.
Ocena zdolności kredytowej polega na dokonywaniu przez kredytodawcę oceny Twojej zdolności do spłaty kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o kredyt konsumencki. Kredytodawca dokonuje oceny zdolności kredytowej w oparciu o bazy i zbiory danych takie jak Biuro Informacji Kredytowej czy też zbiory danych, którymi dysponuje lub na podstawie innych informacji. Może też zażądać od Ciebie przedstawienia dokumentów potwierdzających Twoją sytuację finansową.
Jeżeli kredytodawcą jest bank, przyznanie kredytu jest uzależnione od Twojej zdolności kredytowej. Jeżeli jej nie masz, bank może udzielić Ci kredytu np. pod warunkiem ustanowienia szczególnego zabezpieczenia. W przypadku, gdy kredytodawca odmówi Ci udzielenia kredytu konsumenckiego na podstawie informacji sprawdzanych w bazie danych lub zbiorze danych, powinien przekazać Ci bezpłatną informację o wynikach tego sprawdzenia i bazę, z której korzystał.
Obowiązki kredytodawcy w przeciwieństwie do pośrednika kredytowego, nie kończą się w momencie zawarcia umowy. Kredytodawca winien służyć Ci pomocą przekazując odpowiednie informacje przez cały czas obowiązywania umowy. W szczególności w zakresie realizacji Twojego prawa do odstąpienia od umowy, czy też wcześniej spłaty kredytu jak i zmiany harmonogramu spłat kredytu.
