Przeczytasz w 12 min.
Jak wynika z raportu Gemius przygotowanego wspólnie z Izbą Gospodarki Elektronicznej, z roku na rok rośnie odsetek internautów kupujących online. W 2019 r. zakupy w internecie zadeklarowało już 62 proc. internautów. Polacy doceniają przede wszystkim możliwość kupowania w każdym momencie, brak konieczności jechania do sklepu oraz nieograniczony czas na wybór towarów. Najczęściej kupujemy na laptopach, ale od pewnego czasu coraz więcej osób kupuje za pomocą smartfonów (61 proc.) i tabletów (27 proc.).
To dobra wiadomość – rynek e-commerce cały czas rośnie. Z drugiej jednak strony każdego roku przybywa po kilka tysięcy nowych sklepów internetowych, z których większość nie doczeka swoich drugich urodzin. Dlatego tak ważne jest dobre przemyślenie pomysłu na sklep i oszacowanie swoich możliwości. Wdrożenie sklepu internetowego będzie wiązało się z wydatkami, które trzeba ponieść zanim sklep zacznie zarabiać. Ważny jest dobrze przygotowany biznesplan, pomysł na sklep, odpowiednia logistyka towarów, identyfikacja wizualna, promocje i wreszcie wybór odpowiedniej formy działalności gospodarczej.
Na początek biznesplan
Przede wszystkim musisz mieć pomysł na sklep internetowy i wiedzieć, co chcesz w nim sprzedawać. Pomysł może zrodzić się z twojej pasji, która czyni cię ekspertem w danej dziedzinie lub z dostrzeżenia niszy rynkowej, w której chcesz zarabiać. Wejście na konkurencyjny rynek z produktem, jakich wiele, może okazać się bardzo trudne. Zwłaszcza, w obliczu dużych sklepów internetowych, które sprzedają na szeroką skalę i mają wynegocjowane dobre stawki u producentów i w hurtowniach. Większe szanse na sukces mają sklepy niszowe, specjalistyczne. Zacznij zatem od przygotowania biznesplanu, w którym oszacujesz swoje mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia, oraz dokonasz analizy konkurencji. Szczegółowy poradnik o tym, jak powinien wyglądać biznesplan zamieściliśmy pod tym linkiem. Zastanów się też dobrze kim będzie Twój klient, skąd będziesz brać towar, gdzie go będziesz magazynować oraz rozpisz wydatki związane z uruchomieniem platformy sprzedażowej.
Nazwa i domena firmy
Na początek powinieneś określić, jak Twój sklep będzie się nazywał i zarezerwować domenę internetową. Domena to adres sklepu, jaki wklepujemy w pasku przeglądarki. Zadbaj o to, by nazwa była krótka i unikalna. Jeśli to możliwe, powinna też odzwierciedlać czym sklep się zajmuje. Potrzebne będzie Ci też logo sklepu – możesz je zaprojektować samodzielnie w jednym z dostępnych w sieci kreatorów (koszt z reguły nie przekracza kilkudziesięciu złotych) lub zlecić pracę grafikowi. Kolejnym krokiem będzie wybór miejsca w sieci, gdzie fizycznie umieścisz sklep, czyli platformy hostingowej. Do wyboru masz dwie możliwości – możesz samodzielnie wykupić serwer, na którym będziesz trzymać pliki, lub skorzystać z dedykowanego sklepu w chmurze, który dostarcza gotowe rozwiązania (tzw. SaaS – Software as a service). Model ten zakłada, że wszystkie pliki będą znajdowały się na serwerze dostawcy oprogramowania.
Wybór projektu sklepu internetowego
Jeżeli nie posiadasz specjalistycznej wiedzy na temat tworzenia sklepu internetowego oraz dużego budżetu na start, rozwiązania typu SaaS mogą wydawać się odpowiednią opcją. Dostawca usługi zaproponuje Ci gotowy szablon sklepu, którego wdrożenie będzie proste i szybkie. W zasadzie będziesz mógł rozpocząć działalność z dnia na dzień. Za taką usługę będziesz płacić w formie miesięcznego abonamentu – ceny zaczynają się już od kilkudziesięciu złotych. Co więcej, niektórzy dostawcy umożliwiają przetestowanie rozwiązania bezpłatnie przez okres np. miesiąca. Sklep „z pudełka” ma jednak swoje wady. Przede wszystkim zrobiony jest na gotowym szablonie, który nie będzie umożliwiał licznych modyfikacji. Jeżeli sklep się rozwinie i będziesz potrzebował dodatkowych funkcji, konieczne może się okazać zainwestowanie w sklep dedykowany – przygotowany na Twoje konkretne zlecenie.
Sklep internetowy przygotowany na indywidualne zamówienie jest jednak znacznie droższy. Projekt takiej witryny to koszt od kilku tysięcy złotych wzwyż. Nie da się też go uruchomić szybko – będziesz potrzebował czasu na to, by zleceniobiorca przygotował projekt i dopasował go do Twoich potrzeb. Z drugiej strony takie rozwiązanie gwarantuje Ci indywidualne podejście i wdrożenie nawet najbardziej wyszukanych funkcji. W dłuższej perspektywie, jeżeli sklep będzie dobrze prosperował, takie rozwiązanie wydaje się lepsze. Musisz też pamiętać o tym, że w przypadku sklepu przygotowywanego na indywidualne zamówienie, będziesz potrzebować wsparcia serwisowego i opieki dostawcy, który takie rozwiązanie przygotuje. Za każde dodatkowe wdrożenia będzie trzeba oddzielnie płacić.
W każdym z dwóch opisanych wyżej rozwiązań musisz wziąć pod uwagę jeszcze jedną kwestię. Jak wspominaliśmy na początku, coraz więcej zakupów realizowanych jest na urządzeniach mobilnych i ten trend będzie się nasilał. Dlatego sklep musi wspierać technologię RWD (ang. Responsiwe Web Design). Dzięki temu automatycznie dopasuje się do rozmiaru urządzenia, na którym jest wyświetlany – zarówno do ekranu PC, jak i małego smartfona. Zakupy w sklepie wykorzystującym RWD będą proste i wygodne. RWD to już dziś w zasadzie standard, ale nadal można spotkać sklepy, które nie wspierają tej technologii.
Na tym etapie konieczne będzie też wybranie tzw. bramki płatniczej, czyli rozwiązania które umożliwi rozliczanie płatności (za pomocą przelewów, karty, Blika, czy rat). W internecie bez problemu znajdziesz dostawców takiej usługi (np. Przelewy24, PayU, Tpay, DotPay i inne). Zwróć uwagę na koszty, jakie się z tym wiążą. Oprócz opłaty aktywacyjnej (od kilku do nawet kilkuset złotych) liczy się prowizja za skorzystanie z danej metody płatności – zazwyczaj jest to opłata stała, np. kilka groszy plus prowizja ustalana procentowo (np. 2 proc.). Ponadto sprawdź, jakie karty płatnicze będziesz mógł akceptować – większość kart w Polsce to Visa i Mastercard, ale jeśli nastawiasz się na sprzedaż zagraniczną, warto rozważyć takie bramki, które akceptują też inne systemy (np. Diner's Club. Discover czy JCB).
Magazyn i logistyka
Kiedy będziesz mieć już gotowy sklep internetowy musisz zastanowić się, gdzie magazynować towar. Jeżeli sklep działa na niewielką skalę (np. oferujesz produkty hand made), możesz wykorzystać do tego swoje mieszkanie (o ile masz takie możliwości). Przy większych sklepach może okazać się konieczne wykupienie powierzchni magazynowej (a to wiąże się z kosztami). Zaletą takiego rozwiązania jest jednak niewątpliwie bezpośredni nadzór nad całym procesem logistyki e-commerce i szybka wysyłka towaru. W tym przypadku konieczne będzie jednak opłacenie powierzchnii magazynowej, pracownika, ubezpieczenia i zainwestować na początek w towar, który znajdzie się fizycznie w sklepie, czyli kupić go w hurtowaniach. To wiąże się z ryzykiem, że część posiadanego towaru może nie trafić w gusta kupujących i po prostu się nie sprzedać.
Drugim rozwiązaniem jest zakup towaru dopiero, gdy klient złoży i opłaci zamówienie („najpierw sprzedaj, potem kup”). Wówczas pozostaje ściągnąć go z hurtowni i wysłać klientowi. Zaletą takiego rozwiązania jest brak kosztów związanych z magazynowaniem towaru. Wadą – wydłużenie czasu realizacji zamówienia, co może być kluczowe dla decyzji zakupowych klientów. Musisz brać pod uwagę, że klienci są niecierpliwi – nie chcą czekać kilku dni na dostawę towaru.
Trzecim rozwiązaniem jest tzw. dropshipping. Jest to wysyłka bezpośrednio z magazynu producenta. W takiej sytuacji towary nie przechodzą już przez Twój magazyn – Ty zajmujesz się tylko zbieraniem zamówień i przekazywaniem ich do hurtowni. W tym przypadku sklep powinien posiadać na stronie aktualną ofertę dostawcy produktów, czyli być zintegrowany z magazynem hurtowni. To najtańsza opcja, bo odchodzą koszty związane z magazynowaniem towaru i jego zakupem. Możesz też zająć się sprzedażą towarów wielkogabarytowych. Z drugiej jednak strony jesteś uzależniony od magazynu dostawcy i tracisz bezpośrednią kontrolę nad całym procesem logistycznym. Musisz brać pod uwagę, że dana hurtownia obsługuje wiele sklepów i jesteś tylko jednym z odbiorców. Może się też okazać, że sprzedasz towar, którego aktualnie nie będzie w hurtowni, co nadwyręży wizerunek twojego sklepu.
Prawa konsumenta
Musisz też pamiętać, o jeszcze jednej kwestii – znajomości przepisów dotyczących prowadzenia sklepu internetowego. Kupujący mają w tym przypadku więcej przywilejów niż nabywcy w sklepach stacjonarnych. Mogą bowiem oddać towar w ciągu 14 dni i nie muszą w żaden sposób uzasadniać swojej decyzji. Mówi o tym art. 27 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta: „konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów”. W takich sytuacjach zwrot towaru do hurtowni, może okazać się problemem.
Marketing i promocja
Kolejna kwestia to marketing. Wspomnieliśmy już o unikalnej domenie i nazwie, które będą charakteryzowały Twój sklep. Nie mniej istotny jest wygląd samego sklepu – musi być czytelny i wygodny w obsłudze (klienci kupują oczami). Musisz zadbać o dobre, czytelne zdjęcia sprzedawanego towaru oraz szczegółowe opisy. Ale to nie wszystko. Zadbaj o pozycjonowanie sklepu w wyszukiwarkach internetowych. Bez tego klienci nie znajdą Twojego sklepu i nawet najkorzystniejsze ceny nie pomogą w rozkręceniu sprzedaży. Do tego będzie ci potrzebna pomoc specjalisty od SEO. Jego usługi zaczynają się zwykle od kilkuset złotych. Jest to jednak inwestycja, która powinna się szybko zwrócić.
Nie mniej ważny jest kontakt ze sprzedawcą. Zadbaj, by na stronie znalazły się wszystkie informacje kontaktowe umożliwiające zadanie pytania. Podstawą jest numer telefonu i adres e-mail, ale warto pomyśleć o sklepowym czacie lub integracji sklepu z komunikatorem internetowym. Jeżeli już udostępnisz te formy kontaktu, musisz zadbać, by klienci nie czekali długo na odpowiedź. Jeżeli będą mieli wątpliwości i nie będą mogli skontaktować się ze sprzedawcą, wybiorą inny sklep, który odpowie na ich pytania szybko i bez zbędnej zwłoki. Przy większych sklepach konieczne może się okazać zatrudnienie dedykowanego pracownika do „biura obsługi klienta”.
Organizuj promocje i konkursy. Bierz czynny udział w życiu społeczności. Przygotuj się wcześniej do „zakupowych świąt” – np. Black Friday, Cyber Monday, czy Dnia Darmowej Dostawy. Wykorzystuj media społecznościowe do promocji swoich towarów. Podstawą jest obecność sklepu na Facebooku, a nawet Instagramie. Możesz tam promować swoje towary, informować o promocjach i konkursach. Możesz też wchodzić w bezpośrednie interakcje z potencjalnymi klientami. Musisz jednak wiedzieć, że Facebook tnie zasięgi firmowych witryn. Żeby dotrzeć do użytkowników serwisu będziesz musiał zainwestować w płatną współpracę z gigantem.
Dobrym pomysłem jest uruchomienie firmowego bloga, na którym będziesz opisywał życie sklepu, zamieszczał poradniki, promował swoje towary. Jeżeli sam nie masz na to czasu, nawiąż współpracę z copywriterem, który przygotuje „kontent” na Twoją stronę. Możesz też pomyśleć o współpracy ze znanymi blogerami. Jeżeli produkujesz unikalny towar, np. hand made – zaproponuj współpracę influencerom. Będą promować Twój sklep w swoich kanałach w zamian za możliwość nieodpłatnego testowania produktów (np. kosmetyków, biżuterii, wyrobów spożywczych, ubrań). Na dalszych etapach możesz też pomyśleć o artykułach sponsorowanych, które będą dyskretnie reklamowały Twoją ofertę, reklamowych banerach, obecności na targach handlowych i ulotkach.
Formalności – własna firma
Zanim jednak uruchomisz sklep internetowy i rozpoczniesz sprzedaż produktów, czekają Cię jeszcze formalności związane z założeniem firmy. Do wyboru masz jednoosobową firmę, spółkę osobową lub kapitałową. Formalności związane z uruchomieniem własnej firmy szczegółowo opisaliśmy w tym poradniku. Oprócz tego musisz rozważyć, czy chcesz być VAT-owcem (powyżej określonego poziomu sprzedaży musisz nim być) i czy musisz posiadać kasę fiskalną. Jeżeli działasz na bardzo małą skalę, możesz też prowadzić niezarejestrowaną działalność gospodarczą (przychód nie przekracza 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia).
Formalności związane z założeniem firmy nie są obecnie skomplikowane – można to zrobić siedząc w domu przed komputerem. Musisz się jednak liczyć z tym, że własna firma to stałe koszty, które musisz uwzględnić w swoim biznesplanie. Co miesiąc będziesz musiał opłacać składki ZUS i rozliczać się z urzędem skarbowym z osiąganych dochodów. Przedsiębiorcy, którzy starują z nowym sklepem i nie prowadzili działalności gospodarczej od 5 lat, mogą skorzystać z ulgowego ZUS-u – przez pierwsze sześć miesięcy opłacają jedynie składkę zdrowotną (obecnie 342 zł). Po tym okresie firma może przejść na obniżone składki na ubezpieczenie społeczne (obecnie 555,89 zł miesięcznie). Po dwóch latach składki wzrosną do „pełnego” ZUS-u. Obecnie jest to kwota sięgająca blisko 1500 zł. Dodatkowo, jeżeli planujesz zatrudniać pracowników, zapoznaj się też koniecznie z tym poradnikiem.
